Việt Nam được Tổ chức Y Tế Thế Giới WHO khen ngợi thành công trong công tác phòng chống dịch COVID-19. Lý do là vì số ca nhiễm ít và chưa có trường hợp tử vong vì COVID-19.
Sau hơn hai tháng kể từ khi Việt Nam báo cáo ca nhiễm đầu tiên vào ngày 23/1 đến đầu tháng 5, cả nước chỉ có 271 ca nhiễm và không có trường hợp tử vong nào vì SARS-CoV-2.
Tính đến ngày 5/5, có 232 trường hợp được chữa khỏi. Tuy vậy, trong thời gian qua có những ca được khỏi bệnh, sau đó tái xét nghiệm lại cho kết quả dương tính. Điều đáng chú ý là có những trường hợp dương tính trở lại nhưng không có biểu hiện sốt hay khó thở vốn là một số triệu chứng nhiễm COVID-19.
Các chuyên gia y tế ở Việt Nam cảnh báo nguy cơ bệnh dịch vẫn có thể tiếp diễn kéo dài và chưa biết đến bao giờ mới chấm dứt, nhất là sau khi chính phủ thực hiện việc giảm giãn cách xã hội, cho phép nhập cảnh người từ nước ngoài vào Việt Nam.
Không thể tránh nguy cơ rủi ro là nhận định của nhà nghiên cứu Đông Nam Á tại đại học Singapore, tiến sĩ Hà Hoàng Hợp:
“ Trước đây có một lần định mở cửa vào tháng Ba nhưng chính phủ cẩn thận nên chưa mở. Bây giờ sau một thời gian tăng cường xét nghiệm, cách ly, chữa trị, giãn cách xã hội thì kết quả- không hoàn toàn tích cực mà rất tích cực- thì người ta quyết định mở cửa trường học. Người ta cũng tính toán khả năng trời nắng nóng thì virus không phát triển được mạnh, rồi tính là số ca mắc mới không còn nữa thì người ta mở thôi”
“Tất nhiên mở như thế này trong lúc chưa có vắc xin thì sẽ có rủi ro. Ví dụ trường hợp vùng Hokkaido của Nhật, họ nới ra được 16 ngày thì họ phải đóng lại bởi vì số người bị nhiễm tăng mới trở lại. Thế thì việc này có khả năng có thể xảy ra ở Việt Nam. Tính toán rất kỹ nhưng không thể có tính toán nào có thể lường được hết mọi rủi ro cả”
Nỗ lực dập dịch COVID-19 của Việt Nam từng được ghi nhận trong một bài báo trên DAP, tức Deutsche Presse Argentur của Đức hôm 13/4, tựa đề “ Thế Giới Có Thể Học Gì Từ Việt Nam Trong Cuộc Chiến Chống COVID-19”
Lý do khiến Việt Nam được cho là thành công trong chiến dịch phòng chống corona virus gây dịch viêm phổi cấp chính là yếu tố con người, theo khẳng định của một ký giả không muốn nêu tên ở Hà Nội:
“Tôi nhận thấy lần này Việt Nam đã hành động một cách kiên quyết và đúng đắn, bất chấp những áp lực , những cản trở. Việt Nam có 1.300Km đường biên giới liền với Trung Quốc nhưng ở Việt Nam số lượng người nhiễm ít, tỷ lệ lây nhiễm trong cộng đồng đến giờ phút này phải nói là không. Đến thời điểm này có 271 ca nhiễm mà họ đã chữa lành đến 81% rồi thì đây là một kết quả thành công”
“ Rõ ràng Bộ Y Tế đã có những bước chuyển mình và những quyết định đúng đắn. Bản thân tôi không tin tất cả những gì quan chức chính phủ Việt Nam nói ra bởi trên thực tế nhiều lúc lời nói của họ không đi đôi với việc làm, thế nhưng những gì ông phó thủ tướng Vũ Đức Đam nói thì ông ấy đã làm và mới có kết quả thành công như thế này”
Mặc dù khá dè dặt khi cho rằng Việt Nam chỉ gần thành công đẩy lùi được COVID-19 thôi, nhà nghiên cứu Hà Hoàng Hợp nói thêm rằng có vẻ như Việt Nam đã rất chủ động và không để mình bị áp lực của bất cứ ai khi ra lịnh phong tỏa biên giới cũng như giãn cách xã hội:
“Nói rất thành công nhỡ tuần sau dịch nó phát lại thì làm sao? Thông tin về dịch là có từ sớm, sớm hơn cả ngày 23/1 lận. Chính phủ Việt Nam và người dân để ý rất kỹ vì họ có cảm giác con virus ấy nó lây từ người sang người chứ không phải là chưa có dấu hiệu. Mà ngay ngày 23/1 thì WHO vẫn nói là chưa có dấu hiệu lây sang người. Chính vì thế mà rất chủ động là ngày 30/1 Việt Nam đã tuyên bố dịch và sau đó tuyên bố đóng cửa biên giới với Trung Quốc. Đấy là hành động quan trọng nhất để ngăn chận dịch cho đến ngày 26/3 ”.
