Ủy ban Nhân dân (UBND) tỉnh Quảng Ninh hôm 18/5/2020 có quyết định công nhận ông Nguyễn Văn Thắng hiện là Chủ tịch UBND tỉnh, sẽ kiêm nhiệm luôn chức vụ Hiệu trưởng Trường Đại học Hạ Long, nhiệm kỳ 2020-2025.
Ông Nguyễn Văn Thắng, ngoài chức vụ chủ tịch tỉnh còn là Uỷ viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự Đảng UBND tỉnh.
Chưa từng có tiền lệ
Phó giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Dũng trong trao đổi với RFA hôm 21/5 liên quan vấn đề này cho biết trong hơn 40 năm công tác trong ngành giáo dục đại học, ông chưa bao giờ thấy trường hợp chủ tịch một tỉnh lại kiêm luôn chức hiệu trưởng một trường đại học:
“Việc ông Chủ tịch tỉnh mà làm luôn hiệu trưởng một trường đại học thì về lối hành chính ở Việt Nam sẽ rất thuận lợi. Tức là khi ông Chủ tịch tỉnh ký dưới tư cách là hiệu trưởng của một trường, mà lưu ý trường này thuộc tỉnh, thì tôi tin chắc rằng không có một cơ quan nào trong tỉnh dám làm chậm trễ hay gây khó khăn. Trong khi không chắc ông hiệu trưởng mà không có cương vị đó mà người ta làm ngay, thành ra có thuận lợi. Nhưng những thuận lợi đó không có gì mà đáng ca ngợi, trái lại còn cho thấy chỗ đáng thay đổi của nền hành chính Việt Nam, vì người này ký thì giải quyết sớm, người kia ký thì để đó đã... Ngoài ra còn nhiều chuyện khác, mà tôi tin chắc rằng một chủ tịch tỉnh khó lòng làm tốt vai trò một hiệu trưởng.”
Ông sẽ giao cho người phó làm hết, như thế không phải là một hiệu trưởng thực sự... Nhưng điều tôi ngạc nhiên là vì sao ông không kiếm người khác làm hiệu trưởng mà lại mất công như vậy.<br/>-PGS. TS Hoàng Dũng
Phó giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Dũng cho rằng, một vị hiệu trưởng thì trăm công nghìn việc, mà ông chủ tịch tỉnh thì cũng đâu có nhiều thì giờ, trừ khi là ông là người ‘cõi trên’, người phi thường, cùng một lúc làm được hai nhiệm vụ đó. Ông nói tiếp:
“Tôi hình dung tuy làm hiệu trưởng nhưng ông sẽ giao cho người phó làm hết, như thế không phải là một hiệu trưởng thực sự... Nhưng điều tôi ngạc nhiên là vì sao ông không kiếm người khác làm hiệu trưởng mà lại mất công như vậy.”
Theo thông tin đăng tải trên trang chủ, Trường Đại học Hạ Long là trường công lập, trực thuộc UBND tỉnh Quảng Ninh. Trường được thành lập theo Quyết định số 1869, ban hành ngày 13/10/2014 của Thủ tướng Chính phủ, trên cơ sở sáp nhập trường Cao đẳng Sư phạm Quảng Ninh và trường Cao đẳng Văn hóa, Nghệ thuật và Du lịch Hạ Long.
Không chỉ ông Thắng là quan chức tỉnh làm lãnh đạo nhà trường, trong số các Ủy viên Hội đồng Đại học Hạ Long, còn có rất nhiều lãnh đạo của các sở, ban, ngành tỉnh Quảng Ninh, trong đó có ông Đỗ Văn Lực - Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ninh.
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cống, một nhà giáo nhân dân, từng là cán bộ giảng dạy trường Đại học Bách khoa Hà Nội, trước khi về hưu ông đảm nhận chức vụ Chủ nhiệm Khoa tại Đại học Xây dựng Hà Nội, cho RFA biết ý kiến của mình hôm 21/5:
“Tôi nghĩ rằng, vấn đề là năng lực, nếu ông ấy là người có tài năng, được kiểm chứng, được mọi người đánh giá thì ông làm cũng được. Chỉ sợ rằng ổng không có tài năng gì cả mà kiêm luôn hai chức thì không hay. Ở Việt Nam, thường thường dựa vào chuyện này chuyện kia nói, chứ không dựa vào năng lực. Một ông Chủ tịch tỉnh hoàn toàn có thể kiêm luôn hiệu trưởng một trường đại học tư thục, nếu có năng lực, chứ không phải hoàn toàn không thể. Nhưng nếu ông Chủ tịch tỉnh không có khả năng, không hiểu về giáo dục, không biết cách mà cứ xông vào làm thì tôi cho rằng đó là lạm chức lạm quyền.”
