Đại diện Tổ chức Operation Smile Vietnam trả lời Đài Á Châu Tự Do rằng tổ chức này “không tham gia vào bất cứ quan điểm chính trị nào” khi mời diễn viên Hong Kong Thành Long qua Việt Nam. Câu trả lời được đưa ra trong lúc mạng xã hội dấy lên nhiều chỉ trích quanh việc cơ quan này mời diễn viên Hồng Kông Thành Long sang Việt Nam dự sự kiện hôm 10/11.
Trên website, Operation Smile Vietnam tự mô tả họ là thành viên của Operation Smile Inc., với sứ mệnh tái tạo và phẫu thuật chỉnh hình miễn phí cho trẻ em và thanh thiếu niên có dị tật bẩm sinh vùng hàm mặt, đồng thời xây dựng mối quan hệ hợp tác với các cơ quan nhà nước và tư nhân nhằm vận động và ủng hộ phát triển hệ thống chăm sóc sức khỏe bền vững cho trẻ em và cộng đồng.
Operation Smile lần đầu có mặt tại Việt Nam năm 1989 như một phần của tiến trình bình thường hóa quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ. Cho tới nay, tổ chức này đã cung cấp gần 40.000 ca phẫu thuật và chăm sóc y tế miễn phí cho người dân và trẻ em tại Việt Nam đồng thời đào tạo cho hàng ngàn các chuyên gia y tế tình nguyện trên khắp đất nước thông qua hàng chục chuyến công tác tái tạo nụ cười thay đổi cuộc đời mỗi năm.
Tuy vậy, việc Operation Smile mời diễn viên Hồng Kông Thành Long qua Hà Nội dự buổi lễ đánh dấu 30 năm hoạt động tại Việt Nam vào hôm 10/11 gây tranh cãi vì ông này hồi năm 2016 từng lên tiếng ủng hộ đường lưỡi bò mà Trung Quốc vẽ ra trên Biển Đông.
Trả lời RFA hôm 7/11, Nhạc sĩ Tuấn Khanh nói:
"Vấn đề Thành Long chỉ là một giọt nước làm tràn ly cho những vấn đề mà dường như một mặt là nhà nước Việt Nam luôn lên tiếng về đường chín đoạn trên Biển Đông. Nhưng thật sự đường chín đoạn trên Biển Đông là câu chuyện giữa nhà nước và nhà nước cần giải quyết. Bên cạnh đó, chiến lược mềm của người Trung Quốc là họ tiếp tục làm mọi cách để người dân Việt Nam quen dần với đường chín đoạn trong đời sống của Việt Nam."
"Cách đây không lâu, có một trường đại học ở Hà Nội người ta thấy một giáo trình tiếng Trung có đường chín đoạn trong đó. Vừa rồi có một phim Việt Nam cho chiếu hợp tác với Mỹ, người ta cũng tìm thấy đường chín đoạn trong đó. Rồi thì chiếc xe Volkswagen có bản đồ có đường chín đoạn trong đó… Thật sự người Trung Quốc đang làm tất cả mọi thứ ở nhiều mặt, mà ngoài mặt nhà nước với nhà nước thì người dân Việt Nam bắt đầu cảm thấy bất thường khi mà một hệ thống quan chức và chính quyền rộng lớn nhưng lại không bao giờ tìm ra những điều đó mà để người dân tìm thấy."
Vị nhạc sĩ được biết đến với nhiều bài phản biện trên mạng xã hội nhận định rằng công luận “phản ứng kịch liệt" với việc mời Thành Long qua Việt Nam không chỉ vì “đường chín đoạn" mà còn vì “thái độ bất nghĩa” của ông này trước phong trào đòi dân chủ đang diễn ra ở Hong Kong.
Nhạc sĩ Tuấn Khanh lý giải:
"Anh ta làm việc, sống lớn lên ở Hồng Kông, sau đó anh ấy để mặc cho Hồng Kông sống trong tình trạng như vậy: Người dân bị đánh đập đến chết, những xác chết tìm thấy trên bờ sông, thậm chí sự bạo quyền của cảnh sát Hồng Kông hôm nay. Và anh lại nói những lời hoàn toàn không thích hợp trong thời điểm đó. Hơn nữa, anh ta lại là một trong những nghệ sĩ Hồng Kông lên tiếng ủng hộ việc phát triển và hiện thực hóa đường lưỡi bò ở Biển Đông. Cho nên việc dùng Hồng Kông như một bài để tiếp cận người Việt Nam với sự yêu thương và ưa thích thì điều đó Tuấn Khanh nghĩ là sai lầm!"
Ông Tuấn Khanh nhận định việc mời diễn viên Thành Long đến Việt Nam thông qua Tổ chức Operation Smile “là một câu chuyện dài vì Việt Nam không phải đơn giản như các quốc gia khác". Ông nói thêm:
"Để trưng hình ảnh Thành Long nên quảng cáo thì phải có sự cho phép của Bộ Thông tin Truyền thông. Còn đại sứ thiện chí thì phải sự đồng ý của Bộ Ngoại giao. Mọi hành động khác đều có sự cho phép và quyết định. Dĩ nhiên Nhà nước Việt Nam với bộ máy hùng hậu thì họ không thể không biết Thành Long là ai, làm gì. Họ cũng từng biết hồi năm ngoái, cũng vào thời điểm này, đã có chương trình ca nhạc hữu nghị của đoàn Nội Mông mà người Việt Nam đã phản ứng kịch liệt chống lại nó. Và chỉ trong vài ngày, họ đã phải bỏ chương trình đó."
