Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vào ngày 27/7 vừa qua đã phê duyệt Quyết định 1129 về Đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam, cho phép nghiên cứu, ưu tiên đầu tư xây dựng tổ hợp giải trí đêm riêng biệt tại đô thị lớn và những khu du lịch.
Cụ thể, Chính phủ Hà Nội cho phép thí điểm kéo dài thời gian tổ chức hoạt động dịch vụ ban đêm từ 6h chiều hôm trước đến 6h sáng hôm sau tại một số khu du lịch, thành phố lớn điển hình như Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hội An, Thừa Thiên Huế, Cần Thơ, Đà Lạt, Phú Quốc...
Nhận xét về đề án vừa được phê duyệt với RFA tối 29/7, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên Cứu Quản Lý Kinh Tế Trung Ương nhận định:
“Phát triển kinh tế đêm là dự án có tính chất đổi mới mạnh mẽ và đáp ứng nhu cầu du lịch quốc tế ở Việt Nam cũng như sự thay đổi nếp sống giới trẻ Việt Nam. Hiện nay khách du lịch tới Việt Nam thì buổi tối không có dịch vụ phục vụ họ nên họ cảm thấy nhàm chán, không tiêu được nhiều tiền. Trong khi đó mình hoàn toàn có thể tổ chức những dịch vụ đáp ứng nhu cầu du lịch, nhu cầu giải trí, nhu cầu tìm hiểu của họ. Cũng có thể có những dịch vụ chỉ dành cho người nước ngoài, tức đòi hỏi phải xuất trình hộ chiếu mới cho vào. Điều đó các nước khác đã làm nên tôi nghĩ đây là bước thí điểm rất cần thiết để đổi mới và khuyến khích sự đa dạng các dịch vụ khác nhau để đáp ứng nhu cầu của khách du lịch quốc tế và giới trẻ Việt Nam.”
Trao đổi qua Facebook Messenger, chị Ngân Nguyễn, hiện đang ở Adelaide, Australia cho hay chị rất ủng hộ việc chính phủ Hà Nội mở những khu giải trí đêm.
“Lần trước về Việt Nam chị ra phố cổ Tạ Hiện lúc tối trễ thì cỡ 2 giờ là không còn nhiều người và hàng quán đã dẹp. Vì vậy nếu có những nhà hàng, quán nước mở thâu đêm thì chị nghĩ là sẽ thu hút nhiều hơn. Tuy nhiên, quan trọng là phải cách xa khu dân cư. Như lần chị thuê homestay ngay khu phố Tây Bùi Viện, vui thì vui thật nhưng tới 4, 5 giờ sáng mà quán nhậu đối diện vẫn ồn ào, xe kẹo kéo hát karaoke ầm ĩ thì cũng ảnh hưởng người xung quanh. Chị nghĩ riêng biệt giữa khu giải trí và khu dân cư sẽ tốt hơn nhưng với mật độ nhà cửa như Sài Gòn và Hà Nội thì sẽ không dễ để giải quyết.”
Trong khi đó, một chủ khách sạn mini tại khu phố Tây Bùi Viện không muốn nêu tên cho biết có thể do các chủ homestay chưa có kinh nghiệm nên không làm cách âm để tránh ồn cho khách. Khách sạn của chị và những hộ dân sống kế bên do biết tình hình khu vực của mình nên tất cả các hộ, từ kinh doanh cho đến không kinh doanh đều có cách âm và chắc do ở lâu nên quen, không phải là vấn đề lớn. Chị cảm nhận về Quyết định 1129 như sau:
“Ngoài những tác dụng phụ thì nếu kinh doanh được xuyên đêm như vậy sẽ có lợi vì những thành phố lớn đa số thành phố trẻ mà mấy người trẻ thì thích chơi xuyên đêm. Nhưng thường kinh tế đêm nếu cuối tuần sẽ hợp lý hơn những ngày trong tuần. Nếu mở ra những khu như vậy sẽ khuấy động khu vực, kích thích các dịch vụ, du lịch cũng tăng, những người kinh doanh tăng thêm thu nhập, tạo thêm công ăn việc làm cho nhiều người. Mình đi đến chỗ nào chơi mà nghe nói có chợ đêm hoặc những khu mở suốt đêm chắc chắn mình sẽ tới.”