Các lãnh đạo chính phủ và bộ giáo dục thời gian gần đây luôn phát biểu cho rằng cần tăng quyền tự chủ cho các trường. Theo quy định thì hội đồng trường là tổ chức quyền lực cao nhất của trường đại học, có quyền bổ nhiệm và miễn nhiệm hiệu trưởng. Hiện ông Nguyễn Văn Thắng là chủ tịch UBND tỉnh có quyền ra quyết định công nhận hiệu trưởng, mà lại kiêm luôn chức hiệu trưởng, thì việc hội đồng trường cần miễn nhiệm hiệu trưởng khi lãnh đạo yếu kém, sẽ thực hiện như thế nào?
Trả lời RFA hôm 21/5, Giảng viên Đinh Gia Hưng của Đại Học Kinh Tế Đà Nẵng, nói:
“Tôi nghĩ việc ông Chủ tịch tỉnh mà làm luôn hiệu trưởng một trường đại học là rất kỳ lạ và trái thông lệ của giáo dục. Bởi vì, một người làm hiệu trưởng một trường đại học phải rất đặc biệt, có tầm cỡ nào đó trong giới học thuật, hay giới lãnh đạo trong ngành giáo dục. Tôi không biết là ông này có tầm cỡ như vậy chưa, có tầm cỡ giáo dục tức là phải có học vị, kinh nghiệm quản lý, kinh nghiệm giảng dạy, kinh nghiệm điều hành, phải có tầm cỡ một vị lãnh đạo giáo dục, nhất là đại học. Nếu ông này đạt được tầm cỡ này và được bổ nhiệm thì cũng khó thực hiện công việc của một lãnh đạo đại học, vì nó rất đặc thù, và phải toàn tâm toàn ý cho trường đại học. Trong khi nhân vật này chủ tịch tỉnh, thì rõ ràng hai việc này là bất khả, không thể nào tiến hành song song được.”
Có sai luật?
Theo cổng thông tin điện tử Trường Đại học Hạ Long, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Thắng có học vị cao nhất là bằng tiến sĩ Kinh tế ngành Tài chính lưu thông iền tệ tại Học viện Tài chính. Trước khi công tác tại UBND tỉnh, ông từng công tác trong ngành tài chính ngân hàng. Tuy nhiên, ông chưa hề công tác giảng dạy, hay đảm nhận chức vụ lãnh đạo nào trong ngành giáo dục.
Trả lời báo chí trong nước hôm 20/5, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Ninh, Đặng Huy Hậu cho biết, việc UBND tỉnh công nhận ông Nguyễn Văn Thắng kiêm nhiệm thêm chức vụ hiệu trưởng Trường ĐH Hạ Long là đúng quy định. Quyết định này theo đề nghị của hội đồng nhà trường và của giám đốc Sở Nội vụ.
Còn nguyên vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Vinh khi trả lời truyền thông trong nước, đã khẳng định chủ tịch UBND tỉnh kiêm nhiệm chức vụ hiệu trưởng là trái với điều 20 của Luật giáo dục đại học 2018.
Tôi nghĩ rằng, vấn đề là năng lực, nếu ông ấy là người có tài năng, được kiểm chứng, được mọi người đánh giá thì ông làm cũng được. Chỉ sợ rằng ổng không có tài năng gì cả mà kiêm luôn hai chức thì không hay.<br/>-GS. TS. Nguyễn Đình Cống
Theo Bộ Luật giáo dục đại học 2018 được đăng tải trên trang Thư viện Pháp luật, khoảng 2 điều 20 quy định tiêu chuẩn hiệu trưởng trường đại học là người có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, có trình độ tiến sĩ, có đủ sức khỏe để thực hiện nhiệm vụ... có uy tín khoa học và kinh nghiệm quản lý giáo dục đại học...
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cống, nhận định thêm:
“Tôi cho rằng đừng căn cứ vào chức danh, đừng căn cứ vào quá trình công tác của ổng mà đánh giá. Có thể quá trình công tác ổng không làm gì về giáo dục cả, nhưng ổng có những suy nghĩ sâu sắc về giáo dục, ổng có thể nghiên cứu, ngẫm nghĩ về giáo dục, ổng có thể biết. Ví dụ như, hiện nay giáo dục Việt Nam người ta nói rằng phụ thuộc quá nhiều vào chính trị, bị chính trị hóa, nếu ổng làm và bảo tôi không chính trị hóa giáo dục, tôi sẽ đưa giáo dục phát triển độc lập, tôi sẽ đưa giáo dục trường tôi phát triển khoa học, khai phóng, khai sáng, trả giáo dục về cho giáo dục... nếu ổng nói được như thế thì quá hay.”
Tuy nhiên Giáo sư Nguyễn Đình Cống cho rằng, nếu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Thắng tiếp tục nói rằng trường Đại học Hạ Long phải theo chủ nghĩa Mác-Lenin, phải do chính trị lãnh đạo, thì lúc ấy mới biết rằng ông ấy là một người ‘vứt đi’. Nhưng một vị chủ tịch tỉnh còn là Uỷ viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự Đảng UBND tỉnh, thì khó có thể nói rằng ‘giáo dục không theo chủ nghĩa Mác-Lenin’.