Ngân sách cho công an gấp 10 lần y tế - giáo dục: “Đảng được bảo vệ, toàn xã hội là nạn nhân”

0:00 / 0:00

Trong ba năm liên tục gần đây, Dự toán chi ngân sách cho Bộ Công an luôn cao thứ hai, chỉ sau Bộ Quốc phòng và gấp hơn chục lần so với Bộ Giáo dục và Y tế.

Ưu tiên cho công an

Theo số liệu do Bộ Tài chính công bố, năm 2021, dự toán chi ngân sách cho Bộ công an là khoảng 96 ngàn tỷ đồng, gấp hơn 10 lần Bộ y tế (khoảng 9,1 ngàn tỷ đồng) và Bộ giáo dục là 7,1 ngàn tỷ đồng.

Năm 2022, Bộ Công an được phân bổ số tiền 95,5 ngàn tỷ đồng và tăng lên gần 100 ngàn tỷ đồng trong năm nay.

Trong khi đó, vào những năm dịch bệnh COVID hoành hành ở Việt Nam, số tiền Bộ Y tế được phân bổ nhiều nhất cũng chỉ hơn 11 ngàn tỷ đồng vào năm 2022.

Dự toán ngân sách nhà nước là việc hoạch định nguồn thu và nhiệm vụ chi của ngân sách Nhà nước, thường được lập vào một năm trước. Trên Cổng thông tin Công khai ngân sách Nhà nước (theo RFA ghi nhận) không có báo cáo số liệu về số tiền chi ngân sách nhà nước cụ thể cho Bộ Công an qua từng năm.

“Lá chắn” bảo vệ chế độ

2021-01-20T033600Z_196633825_RC2FBL92TRBA_RTRMADP_3_VIETNAM-POLITICS.jpeg
Lực lượng công an bảo vệ Đại hội đảng 13 năm 2021. Ảnh: Reuters

Từ nước Đức, luật sư Nguyễn Văn Đài nhận định, sở dĩ ngân sách phải chi một số tiền cao ngất ngưỡng cho Bộ máy công an cồng kềnh là bởi công an là “thanh gươm, lá chắn” bảo vệ chế độ. Ông nói:

"Chính quyề n Vi ệt Nam luô n lu ôn coi lực lượng công an và qu ân đội là "thanh kiếm và lá chắn" bả o v ệ chế độ, cho nên phải chi tiền cho những lực lượng này…

C ho d ù có thiên tai, dị ch b ệnh xảy ra thì việc cung cấp cho những lực lượng bả o v ệ chế độ luô n lu ôn là ưu tiên số một. Trong khi đó, họ coi thường hoặc không chú trọng bả o v ệ tính mạng, sức khỏe của ngườ i d ân."

Đồng quan điểm, một cựu nhà báo hãng tin Reuters, từng có hơn 30 năm viết về tình hình Trung Quốc và Việt Nam, yêu cầu được giấu danh tính cho biết các chính quyền độc tài như Trung Quốc hay Việt Nam buộc phải chi rất nhiều tiền cho bộ máy công an, bởi sự tồn vong của chế độ phụ thuộc rất lớn vào lực lượng này:

"Các chế độ độc tài như Trung Quốc và Việt Nam, chính quyền phụ thuộc và o c ông an để đảm bảo sự độc tôn quyền lực của Đảng.

Hệ thống công an ở những quốc gia như vậy giám sát và đàn áp các hoạt động củ a c ông dân, trí thức, học giả, người bất đồng chính kiến, nhà hoạt động, giới truyền thông, tổ chức phi chính phủ và bất kỳ ai thách thức sự cầm quyền của đảng."

Công an càng đông, càng ít tự do?

Trên trang web chính thức của Bộ Công an, một trong những nhiệm vụ quan trọng của lực lượng này được nói rõ là "bả o v ệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội…"

Theo nhà báo giấu tên, một quốc gia càng chi nhiều tiền cho công an thì không hẳn tình hình an ninh, trật tự xã hội của nước đó được đảm bảo hơn, mà thực tế cho thấy điều ngược lại:

"Qua hàng chục năm viết bá o v ề Trung Quốc và theo d õ i tin tức về Việt Nam, tôi thấy rằng các tổ chức như Bộ Công an trên thực tế còn gây nguy hiểm cho an ninh và trật tự xã hội."