"Cái việc Nhà nước Việt Nam cho phép đi, cho phép đến cũng như tổ chức nào chấp nhận anh Thành Long, đó là một trong những điều mà người ta đặt vấn đề rằng họ đang làm gì, có nhận thức đúng, hay là họ làm việc nhà nước mà không quan tâm chính trị, chỉ quan tâm đến câu chuyện mà Thành Long đem tới."
Cùng ngày, bà Nguyễn Bích Thuận, đại diện Operation Smile Vietnam nói với RFA:
"Bọn em chỉ là tổ chức phẫu thuật cho trẻ con thì về chương trình phẫu thuật đã hẹn bệnh nhân và bác sĩ rồi thì sẽ tiến hành như bình thường. Còn thông tin về nghệ sĩ Thành Long cũng là đại sứ Operation Smile trên toàn cầu từ 23 năm liên tục, từ năm 1994, rất lâu rồi. Năm 2009 anh ấy cũng đã sang Việt Nam. Năm nay, thì theo phái đoàn của Operation Smile ở Mỹ thì anh ấy ghé sang Việt Nam theo chương trình kỷ niệm 30 năm của Operation Smile Vietnam thôi."
“Cái sự kiện hôm 10/11 thì thực ra là hôm đấy là anh ấy tới Việt Nam thôi chứ bọn em có làm sự kiện gì đâu. Chỉ có đến gặp tổ chức Operation Smile Vietnam giống như một người bình thường qua Việt Nam thôi mà.”
Đề cập về việc công luận Việt Nam phản đối chuyến thăm của diễn viên Thành Long, bà Nguyễn Bích Thuận nói:
"Em nghĩ đấy là quan điểm cá nhân của mọi người thì bọn em không thể nào can thiệp vào quan điểm cá nhân đấy. Thế còn cái việc Thành Long sang Việt Nam cũng thuần túy giống như mọi tình nguyện viên của Operation Smile thôi. Tôn chỉ hoạt động của Operation Smile trên toàn thế giới và cả ở văn phòng tại Việt Nam là không tham gia vào bất cứ quan điểm chính trị nào và cũng như quan điểm tôn giáo. Vi thế, tất cả 5.000 tình nguyện viên trên thế giới của Operation Smile, các bác sĩ, mọi người dù màu da nào, đất nước nào thì khi đến Operation Smile thì bọn em sẽ không bàn đến chính trị hay tôn giáo cả. Với Thành Long cũng vậy thôi."
"Bọn em chỉ bàn một vấn đề duy nhất là làm thế nào để giúp đỡ được nhiều trẻ con hơn, có được nhiều ca phẫu thuật cho trẻ em bị hở hàm ếch, làm thế nào để những người khó khăn có điều kiện tiếp cận y tế."
Ngoài ra, bà Nguyễn Bích Thuận xác nhận việc ông Thành Long qua Hà Nội hôm 10/11 “theo như kế hoạch thì vẫn sang".
Phản bác lời giải thích của đại diện Operation Smile Vietnam, Nhạc sĩ Tuấn Khanh nói:
"Cái câu nói không quan tâm về chính trị là câu nói không chấp nhận được. Bởi vì trong đời sống của chúng ta hiện nay không có gì không có chính trị hết. Và họ làm công việc gọi là xã hội nhưng đó là công việc xã hội chính trị chứ không là công việc xã hội bình thường nữa. Vì bởi những trẻ em đó cần biết là họ đang nhận những nguồn tiền từ đâu và họ như thế nào. Và người Việt Nam hôm nay mà nói không quan tâm về chính trị thì bản thân bị chọn lựa và người ta chọn lựa họ thành mục tiêu mà bị đầu tư về chính trị mà họ không biết. Vậy đây là bài học lớn mà họ cần nhận thức ngay từ lúc này."
Trong những tháng qua, vấn đề bản đồ có hình lưỡi bò của Trung Quốc trên Biển Đông đã trở thành tâm điểm chú ý của dư luận khi Bắc Kinh điều hàng chục tàu hải cảnh, dân binh và khảo sát vào vùng thềm lục địa và đặc quyền kinh tế của Việt Nam mà Trung Quốc gọi là vùng nước lịch sử của nước này.
Đường lưỡi bò hay đường đứt khúc 9 đoạn mà Trung Quốc vẽ ra đòi chủ quyền vùng nước lịch sử đến gần 90% diện tích Biển Đông. Tòa Trọng tài Quốc tế đã bác bỏ tính hợp lý của đường đứt khúc này trong một phán quyết năm 2016 nhưng Bắc Kinh không chấp nhận phán quyết này.