Ý kiến của cử tri về gói 62 ngàn tỷ
Tại buổi tiếp xúc cử tri của tổ Đại biểu Hội đồng Nhân dân TP.HCM, diễn ra vào trung tuần tháng 6, các cử tri ở quận 5 phản ánh về gói hỗ trợ an sinh xã hội 62 ngàn tỷ của Chính phủ. Những cử tri này cho rằng điều mà người dân quan tâm sau dịch COVID-19 là Chính quyền thành phố cần có cơ chế giám sát các cơ quan ban ngành thực hiện chính sách hỗ trợ cho người dân thế nào.
Đài RFA ghi nhận truyền thông trong nước loan tin mặc dù gói hỗ trợ 62 ngàn tỷ được Chính phủ và Quốc hội thông qua với quyết tâm giúp đỡ người dân một cách hiệu quả và không để tình trạng trục lợi chính sách xảy ra; thế nhưng không ít người dân khắp các địa phương, có hoàn cảnh khó khăn trong thời gian dịch COVID-19 hoành hành, vẫn chưa nhận được tiền hỗ trợ. Thậm chí nhiều trường hợp gian lận, tham nhũng bằng các hình thức khác nhau như nâng giá thiệt bị y tế hay hỗ trợ không đúng đối tượng, bắt người dân viết giấy tự nguyện không nhận tiền hỗ trợ…
Ông Nguyễn Hồng Quang, thuộc Tổng Liên đoàn Lao động, vào ngày 22/6 được báo giới dẫn lời cho biết Chính phủ đã giải ngân cho khoảng 16 triệu người, với tổng kinh phí khoảng 17.500 tỷ đồng trong gói hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19.
Luật sư Đặng Dũng, người làm việc nhiều năm trong cơ quan thuộc Bộ Lao động-Thương binh & Xã hội, tại TP.HCM lên tiếng với RFA dù tình hình là cấp bách và Nhà nước rất quyết tâm. Tuy nhiên:
“Việc Nhà nước nói một đàng nhưng làm lại một nẻo. Ví dụ như giá thịt heo thì nói giá như thế này, nhưng khi đi mua thì người bán bảo lên tivi mà mua giá đó. Trở lại với gói hỗ trợ thì Nhà nước cũng muốn làm rõ ràng, minh bạch nhưng mà từ lúc tuyên truyền cho đến lúc thực hiện rồi đến lúc được báo cáo lên và có giải quyết được hiệu quả hay không…thì cần có thời gian. Tuy nhiên, người dân rất mừng khi nghe có gói hỗ trợ nhưng mà lại chờ mòn mỏi. Thực tế tôi xem báo cũng chưa thấy nơi nào chụp được hình ảnh người dân hài lòng về vấn đề giúp đỡ họ trong mùa COVID-19. Kể cả doanh nghiệp nữa.”
Doanh nghiệp cũng không tiếp cận được gói hỗ trợ
<i>Việc Nhà nước nói một đàng nhưng làm lại một nẻo. Ví dụ như giá thịt heo thì nói giá như thế này, nhưng khi đi mua thì người bán bảo lên tivi mà mua giá đó. Trở lại với gói hỗ trợ thì Nhà nước cũng muốn làm rõ ràng, minh bạch nhưng mà từ lúc tuyên truyền cho đến lúc thực hiện rồi đến lúc được báo cáo lên và có giải quyết được hiệu quả hay không…thì cần có thời gian. Tuy nhiên, người dân rất mừng khi nghe có gói hỗ trợ nhưng mà lại chờ mòn mỏi. Thực tế tôi xem báo cũng chưa thấy nơi nào chụp được hình ảnh người dân hài lòng về vấn đề giúp đỡ họ trong mùa COVID-19. Kể cả doanh nghiệp nữa<br/>-Luật sư Đặng Dũng</i>
Báo mạng Lao Động, hồi trung tuần tháng 6 cho biết các doanh nghiệp ở Đà Nẵng, trung tâm kinh tế-thương mại lớn nhất khu vực miền Trung than phiền trong suốt hai tháng qua đã không thể nào tiếp cận được gói hỗ trợ 16 ngàn tỷ dành cho doanh nghiệp.
Đây là gói hỗ trợ Chính phủ dành cho doanh nghiệp vay lãi suất thấp để trả lương cho người lao động do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Không những vậy, những chính sách hỗ trợ khác cũng được cho là nằm ngoài tầm với của doanh nghiệp.
Tại thành phố có hoạt động kinh doanh mạnh nhất Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM thực hiện cuộc khảo sát, tính đến đầu tháng 5 có đến 61% doanh nghiệp khó tiếp cận gói hỗ trợ của Chính phủ.
Bà Nguyễn Thị Ba, một nhân viên quản lý của một công ty tư nhân, có trụ sở ở quận 1 cho biết vì sao những doanh nghiệp vừa và nhỏ không thể nào nhận được hỗ trợ:
“Hiện tại bây giờ, những doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ chưa được tiếp cận tới. Lý do vì có rất nhiều điều ràng buộc. Chẳng hạn như doanh nghiệp phải có 30-35% nhân viên được mua bảo hiểm ý tế xã hội và doanh nghiệp sản xuất phải nằm trong vùng mặt hàng mà Nhà nước quy định, chứ không phải doanh nghiệp nào cũng được hỗ trợ. Kể cả nợ vay ngân hàng cũng vậy…Do đó, có thể những doanh nghiệp có xưởng may xuất khẩu tầm cỡ vài trăm đến vài ngàn công nhân thì mới được. Thành ra trong chuyện hỗ trợ doanh nghiệp trong mùa COVID-19 vừa qua, chủ trương thì có nhưng kèm theo các điều kiện cần và đủ nhiều quá nên có cũng như không.”