“Hôm đó họp ở bên Lào thì ngoại trưởng Trung Quốc là ông Vương Nghị đề nghị Việt Nam mở lại biên giới. Việt Nam đã nói rằng nếu dịch lây từ bên này sang bên kia hay từ bên kia sang bên này thì chẳng còn ý nghĩa gì. Nên là ngoại trưởng Việt Nam hôm đó mới nói là không mở được”.
Giáo sư Nguyễn Đăng Hưng, từ Bỉ về Việt Nam làm việc bao năm qua, nhấn mạnh chỉ cần chểnh mảng một chút thì gần như hết phương chống đỡ với siêu vi COVID-19 này:
" Tôi nghĩ là cũng phải mở dần dần ra để người dân sinh hoạt bình thường trở lại, giảm khinh đi những thiệt hại về kinh tế. Nhưng mà phải có ý thức và không được chủ quan, không được bớt đi biện pháp khẩu trang, tránh tụ tập chỗ đông người không cần thiết, tiếp tục theo dõi để xem những ca nhiễm có trở lại không vì con corona này rất bất thường".
Tình hình cho thấy thế giới nói chung, và Việt Nam nói riêng, còn phải chống đỡ quyết liệt với SARS CoV-2 siêu lây nhiễm trong một thời gian dài trước mắt. Biện pháp bền vững cho nền y tế cộng cộng và sức khỏe cộng đồng của Việt Nam trong những ngày tới là phát huy kết quả tích cực mà Việt Nam đạt được qua nỗ lực phòng chống COVID-19 tính đến lúc này:
“ Chiến lược giãn cách, cách ly của Việt Nam, tức là chặn nguồn lây từ trong trứng nước, khoanh vùng và theo dõi từ đầu, là chiến lược đang phát huy tác dụng, đưa lại kết quả thành công”
“ Tôi có trao đổi với một số chuyên gia cấp cao ngành Y Tế và một số quan chức Việt Nam, họ cũng nói rằng tiềm lực và khả năng y tế của Việt Nam vốn dĩ còn rất nhiều hạn chế. Chính vì biết mình yếu nên trong thời gian tới họ vẫn nhất quán áp dụng chính sách đang mang lại hiệu quả tốt, không cần thiết phải thay đổi” .
Đồng quan điểm với nhà báo ở Hà Nội, tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nói Việt Nam cần tiếp tục thực hiện cách mà cả thế giới đang cùng làm:
“Tức là phải sống chung với dịch vì chưa có vắc xin. Việt Nam không cần tạo thêm gì cả, cứ áp dụng tốt giãn cách xã hội, mang khẩu trang, rửa tay thường xuyên, giữ khoảng cách từ 1 tới 2 mét, đặc biệt trong các giao tiếp xã hội”
“Đồng thời Việt Nam đang tiến hành gọi là xét nghiệm thông minh, xét nghiệm có tập trung. Bởi vì nước nghèo nên không thể xét nghiệm ồ ạt được, vậy xét nghiệm tập trung vào những chỗ mà có khả năng có dịch. Tập trung vào đấy thì số lượng được xét nghiệm nó lớn hơn. Thậm chí có thể thực hiện xét nghiệm kháng thể để tính được tỷ lệ những người có miễn nhiễm trong xã hội, tập trung xem xét những nơi đông người mà điều kiện giãn cách xã hội kém, ví dụ các chỗ nghỉ chân của công nhân lao động cấp thấp hay của những người nước ngoài vân vân… Đấy là tất cả những cái mà Việt Nam có thể”.
Đối với chuyên gia bệnh truyền nhiễm, bác sĩ Nguyễn Đăng Phấn, minh bạch và trung thực trong số liệu, trong báo cáo luôn được coi là kế hoạch phát triển bền vững sức khỏe cộng đồng mà Việt Nam phải thực thi trong tương lai.