Sau hơn 4 tuần áp dụng chương trình sách giáo khoa lớp 1 mới, trên mạng xã hội, nhiều phụ huynh cho biết cảm thấy vất vả khi học cùng con và nhận định chương trình khá nặng so với các em ở độ tuổi vừa bước vào lớp 1. Ngoài ra, nếu không học trước mỗi tối tại nhà, thì khi vô trường sẽ không theo kịp.
Theo truyền thông nhà nước Việt Nam, không chỉ phụ huynh cảm thấy vất vả mà ngay cả với các giáo viên cũng vậy. Nhiều giáo viên dạy lớp 1 kể họ phải ‘vật lộn’ với chương trình. Nhất là vùng có đồng bào dân tộc, học sinh vào lớp 1 nhưng không thuộc bảng chữ cái, không biết cách cầm bút thì rất khó để mà dạy theo chương trình mới.
Một giáo viên tiểu học ở Sài Gòn không muốn nêu tên vì lý do an ninh, khi trao đổi với RFA hôm 2/10, nhận định:
“Tôi thấy chương trình lớp một quá sức so với chương trình cũ nhiều. Ví dụ chương trình cũ mỗi ngày bé chỉ học một âm thôi, nhưng chương trình mới mỗi ngày bé phải học 3 âm, như vậy là rất khó. Ví dụ bé nào thông minh tiếp thu nhanh thì mới học tốt, còn các bé khác thì sẽ rất khó khăn trong việc tiếp thu 3 âm một ngày. Còn vấn đề đọc bài, thì lớp một chỉ nên đọc những văn bản đơn giản thôi, chỉ khoảng 2 câu, 3 câu hoặc nhiều nhất 4 câu... Nhưng sách lớp một hiện tại văn bản còn dài hơn sách lớp 2. Do đó chương trình rất nặng so với các bé lớp 1, không chỉ tiếng Việt mà những môn khác như toán hay các môn có tên gọi mới... thì cũng quá sức so với các bé.”
Tôi thấy chương trình lớp một quá sức so với chương trình cũ nhiều. Ví dụ chương trình cũ mỗi ngày bé chỉ học một âm thôi, nhưng chương trình mới mỗi ngày bé phải học 3 âm, như vậy là rất khó.<br/>-Một giáo viên tiểu học
Theo các giáo viên lớp 1, để học được chương trình lớp 1 mới, học sinh cần được làm quen, biết cầm bút viết các chữ cái ở lớp mẫu giáo. Vì chương trình lớp 1 mới có quá nhiều chữ so với chương trình cũ, nên học từ 7 giờ sáng đến 9 giờ ra chơi thì vẫn chưa xong 2 tiết học vần. Thời gian học đánh vần không đủ, nên các em học sinh rất khó tiếp thu.
Một phụ huynh có con nhỏ đang học tiểu học ở TP.HCM, khi trả lời RFA cho biết, bây giờ thì buộc bà phải cho con đi học thêm:
“Giờ chỉ có theo thôi chứ lên tiếng sao được? Ở đây là phải chịu vậy thôi. Thường cái gì đề xuất thì mạng xã hội như Zalo, Facebook quan tâm lên tiếng. Thầy cô giáo, hiệu trưởng cũng thấp cổ bé họng thôi, chỉ có những người trên Bộ soạn sách, bán sách là có quyền.”
Theo vị giáo viên tiểu học ở Sài Gòn không muốn nêu tên, nói chung chương trình tiểu học nặng nhiều so với chương trình cải cách lúc trước. Chương trình trước không nặng nhưng học sinh học rất chắc, học được lý thuyết và vận dụng tốt. Cô nói tiếp:
“Đổi qua chương trình này thì tôi thấy rất nặng, có những bài bị dồn, đâm ra học sinh nắm không vững. Cho nên dần dần trình độ của các bé không được chắc, vững như những năm thế hệ trước, không chỉ riêng lớp 1, các lớp khác từ lớp 2 đến lớp 5 nói chung chương trình đều nặng.”
Tuy nhiên, khi trả lời báo chí nhà nước nước, ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học thuộc Bộ Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT) lại cho biết, tới thời điểm này, Bộ GD-ĐT chưa nhận được phản ánh chính thức nào từ nhà trường, giáo viên, phụ huynh học sinh hay nhà khoa học về việcchương trình học lớp 1 quá nặng. Ông cho rằng nhận định như vậy là chưa đủ căn cứ xác đáng.
Dưới góc nhìn của một phụ huynh, cô giáo ở Sài Gòn nhận xét:
“Nội dung chương trình lớp 1 mới thì hồi hè tụi tôi cũng phải đi học rồi, và từ đó đứng ở vai trò phụ huynh thì mình cũng thấy là sẽ rất khó đối với những bé có phụ huynh lao động, cách tiếp cận chữ hay âm, hay tiếp cận sớm với chững viết... thì cũng không được bằng những phụ huynh làm văn phòng có trình độ hơn. Do đó họ cũng gặp khó khăn nhiều.”
