Vào ngày 8/2 vừa qua, gia đình ký giả Lê Hà, nhà báo độc lập, chủ bút kênh Tiếng Dân Tivi, một kênh Youtube độc lập lên tiếng đòi quyền lợi cho người dân, vừa bị truy sát khiến mẹ và vợ ông phải nhập viện điều trị.
Cố tình hay vô ý?
Trả lời Đài Á Châu Tự Do từ phòng bệnh của vợ mình - bà Ma Thị Thơ, phóng viên Lê Hà cho biết sự việc bắt đầu vào trưa ngày 8/2, khi ông Hà được hàng xóm mời qua nhà ăn trưa và chơi cờ. Trong lúc ông và người hàng xóm chơi cờ, thì những người đứng xem có đưa ý kiến, hai bên có lời qua tiếng lại và sự việc được đẩy lên cao trào. Sự việc sau đó được ông kể tiếp như sau:
Về thể chất gia đình tôi đau thương nhưng tôi nghĩ về tinh thần tôi rất thương cho người thân gia đình hung thủ gây ra vụ án cho gia đình tôi. - Lê Hà
“Vào lúc 1h30 trưa, trong khoảng 20 phút thì xâm nhập tư gia tôi, tấn công tôi rồi đâm má tôi. Sau đó vào nhà truy sát tôi, tôi phản kháng không lại, có những hàng xóm hỗ trợ khống chế hung thủ. Khi khống chế ở mức độ tôi nghĩ là thành công thì tôi chạy trốn để giữ tính mạng. Hung thủ theo những người khống chế về nhà nhưng sau đó lại tiếp tục cầm 2 tay 2 dao đến nhà truy sát lần 2 thì bã xã tôi bị truy sát. Công an thành phố Tuyên Quang đã kịp thời bắt giữ hung thủ.”
Nói rõ hơn về tình trạng người thân hiện tại, nhà báo tự Do Lê Hà cho biết mẹ ông tuy đã qua nguy kịch nhưng vợ ông vẫn còn trong tình trạng rất nặng. Mặc dù bà Thơ –vợ ông đã bắt đầu tỉnh lại nhưng tâm lý bị kích động mạnh.
Theo ông Hà, thì kẻ tấn công ông và gia đình là một người hàng xóm gần nhà, tên Đàm Văn Dương sinh năm 1962, trú quán tại thôn 23 xã Kim Phú, thành phố Tuyên Quang, tỉnh Quyên Quang. Nhận xét về ông Dương, ký giả Lê Hà cho rằng:
“Hung thủ theo mình thì là người cục tính, không kiểm soát hoặc có thâm thù gì sau tất cả những việc này, nhưng đây chỉ là chủ quan cá nhân của tôi. Tôi rất buồn hung thủ là đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, với tư cách công dân, hàng xóm, người dân Việt với nhau nhưng ra tay quá dã man, tàn bạo như vậy. Hơn nữa hung thủ này là dân oan thủy điện Tuyên Quang, mà tôi là người đứng ra bảo vệ chính sách những người dân oan này rất nhiều. Trong đó, chính gia đình hung thủ cũng từng được tôi bảo vệ.”
Ký giả Lê Hà được biết đến như người luôn đứng lên bảo vệ người dân bị trưng thu đất để xây thủy điện Chiêm Hóa-Tuyên Quang nhưng không được đền bù thỏa đáng trong nhiều năm qua.
Nói về việc mình đã làm cho người dân Tuyên Quang và kể về vụ truy sát gia đình ông vào ngày 8/2, ký giả Lê Hà không khỏi đau buồn, ông cho biết:
“Về thể chất gia đình tôi đau thương nhưng tôi nghĩ về tinh thần tôi rất thương cho người thân gia đình hung thủ gây ra vụ án cho gia đình tôi.”
Án hình sự
Đem sự việc của gia đình ký giả Lê Hà hỏi Luật sư Lê Đình Việt, người hỗ trợ pháp lý cho gia đình nhà báo độc lập Lê Hà, chúng tôi được ông cho hay:
" Hiện tại C ơ quan điều tra Công an thành phố Tuyên Quang đang xác minh chứ chưa điều tra vụ án vì quá trình điều tra bắt đầu từ thời điểm khởi tố vụ án nhưng hiện tại chưa có quyết định khởi tố vụ án. Theo phán đoán của tôi chắc 1, 2 ngày nữa sẽ có quyết định khởi tố vụ án. Còn hồ sơ vụ án chưa thể sao chụp được. Theo quy định Luật Tố tụng hình sự Việt Nam, người bào chữa hay người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, người bị hại, kể cả bị cáo có thể tiếp xúc với hồ sơ vụ án sau khi có kết luận điều tra khi quá trình điều tra kết thúc, cơ quan điều tra ra kết luận. Trong giai đoạn trước và trong quá trình điều tra thì chúng tôi không được tiếp cận hồ sơ vụ án. Tôi tham gia với tư cách người bảo vệ quyền lợi cho anh Hà, mẹ anh Hà và vợ anh Hà thì sẽ có mặt trong các buổi lấy lời khai để giám sát việc thực hiện đúng các thủ tục tố tụng hình sự theo quy định của pháp luật."
Bên cạnh đó, Luật sư Lê Đình Việt cũng nhận định rằng tính chất vụ thảm sát đối với gia đình ký giả Lê Hà không hề đơn giản, ông giải thích:
Vụ việc xảy ra với gia đình anh Lê Hà có dấu hiệu của việc giết người mặc dù trong vụ thảm sát vừa rồi chưa ai chết mà chỉ có bị thương. - LS. Lê Đình Việt
“Vụ việc xảy ra với gia đình anh Lê Hà có dấu hiệu của việc giết người mặc dù trong vụ thảm sát vừa rồi chưa ai chết mà chỉ có bị thương. Nhưng người tấn công nhằm mục đích chính là anh Lê Hà. Trong quá trình tìm và tấn công anh Lê Hà có hai người bị thương là mẹ anh Lê Hà bị đâm, cả anh Lê Hà cũng bị thương và đang điều trị ở bệnh viện. Tuy nhiên người bị thương nặng nhất là vợ anh Hà bị 3 nhát chém: một vào đầu, một vào vai trái và một vào cánh tay trái. Vết thương ở đầu khá nghiêm trọng.”
Luật sư Việt nhận định rằng qua lời trình bày cũng như tiếp xúc với cơ quan điều tra, ông khẳng định rằng đây là vụ án giết người không thành. Tuy nhiên, khung hình phạt đối với hành vi của người tấn công thì còn phải chờ ông tiếp xúc với hồ sơ vụ án, xem lời trình bày các bên mới xác định được mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm pháp luật mà người tấn công gây.
Để rộng đường dư luận, RFA đã gọi cho Công an Tuyên Quang để hỏi về tiến trình điều tra vụ truy sát gia đình ký giả Lê Hà, nhưng chúng tôi chỉ nhận được câu trả lời từ người trực ban:
“Cái này phải gặp trực tiếp thôi chứ em không nắm được đâu.”
Ba ngày sau khi vụ truy sát xảy ra, ông Lê Hà nói rằng, ông chỉ hy vọng tỉnh Tuyên Quang sẽ giải quyết đến nơi đến chốn vụ án này để bảo vệ quyền hợp pháp, lợi ích của người dân mà đương cử là trường hợp của gia đình ông.