Bên cạnh đó, một số các chuyên gia kinh tế còn ghi nhận tại TP.HCM có đến 300 ngàn hộ kinh doanh tiểu thương nhỏ lẻ, là đối tượng bị tổn thương nặng nề bởi dịch COVID-19.
Vào tối ngày 24/6, Tiến sĩ Kinh tế Lê Đăng Doanh đưa ra nhận định của ông về tình hình thực tiễn của nền kinh tế Việt Nam sau đại dịch COVID-19.
“Tôi nghĩ rằng là sẽ rất khó khăn bởi vì hiện nay cả về khâu cung ứng vật tư nguyên liệu cũng như thị trường tiêu thụ đều gặp khó khăn cả. Cho nên rất khó đạt được những mục tiêu đã đề ra.”
Ngân hàng Thế giới-World Bank vào cuối tháng 3 đã hạ mức tăng trưởng GDP của Việt Nam từ 6,5% xuống còn 4,9%.
Vị chuyên gia cựu thành viên Ủy ban Chính sách Phát triển của Liên Hiệp Quốc-Tiến sĩ Lê Dăng Doanh nói rằng ông e ngại với mức dự báo GDP 4,9% trong năm 2020 cũng khó đạt được nếu như các doanh nghiệp không được hỗ trợ kịp thời. Ông Lê Đăng Doanh nhấn mạnh:
“Các thủ tục đối với doanh nghiệp còn phức tạp và rườm rà. Và cần cải thiện các thủ tục đó để các quỹ cứu trợ có thể đến tay doanh nghiệp. Bất kể sự chậm trễ nào về thời gian cũng gây tổn thất. Tôi hy vọng rằng với các thông tin mà doanh nghiệp và báo chí đã phản ánh thì các cơ quan Nhà nước sẽ có những biện pháp để cải thiện, cải tiến giảm bớt các thủ tục để các doanh nghiệp có thể nhanh chóng tiếp cận được các gói cứu trợ.”
Được phản ánh tại nghị trường Quốc hội
Trong phiên họp Quốc hội, vào ngày 15/6, Đại biểu Tô Văn Tám, đại diện cử tri đoàn tỉnh Kon Tum đã đề cập đến vấn đề vừa nêu.
Đại biểu Quốc hội Tô Văn Tám chuyển tải kiến nghị của cử tri với Chính phủ về xử lý nghiêm minh các cán bộ trục lợi chính sách từ những gói hỗ trợ trong dịch COVID-19. Song song đó, ông Tô văn Tám cũng đề nghị Chính phủ cần thực hiện điều cốt lõi là cải cách thủ tục hành chính và cải cách thể chế để môi trường kinh doanh của Việt Nam được tốt và ổn định.
Đại biểu Tô Văn Tám cho rằng các gói hỗ trợ trong quá trình triển khai còn vướng mắc về thủ tục cần tháo gỡ, giải ngân vốn đầu tư công chậm… và để giải quyết tận gốc những vướng mắc này thì cần kiến tạo điều kiện thuận lợi, hành lang pháp lý thu gọn chứ không chỉ là tháo gỡ vướng mắc.
<i>Các thủ tục đối với doanh nghiệp còn phức tạp và rườm rà. Và cần cải thiện các thủ tục đó để các quỹ cứu trợ có thể đến tay doanh nghiệp. Bất kể sự chậm trễ nào về thời gian cũng gây tổn thất. Tôi hy vọng rằng với các thông tin mà doanh nghiệp và báo chí đã phản ánh thì các cơ quan Nhà nước sẽ có biện pháp để cải thiện, cải tiến giảm bớt các thủ tục để các doanh nghiệp có thể nhanh chóng tiếp cận được các gói cứu trợ<br/>-Tiến sĩ Lê Đăng Doanh</i>
Luật sư Đặng Dũng vào tối ngày 24/6 nói với RFA rằng các nhà kỷ trị ở cấp thượng tầng chắc chắn sẽ cân nhắc kỹ lưỡng và rất thận trọng để đưa ra những quyết sách quan trọng cho nền kinh tế của Việt Nam, sau khi bị tác động bởi COVID-19. Luật sư Đặng Dũng viện dẫn Chính phủ Hà Nội đã gây được tiếng vang trên cộng đồng thế giới trong việc điều hành và kiểm soát nạn đại dịch vừa qua, cho nên:
“Tôi mong là tiếng vang đó sẽ có những khuyến khích Nhà nước cải cách tốt hơn để đạt được những điều người dân mong muốn. Và làm cho đất nước này được ‘nở mặt nở mày, dù không đến mức đó, nhưng chúng ta thấy phần nào đã được thế giới tín nhiệm thì nên chăng chúng ta sửa đổi và có những bước tích cực hơn nữa trong vấn đề cải cách thể chế.”
Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Chu, trong hạ tuần tháng 6 vừa phổ biến một bài viết có nhan đề “Đồng bào tôi luôn là công dân hạng hai?”. Tác giả đã nhắc nhở rằng “Cách làm giàu không nhờ vào buôn bán tài nguyên hay cung cấp dịch vụ, mà là cách làm giàu nhờ sự thăng hoa của chất xám mà từ đó có được những phát minh sáng chế tiên phong”.
Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Chu khẳng định “Chỉ có cách đó mới đẻ ra sự giàu có kèm theo hùng cường. Chỉ có cách đó mới không những có được sự khâm phục mà còn làm cho người phải nể, phải sợ”. Ông tiến sĩ còn đúc kết rằng “Không thấy được nguyên nhân, mà chỉ so với quá khứ của chính mình rồi bằng lòng ‘chưa bao giờ được như hôm nay’ thì mãi mãi tụt hậu, mãi mãi không thể ngóc đầu lên được trước bạn bè quốc tế”.