Theo ông Thái Văn Tài, chương trình lớp 1 mới có quy định chuẩn đầu ra và khung thời lượng cho năm học. Thí dụ, môn tiếng Việt lớp 1 là quy định trong một phút các em đọc được bao nhiêu từ, viết được bao nhiêu từ… Và để đạt được tiêu chuẩn ấy thì chương trình quy định môn Tiếng Việt ở lớp 1 hiện nay là 420 tiết. Ông Tài cho biết, tất cả 5 bộ sách giáo khoa được phê duyệt đều thiết kế dựa trên khung thời lượng và chuẩn đầu ra đó.
Trong khi ở chương trình lớp 1 trước đây, số tiết môn Tiếng Việt cho các em học sinh lớp 1, chỉ là 350 tiết. Chỉ môn Tiếng Việt lớp 1 đã thêm 70 tiết học mà lãnh đạo ngành giáo dục lại cho là không tăng nặng.(!?)
Trao đổi với RFA hôm 2/10 liên quan vấn đề này, Giáo sư Hồ Ngọc Đại, người nhiều năm dành nghiên cứu giáo dục tiểu học, và cũng là người biên soạn Bộ sách giáo khoa Công nghệ giáo dục, cho biết ý kiến của mình:
“Họ không hiểu gì đâu, họ khác... Họ không hiểu trong thời hiện đại này thì tiểu học là quan trọng nhất, chứ không phải đại học đâu. Tiểu học là quan trọng nhất nên phải dạy cho tiểu học ngay từ đầu tất cả một cách toàn diện như thế nào đấy. Nhà trường phải đảm bảo chức năng của nhà trường, tất cả mọi việc trẻ con phải làm xong ở trường hết. Trẻ con sống ở trường phải tự nhiên như sống ở nhà. Nhưng cách làm của họ hoàn toàn khác, họ vẫn theo cách cũ, chỉ thay chữ chỗ này chỗ khác thế thôi... Trình độ tôi biết, tôi đã bảo trước... nhưng họ đông quá nên chịu thôi... thứ hai họ vụ lợi quá nên chịu thôi.”
Trẻ lớp 1 có một việc duy nhất đó là tập đọc, tập cộng trừ trong phạm vi 10... thế thôi cho thạo đi đã. Còn lại để cho các cháu được chơi, được học các lớp kỹ năng sống như bơi lội, vui chơi giải trí.<br/>-Thầy Đỗ Việt Khoa
Vào đầu năm 2018, Sách giáo khoa tiếng Việt 1- Công nghệ giáo dục của Giáo sư Hồ Ngọc Đại từng khiến dư luận hoang mang, khi có các ô vuông, hình tròn tượng trưng cho mỗi tiếng, được cho là gây nhiều nhầm lẫn... Sau đó vào tháng 7 năm 2018, Hội đồng thẩm định quốc gia đã yêu cầu nhóm biên soạn của Giáo sư Đại chỉnh sửa một số nội dung và kết luận nếu được chỉnh sửa thì tài liệu Tiếng Việt 1 - Công nghệ giáo dục có thể là phương án lựa chọn cho học sinh và giáo viên trong tương lai.
Tuy nhiên ngày 12/9/2019 Bộ sách giáo khoa môn tiếng Việt và toán lớp 1 - Công nghệ giáo dục của Giáo sư Hồ Ngọc Đại lại bị Hội đồng thẩm định quốc gia loại ngay ở vòng thẩm định.(!?)
Trao đổi với RFA hôm 2/10, Thầy Đỗ Việt Khoa, một giáo viên từng nhiều lần lên tiếng phản đối những bất cập trong giáo dục, đưa ra nhận định:
“Thật đáng tiếc tôi chưa được xem chương trình lớp 1, tôi không biết nó nặng hay nhẹ. Thế nhưng theo quan điểm của tôi là chương trình học của Việt Nam toàn do người lớn biên soạn cho trẻ con. Người lớn chủ quan lắm, có rất ít người lớn đứng ở góc độ tâm lý của trẻ. Trẻ lớp 1 có một việc duy nhất đó là tập đọc, tập cộng trừ trong phạm vi 10... thế thôi cho thạo đi đã. Còn lại để cho các cháu được chơi, được học các lớp kỹ năng sống như bơi lội, vui chơi giải trí chứ đừng nhét cho các cháu những kiến thức nặng nề quá. Đấy là quan điểm của tôi.”
Ông Chế Quốc Long, giảng viên trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM khi trả lời RFA trước đây từng cho rằng, đối với những đứa trẻ 6 tuổi 7 tuổi, là tuổi để chơi chứ không phải để vùi đầu vô học. Theo ông, trẻ con hiện nay đã bị ép học quá sức với chương trình nặng nề, quá tải, thiên về nhồi nhét kiến thức, giết chết sáng tạo, làm cho trẻ em không thể suy nghĩ độc lập được.