Báo trong nước đăng tin cho hay Chính phủ Hà Nội đưa ra nhiều nhóm giải pháp để phát triển kinh tế đêm bao gồm việc nâng cao nhận thức về lợi ích và rủi ro phát triển kinh tế ban đêm; hoàn thiện chính sách, khung pháp lý tạo điều kiện phát triển kinh tế ban đêm và kiểm soát rủi ro; sử dụng quy hoạch để quản lý hoạt động kinh tế ban đêm; thí điểm kéo dài thời gian tổ chức hoạt động dịch vụ ban đêm tại một số thành phố và khu du lịch lớn...
Bạn trẻ Thiên Minh ở Sài Gòn cho rằng phát triển đề án kinh tế ban đêm là hợp lý để thúc đẩy kinh tế Việt Nam hiện nay, nhưng cần sửa đổi và thắt chặt điều kiện hơn. Bạn đưa ra ý kiến cá nhân:
“Thứ nhất là mình nên làm từ 6 giờ chiều đến nửa đêm hay 3, 4 giờ sáng là được vì 6 giờ sáng là qua ngày mới. Ở Việt Nam 6 giờ là họp chợ, đưa con cái (đi học). Thứ hai là tập trung một khu như Bùi Viện để tránh ồn ào, mất trật tự khu khác rồi có quản lý, an ninh, công an thắt chặt khu đó có tổ chức bài bản sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế.”
Chúng tôi có liên lạc với Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Luật gia Việt Nam và được ông cho biết hiện nay trong hệ thống luật Việt Nam vẫn chưa có điều lệ cụ thể quy định về các hoạt động kinh doanh xuyên đêm, chỉ do các địa phương tự tổ chức và kiểm tra. Ông tiếp lời:
“Tôi thấy không nên phát triển đại trà, cần phải có khung pháp lý đầy đủ để phát triển kinh tế ban đêm. Theo đó thì phát triển dịch vụ gì, thời gian, khu vực, người tham gia lĩnh vực phải đáp ứng tiêu chuẩn về tiếng ồn, ánh sáng, xa khu chung cư, bệnh viện, trường học đồng thời tăng cường công tác quản lý để tránh những biến động, những tệ nạn phát sinh. Nên làm tốt những chính sách đối vơi sịch vụ ban đêm như chính sách thuế, chính sách về các khu du lịch phát triển kinh tế ban đêm hoặc cụ thể hóa chính sách phát triển. Có chất lượng hoạt động, không nên phát triển một cách đại trà trong khi chưa có biện pháp quản lý hiệu quả từ phía chính quyền cũng như cơ quan quản lý.”
Quan điểm của Chính phủ Hà Nội trong đề án phát triển kinh tế đêm được truyền thông trong nước dẫn lại là nhằm tận dụng tối đa cơ hội phát triển mới, nâng cao thu nhập, đời sống người dân. Kinh tế đêm được đánh giá phù hợp với xu hướng phát triển trên thế giới, tạo thêm cơ hội tăng trưởng, phục vụ tốt hơn du khách trong và ngoài nước.
Theo đó, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho rằng dù đề án phát triển kinh tế đêm trong Quyết định 1129 đưa ra sẽ đem lại nguồn lợi lớn, thu hút thêm khách du lịch, từ đó góp phần tăng cao GDP, tuy nhiên để thực hiện cần nghiên cứu kỹ thêm nhiều vấn đề:
“Sẽ có một số khó khăn cần phải vượt qua, phải quy hoạch một không gian, những khu vực để phát triển dịch vụ này. Thứ hai là xác định rõ những dịch vụ nào và quy định rõ khung pháp lý để tổ chức thực hiện. Thứ ba là phải đào tạo nguồn nhân lực có chuyên môn và nếu cần phải nghiên cứu những dịch vụ như vậy ở những nước khác.”
Quyết định 1129 do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phê duyệt cũng quy định rõ trách nhiệm của các Bộ, ngành và địa phương trong công tác thực hiện triển khai đề án.
Sau thời gian thí điểm, các địa phương sẽ đánh giá hiệu quả để hoàn thiện mô hình kinh tế đêm, nhân rộng ra những nơi khác.
Đối với nhiều người Việt Nam từng đi du lịch nhiều nơi thì mô hình này không lạ gì. Đơn cử ở Thái Lan, những khu như Phố Tây Khao San, khu Patpong, khu chợ đêm Hwai Khuang… thu hút du khách nước ngoài, mang lại ngoại tệ và công ăn việc làm cho người dân địa phương. Phương cách quản lý, biện pháp bảo đảm an ninh, thái độ kinh doanh… là những kinh nghiệm mà Việt Nam có thể tham khảo.