Nhà tạm bị giật sập
"Bà con ở đó n ó i lại là họ xuống cũng đông người lắm, có cả công an, dâ n qu ân… giật chòi tôi sậ p r ồi lấy hết nồ i c ơm, bế p ga , bàn ghế của tôi và củ a c ác bà con d ân oan Thủ Thiêm rồ i ch ở đồ củ a ch úng tôi đi hết. Lúc đó là 1 giờ 30"
Đó là lời của ông Thịnh, một người dân oan Thủ Thiêm có nhà nằm trong khu vực “5 khu phố 3 phường” kể lại với RFA về vụ việc chính quyền thành phố Thủ Đức giật sập các căn chòi tạm do bà con Thủ Thiêm cất lại trên đất của mình.
Như RFA đã đưa tin, hồi đầu tháng Bảy, sau nhiều lần lãnh đạo TPHCM không giữ lời hứa giải quyết khiếu nại của dân, gần một trăm người Thủ Thiêm đã quyết định quay trở về dựng nhà tạm trên khu đất cũ của mình, nằm ở khu vực phía Bắc thuộc phạm vi “5 khu phố 3 phường”. Người dân khẳng định khu vực này nằm ngoài ranh quy hoạch nhưng vẫn bị chính quyền cưỡng chế thu hồi.
Ông Thịnh cho biết, ông về dựng lại chòi để buôn bán kiếm sống qua ngày. Từ đó, ông ngủ luôn tại chòi để giữ đồ, đề phòng trộm cắp. Đến tối ngày thứ bảy, 29/7, ông Thịnh về nhà ngủ thì chính quyền thành phố Thủ Đức cho người xuống giật sập căn chòi này của ông:
"Cá i ch ò i c ủa tôi giữ được là do t ôi ngủ lạ i c ũng được mười mấy ngày. Còn mấy người kia cứ dựng lên đó rồi không có người ngủ lại là họ đi giật sập vào ban đêm, buổi khuya lúc 1 - 2 giờ, rồi nó chở đồ đi. Họ đã giật hết ba căn."
Bốn giờ sáng Chủ nhật, khi quay trở lại khu đất của mình thì căn nhà tạm của ông Thịnh đã bị tháo dỡ, đồ đạc bị mang đi hết. Các lực lượng chức năng có cả trăm người đứng bao quanh, ngăn cản người dân Thủ Thiêm vào khu vực này:
"Lúc sáng tôi xuống tới thì tôi thấy nguyên một b ã i tha ma luôn. Họ đã lấy đi hết đồ của tôi không còn cá i g ì hết trơn. Rồi hàng trăm người xuống, đứng với nhau như một hàng rào khống chế không cho chúng tôi vô."
Ông Thịnh bức xúc cho biết, sau khi về dựng lại chòi, chính các lãnh đạo phường An Khánh, bao gồm cả chủ tịch và bí thư phương có ký biên bản cho ông, hứa rằng sẽ không tháo dỡ, mà bây giờ họ lại “nuốt lời”:
“Họ bao vây tụi tôi không cho ai vô hết trơn. Băng rôn, biểu ngữ họ lấy đi hết.
Họ n ó i là nó không có thá o d ỡ. Tôi mới hỏi lạ i ai vô đây mà thá o d ỡ. Tại sao mấy anh không thá o d ỡ mà năm sáng mấy anh lại xuống đây, mà ngày đó lại là ngày nghỉ của bên văn phòng, sao lại k é o xuống đây bao vây tôi?"
Sau đó, hơn chục người dân Thủ Thiêm kéo lên UBND phường An Khánh đề đòi tài sản thì được hứa là sẽ trả lại sau năm ngày.
Một người dân oan Thủ Thiêm, về dựng lại nhà tạm và cũng đã bị giật sập, nói với RFA trong điều kiện giấu danh tính cho biết:
"Nhà tôi đã bị cưỡng chế lâu rồi. Bây giờ muốn lên đó để che c á i ch òi lại giữ đất nhưng mà phường xuống cưỡng chế mộ t l ần nữa thì tụi tui xúm nhau lên để đòi đồ lại, đòi lại tài sản."
Hiện nay, chính quyền thành phố Thủ Đức tiếp tục cho người canh gác, ngăn cản bà con về dựng lại nhà lần nữa.
Phóng viên RFA gọi điện tới UBND phường An Khánh nhưng không có ai nghe máy. Chúng tôi tiếp tục gọi đến công an phường này thì được yêu cầu đến trực tiếp trụ sở để làm việc.
Mất bản đồ gốc, chính quyền dựa vào đâu đập nhà dân?
Vướng mắc hiện nay trong vụ khiếu kiện của người dân Thủ Thiêm thuộc “5 khu phố 3 phường” là nằm ở “ranh quy hoạch”. Trong khi người dân ở đây khẳng định khu đất của mình nằm ngoài ranh quy hoạch dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm thì chính quyền lại xác định khu đất này trong ranh, do đó, việc thu hồi đất là đúng pháp luật.
