Sau thảm họa kép động đất, sóng thần và khủng hoảng ô nhiễm phóng xạ của nước bạn, các nhà xuất khẩu Việt Nam có duy trì được kim ngạch này trong năm nay hay không?
Dấu hiệu lạc quan
Nam Nguyên phỏng vấn ông Nguyễn Tử Cương Ủy viên Thường vụ Hội nghề cá Việt Nam. Từ Hà Nội ông phát biểu:
Thị trường Nhật Bản chiếm tỷ trọng từ 35%-37% so với tổng lượng hàng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Những mặt hàng người Nhật ưa chuộng là tôm sú loại lớn, các loại cá biển đặc biệt là mực và cá ngừ. Cũng có nhiều ý kiến đặt ra là sau thảm họa kép ở Nhật Bản thì lượng thủy sản Việt Nam xuất khẩu vào Nhật sẽ bị suy giảm. Tuy nhiên cho tới thời điểm này các đơn hàng đã ký thì chưa có một đơn hàng nào người nhập khẩu từ chối và lượng hàng đặt mua tiếp vẫn diễn ra bình thường so với tiến độ của các năm trước đây.
Nam Nguyên: Như vậy, việc lo thực phẩm vẫn là ưu tiên của mọi nơi trên thế giới?
Ông Nguyễn Tử Cương: Vâng tôi nghĩ như vậy, mọi người có thể tiết kiệm mọi thứ nhưng có hai thứ người ta không thể tiết kiệm đó là ăn và mặc. Chúng tôi nghĩ, người Nhật đang gặp khó khăn do lo ngại ô nhiễm môi trường bởi nhà máy điện hạt nhân bị rò rỉ thì cá biển của Nhật sẽ không tiêu thụ và đánh bắt nữa. Trong khi đó người Nhật vẫn có nhu cầu ẩm thực, tôi nghĩ có thể có sự thay đổi nào đó nhưng ảnh hưởng sản lượng thủy sản Việt Nam là không đáng kể.
Cho tới thời điểm này các đơn hàng đã ký thì chưa có một đơn hàng nào người nhập khẩu từ chối và lượng hàng đặt mua tiếp vẫn diễn ra bình thường so với tiến độ của các năm trước đây.
Ông Nguyễn Tử Cương
Nam Nguyên: Cơ hội thủy sản vào Nhật có thể có tín hiệu tốt, nhưng các doanh nghiệp cần chú ý vệ sinh an toàn thực phẩm, hồi cuối năm ngoái phía Nhật phát hiện nhiều lô hàng thủy sản Việt Nam nhiễm kháng sinh hóa chất cấm. Vấn đề này sắp tới sẽ như thế nào, tiêu chuẩn của Nhật có cao hơn EU hoặc Mỹ hay không?
Ông Nguyễn Tử Cương: Thật ra từ trước năm 2.000 các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam và cơ quan công quyền đã đảm bảo rất tốt về yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm trong đó có danh mục những hóa chất kháng sinh nằm trong danh sách cấm. Tuy nhiên Nhật cấm nhiều hơn so với cơ quan công quyền của Mỹ hoặc Châu Âu. Thí dụ chất gọi là Trifuralin các quốc gia khác có qui định dư lượng tối đa cho phép nhưng người Nhật nếu phát hiện là lập tức trả lại lô hàng.
Chúng tôi gặp khó khăn này khi người Nhật bắt đầu kiểm tra, tương tự các nước Đông Nam Á cũng gặp khó khăn này. Nhưng trong vòng ba tháng khâu nuôi trồng đã kiếm một chất khác để thay thế và đến thời điểm này các lô hàng khác không còn bị phát hiện chất Trifuralin nữa.
Cơ hội cho VN?
Nam Nguyên: Thông tin cho biết các thị trường nhập khẩu đã ngưng hoặc giảm đối với thực phẩm của Nhật trong đó có thủy sản. Liệu ngành thủy sản Việt Nam có thể tăng thị phần ở những nơi đó hay không?
Ông Nguyễn Tử Cương: Sản phẩm thủy sản người Nhật xuất đi thế giới thường là qua chế biến và có giá trị cao hơn. Đúng là có hiện tượng các nước ngừng nhập khẩu hoặc kiểm soát rất chặt chẽ thực phẩm nói chung và thủy sản nói riêng xuất khẩu từ Nhật vào thị trường nước mình.
Do vậy chắc chắn sản phẩm thủy sản của Nhật bị ảnh hưởng, mặt khác chính người Nhật cũng tăng cường kiểm soát cho nên có những loại rau thịt và cá từ vùng phía đông và phía bắc của Nhật Bản không sản xuất và xuất khẩu nữa. Các nước sẽ tìm sản phẩm thay thế tương tự như thủy sản, chúng tôi cho rằng Nhật Bản có xuất thủy sản nhưng không nhiều chỉ khoảng hơn 1 tỷ USD, cho nên không tạo ra cơ hội nhiều cho các nước xuất khẩu.
Nam Nguyên: Dự báo kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đi thế giới năm nay 2011?
Đúng là có hiện tượng các nước ngừng nhập khẩu hoặc kiểm soát rất chặt chẽ thực phẩm nói chung và thủy sản nói riêng xuất khẩu từ Nhật vào thị trường nước mình.
Ông Nguyễn Tử Cương
Ông Nguyễn Tử Cương: Chúng tôi đặt mức phấn đấu 5 tỷ USD cho năm nay, kim ngạch hai tháng đầu năm với cùng kỳ 2010 thì tháng đầu tiên tăng 20% và tháng hai là 17%. Như vậy nếu tốc độ vẫn thế và sản xuất ổn định thì ngành thủy sản sẽ vượt mốc mà ngành đang đặt ra.
Nam Nguyên: Cảm ơn ông Nguyễn Tử Cương đã dành thời gian trả lời Đài chúng tôi.
Vừa rồi là những nhận định của ông Nguyễn Tử Cương, Ủy viên thường vụ Hội nghề cá Việt Nam về khả năng duy trì xuất khẩu thủy sản Việt Nam vào Nhật, sau thảm họa kép động đất, sóng thần, ô nhiễm phóng xạ hạt nhân ở nước bạn. Trong bài tới, Nam Nguyên có cuộc phỏng vấn với ông Diệp Thành Kiệt, Phó chủ tịch Hội Dệt may thêu đan TP.HCM cũng về tác động của thảm họa với sản phẩm dệt may Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản.