Kể từ ngày 1/10 tới đây, những hành vi gọi điện, nhắn tin quảng cáo đến người sử dụng khi chưa được người sử dụng đồng ý một cách rõ ràng có nguy cơ đối mặt với hình phạt từ 5 đến 170 triệu đồng.
Nội dung vừa nêu nằm trong Nghị định 91/2020 của Chính phủ do Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng, vận hành Hệ thống tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác.
Trong Điều 7 Nghị định 91 cũng nói rõ rằng các tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ viễn thông có quyền đăng ký hoặc rút ra khỏi Danh sách không quảng cáo. Danh sách này là tập hợp những số điện thoại mà người sử dụng đã đăng ký không chấp nhận bất kỳ tin nhắn, cuộc gọi quảng cáo nào.
Dựa vào thông tin trong danh sách vừa nêu, người quảng cáo, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet không được phép gọi điện hoặc gửi tin nhắn quảng cáo tới bất kỳ số điện thoại nào trong danh sách này.
Theo đó, các doanh nghiệp và người gọi điện, nhắn tin quảng cáo sẽ bị phạt tiền từ 5 đến 10 triệu đồng đối với những hành vi sau: Gọi điện quảng cáo đến người sử dụng khi chưa được người sử dụng đồng ý một cách rõ ràng; Gọi điện quảng cáo đến người sử dụng đã từ chối nhận cuộc gọi quảng cáo; Gửi tin nhắn đăng ký quảng cáo khi người sử dụng đã từ chối hoặc không trả lời nhận tin nhắn đăng ký quảng cáo.
Trao đổi với RFA tối 19/8, một quản lý văn phòng bán thẻ hội viên khách sạn 5* tại Sài Gòn với nhiều năm kinh nghiệm không muốn nêu tên đưa ra nhận xét về nghị định sắp được áp dụng vào đầu tháng 10 như sau:
“Bây giờ Việt Nam là một nước đang phát triển chứ không phải như các nước đã phát triển lớn mạnh nên việc telesales này khắp mọi nơi, nếu như vậy sẽ hạn chế công việc của chị. Chị làm telesales chị cần phải gọi điện hàng ngày, gọi rất nhiều thì chị lấy số từ biển quảng cáo, hoặc bạn bè chị ai cho chị số điện thoại đó dặn chị đừng nói tên, thậm chí số chị chế, bịa ra để gọi, để chị phải thực hiện cuộc gọi đó. Mỗi cuộc gọi chị bị kiện đóng 10 triệu rồi không có tiền đóng thì sao? Tất nhiên sẽ hạn chế công việc của chị, văn phòng và doanh nghiệp chị phải đóng cửa.”
Vẫn theo chị quản lý bán thẻ hội viên khách sạn, việc xử phạt này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến các doanh nghiệp theo hình thức telesales tại Việt Nam hiện nay.
Có khoảng 1.800.000 kết quả khi truy tìm thông tin về ‘Telesales tại Việt Nam’ trên Google. Trong đó, rất nhiều các lãnh vực đang áp dụng hình thức kinh doanh này như bất động sản, bảo hiểm, dịch vụ sức khỏe, tín dụng, truyền thông, nhà hàng, khách sạn…
Theo chuyên gia kinh tế, Phó Giáo sư - Tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh, trưởng bộ môn Quản trị Tài chính quốc tế của Học viện Tài chính Việt Nam tại Hà Nội, rõ ràng Telesales đóng góp nhiều cho nền kinh tế, nhưng do những tiêu cực trong thực tế hiện nay nên ông cho rằng nghị định này được ban hành để đảm bảo sự thống nhất của nhà nước trong hoạt động quản lý kinh doanh:
“Nếu như trong trường hợp chưa được các cơ quan thẩm quyền phê duyệt thì việc quảng cáo là tự phát, vì thế nên hình phạt là ưu tiên. Trước mắt tôi cho rằng hình phạt này là phù hợp để từ đó các cá nhân cũng như hộ gia đình, doanh nghiệp có thể có sự làm quen với chính sách mới. Thực tế chúng ta biết rằng hiện nay ở Việt Nam có rất nhiều quảng cáo, những vụ lừa đảo thông qua quảng cáo trên mạng, quảng cáo cho vay, bán hàng cho đến quảng cáo mang tính đa cấp và lừa đảo. Những việc vi phạm cũng tương đối nhiều nên việc này cũng là cần thiết để quản lý hoạt động kinh doanh đi vào nề nếp.”
Từ Sài Gòn, Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tích Trung tâm Trọng tài Luật gia Việt Nam giải thích rõ hơn về Nghị định 91 có hiệu lực từ ngày 1/10/2020 đối với việc xử phạt vi phạm hành chính trong quảng cáo bao gồm nhắn tin, gọi điện thoại do chính phủ mới ban hành:
“Tôi cho rằng đây là một cơ sở pháp lý để (hạn chế) người ta gọi là quấy rối người tiêu dùng. Trước đây cũng có quy định chỉ quấy rối 2 lần trở lên là sẽ báo cho cơ quan có thẩm quyền xử phạt vi phạm nhưng họ chưa sợ. Nên trường hợp người sử dụng trước đó đồng ý nhận quảng cáo tin nhắn, thư điện tử, thư quảng cáo, gọi điện quảng cáo nhưng sau đó có yêu cầu từ chối thì người quảng cáo phải chấm dứt ngay việc gửi quảng cáo đến người sử dụng. Nên tôi thấy rằng trường hợp vi phạm phạt tiền từ 5-10 triệu là đúng. Và sẽ phạt tiền từ 20-30 triệu đối với những hành vi là không chấm dứt việc gửi đến người nhận thư điện tử quảng cáo hoặc tin nhắn quảng cáo ngay sau khi nhận được yêu cầu từ chối.”
Với kinh nghiệm bản thân, Luật sư Hậu cho biết chính ông cũng không hề thích việc quảng cáo qua điện thoại hiện nay:
“Ngày nào họ cũng gọi đến chào bán đất, sản phẩm mình không hề thích ví dụ như quảng cáo sản phẩm nhân thọ làm mất thời giờ của mình và mình không thích nghe. Với Nghị định 91 này tôi cho rằng rất phù hợp và được người tiêu dùng đồng ý tích cực về nghị định này.”
Không đồng ý với quan điểm nêu trên, chị Phương Trang đang sống tại thành phố lớn nhất phía Nam cũng cho biết dù chị cũng bị làm phiền bởi những cuộc gọi, có nhiều lúc bận bù đầu chạy deadline mà cũng phải bắt máy rồi từ chối, đôi khi bực quá chị cũng không kiềm chế và có thái độ không đúng. Tuy nhiên chị không đồng ý với việc xử phạt:
“Chị nghĩ bán hàng qua điện thoại cũng là một ngành nghề phổ biến ở các nước khác chứ không riêng ở Việt Nam nên chuyện gọi điện để quảng cáo hay bán hàng thì nếu có nhu cầu thì để nghe người ta nói, không nghe thì tắt. Công bằng mà nói chị nghĩ nhà nước nên có cách quản lý nguồn thông tin khách hàng tốt hơn chứ không phải không quản lý được thì cấm đoán, xử phạt. Hiện tại chị không có niềm tin lắm vào Bộ Thông tin – Truyền thông về chuyện thành lập danh sách không muốn nhận tin nhắn, cuộc gọi quảng cáo vì chỉ riêng chuyện cung cấp thông tin người dùng di động trước đây đã lùm xùm trong thời gian dài, bao nhiêu người dùng bị ‘ăn hành’ rồi.”
Trong Nghị định 91/2020 sẽ có hiệu lực vào ngày 1/10 tới đây, mức phạt không chỉ dừng lại ở 5-10 triệu đồng, mà có thể lên đến 100 triệu đồng với hành vi gửi tin nhắn quảng cáo, gọi điện thoại quảng cáo đến các số điện thoại nằm trong danh sách không quảng cáo. Đồng thời, cơ quan chức năng sẽ thu hồi số điện thoại thực hiện hành vi vi phạm.
Ngoài ra, các doanh nghiệp viễn thông hoặc Internet nếu không thực hiện các biện pháp để ngăn chặn tin nhắn, cuộc gọi rác, thư điện tử rác theo yêu cầu; không hỗ trợ người dùng ngăn chặn tình trạng trên… cũng có nguy cơ đối mặt với mức phạt tiền cao nhất lên tới 170 triệu đồng.