Nhà báo này dẫn chứng, ở Trung Quốc, hai đợt dịch bệnh SARS năm 2002-2003 và COVID vừa qua, chính quyền Bắc Kinh đã sử dụng bộ máy an ninh để kiểm duyệt tất cả phương tiện truyền thông, không cho đưa tin về vấn đề này, đồng thời hạn chế các thảo luận trên Internet. Qua đó, người này nói tiếp:

"Điều nà y l àm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn. Rất nhiều người đã chết do dị ch b ệnh mà nguyên nhân là do ch ính phủ Trung Quốc đã ngăn chặn tất cả các cuộc thả o lu ận về vấn đề này."

Đối chiếu về Việt Nam, điều tương tự cũng đã xảy ra. Nhà báo này nêu ví dụ về việc chính quyền đã hạn chế người dân thảo luận về vấn đề môi trường, dẫn đến kết quả là ô nhiễm môi trường ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Ông dẫn chứng thêm:

"Trong vài năm qua, Chính phủ Việt Nam còn sử dụng các cáo buộc gian lận thuế để bịt miệng và bỏ t ù các chuyên gia nổi tiếng về môi trường.

N ó i chung, ở cả Việt Nam và Trung Quốc, ngườ i d ân không thể lê n ti ếng về bất kỳ vấn đề đáng quan ngại nào. Điều đó làm cho tình trạng trở nên tồi tệ hơn và nhiều người phả i g ánh chịu hậ u qu ả hơn.

Sự phớ t l ờ của ngườ i d ân không bao giờ là nhân tố tích cực mà nó chỉ giú p ích cho đảng cầm quyền."

Ngoài ra, nhà báo giấu tên cho biết, lực lượng công an đông đảo càng làm cho các quyền tự do cơ bản của công dân bị siết chặt hơn:

"Minh chứng là lực lượng an ninh luôn giám sát và đàn áp tín đồ củ a c ác tôn giá o, đặc biệ t l à thành viên củ a c ác nh ó m tôn giáo không đăng ký vớ i ch ính quyền.

Công an cũng mạnh tay ngăn chặn mọi biể u hi ện chống đố i c ông khai, chẳng hạn như biểu tình trên đường phố. Trong những năm gần đây, công an đã ngăn cản người Việt Nam biểu tình bảo vệ môi trường hay thậm chí phản đối các hành vi ngang ngược của Trung Quốc ở Biển Đông."

Đảng được bảo vệ, nạn nhân là ai?

Luật sư Nguyễn Văn Đài nhận định ngoài tiền đóng thuế, chính sức khoẻ và tính mạng của người dân là cái giá phải trả cho một nhà nước “công an trị” như Việt Nam:

"Hậ u qu ả là tính mạng sức khỏe của ngườ i d ân không được đảm bảo. Rõ ràng chính sách công an trị không ưu tiên bả o v ệ ngườ i d ân. Lượng công an chi tiêu đồng tiền thuế của ngườ i d ân nhưng họ không giú p í ch được gì cho ngườ i d ân cả."

Với nhà báo giấu tên, ở một quốc gia “công an trị” như Việt Nam, mọi tiếng nói độc lập bị dập tắt và các vấn đề liên quan đến quốc gia bị bỏ mặc. Nhiều thông tin vị kiểm duyệt, bưng bít khiến cho tình hình càng tồi tệ hơn:

"Chúng ta có thể thấy xu hướng nguy hiểm này diễn ra đặc biệt trong các trường hợp khẩn cấ p v ề sức khỏ e qu ốc gia và các thách thức về môi trường.

Chừng nà o c ảnh sát còn cố gắng bịt miệng tiếng n ó i c ủa ngườ i d ân và các chuyên gia, thì không thể đạt được tiến bộ. Đảng có thể được bả o v ệ, nhưng toàn xã hội sẽ là nạn nhân."