Người dân yêu cầu chính quyền TPHCM trưng bằng chứng chứng minh khu đất này trong ranh quy hoạch thì lãnh đạo thành phố viện lý do là “mất bản đồ quy hoạch gốc”. Ông Thịnh bức xúc phản bác:
"Chính quyền n ó i là tìm không thấy bản đồ gốc bị thấ t l ạc, mà nếu tìm không thấy thì tại sao lấy đất của ngườ i d ân.
Trong khi đó, bản quy hoạ ch g ửi đi 13 nơi mà tất cả các nơi đều mất hết thì là điều vô lý, và lấy đất của tôi là không công bố được bản đồ quy hoạ ch v à không có giấy thu hồi đất."
Người dân Thủ Thiêm giấu tên cũng cùng quan điểm:
"Tôi họ p đã nhiều lần chính quyền. Chính quyền n ó i là mất bản đồ, vậy thì tại sao lại đập nhà của tôi, thì từ chỗ đó ngườ i d ân mới bức xúc. Tôi khẳng định "5 khu phố 3 phường" là nằm ngoài ranh quy hoạch, mà họ đập tan nát hết từ năm 2011 cho tới giờ."
Để giải quyết dứt điểm vụ kiện kéo dài này, ông Thịnh cho biết người dân rất chia sẻ với chính quyền. Trước tiên, chính quyền cần xác định chính thức “5 khu phố 3 phường” nằm ngoài hay trong ranh quy hoạch với các bằng chứng rõ ràng. Sau đó, yêu cầu doanh nghiệp vào trực tiếp thương lượng với người dân:
"Trước tiên phải làm rõ là đất trong ranh hay ngoài ranh. Thanh tra chính phủ đã đối thoại vớ i ch úng tôi năm lần mà cũng không trả lời được thì coi như đất chúng tôi nằm ở ngoài ranh quy hoạch. Chúng tôi chia sẻ với thành phố, ch ỉ yê u c ầu thành phố cho chủ đầu tư vào thương lượng vớ i ch úng tôi mà thôi, thuận mua vừa bán mà thôi."
Dân quá ngán với những lời “hứa lèo”
Sáng ngày 1/8, Chủ tịch TP.HCM Phan Văn Mãi cho biết thành phố đã báo cáo Thủ tướng là cuối tháng Bảy sẽ ban hành đề án xử lý khiếu nại một số vụ việc nổi cộm, trong đó có vụ việc ở Thủ Thiêm. Đến quý ba sẽ cơ bản phải dứt điểm các vụ khiếu nại, khiếu kiện, cần tập trung các trường hợp khiếu kiện đông người, dai dẳng, phức tạp.
Người dân Thủ Thiêm giấu tên cho biết, chỉ tính riêng ông Mãi, đây là lần thứ ba ông này hứa mà không thực hiện được:
"Ông M ã i đã hứa hai lần mà không giải quyết thì ngườ i d ân mới làm ồn à o l ên, thì ổng mới giải quyết thêm cho những người đã lãnh tiền rồi, còn như tụi tui thì họ không giải quyết. Bởi vậy cho nên ngườ i d ân mới đứng lên, dựa theo lời hứ a c ủa ổng, ngườ i d ân phải đòi lại nhà.
Rồi ông M ã i mới hứa thêm lần này nữa là lần thứ ba, là trong trong quý ba này sẽ giải quyế t d ứt điểm, nhưng mà không biết có giải quyết hay không, cũng không tin tưởng lắm."
Ông Thịnh cũng “ngán ngẩm” với lời hứa của chính quyền TPHCM qua các thời kỳ:
"Bây giờ tôi không có tin l ã nh đạo TPHCM, bởi vì ông M ã i đã n ó i giải quyế t d ứt điểm vào tháng Sáu.
Hồi đó là ông Phong cũng xin lỗi ngườ i d ân rồ i c ũng không giải quyết; rồi tới ông Nhân về cũng kh ó c l ó c, mà toàn "nước mắt cá sấu" không à. Ông Nhân n ó i này n ó i kia là sẽ giải quyế t d ứt điểm vụ Thủ Thiêm, sẽ đeo đuổi cho tớ i cù ng; rồi bà Tâ m c ũng vậy…
Những người đó bây giờ làm mấ t l òng tin của nhâ n d ân hết trơn rồi. Bây giờ, chừng nà o gi ải quyết được rồi thì bà con m ới hay thô i ch ứ bây giờ ông Mãi n ó i cũng không ai tin nữa."
Ông Nguyễn Thành Phong là Chủ tịch UBND TPHCM từ năm 2015 đến 2021. Ông Nguyễn Thiện Nhân là Bí thư TPHCM từ năm 2017 đến 2020. Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm giữ chức Chủ tịch Hội đồng Nhân dân TPHCM từ năm 2011 đến 2018.
Hồi giữa tháng Bảy, bà Lê Thị The, một người dân Thủ Thiêm đấu tranh đòi đất suốt gần 20 năm, đã qua đời khi tâm nguyện đòi lại đất vẫn chưa được toại nguyện.