Ngày 1 tháng 2 vừa qua, Tổ Chức Chống Tra Tấn tại Pháp đã trao giải thưởng Nhân quyền Engel-du Tertre năm 2019 cho nhà hoạt động Trần Thị Nga. Bà Đặng Thanh Chi đã sang Pháp đế đại diện cho cựu Tù Nhân Lương Tâm Trần thị Nga nhận giải thưởng này.
Cựu Tù Nhân Lương Tâm Trần thị Nga từ Atlanta cho đài RFA cảm tưởng của bà khi nhận giải thưởng Nhân quyền Engel-du Tertre năm 2019 của tổ chức ACAT (Acton des Chrétiens pour l’Abolition de la Torture) trao cho:
"Nga thấy rất là vinh dự vì mình đã được Tổ chức Chống Tra tấn của Pháp, một tổ chức của những người Thiên Chúa Giáo đã quan tâm và trao cho Nga giải thưởng này. Đây không phải là giải thưởng mà mình Nga được vinh dự nhận mà nó còn là một động lực để tất cả những anh chị em đấu tranh cho Dân chủ, Nhân quyền trong nước Việt Nam để tiếp tục bước trên con đường đấu tranh mà mình đã lựa chọn. Chúng ta đấu tranh không chỉ độc lập, cũng không bị cô đơn bởi vì còn có rất nhiều tổ chức quốc tế cũng đang quan tâm và đồng hành cùng chúng ta. Tôi tin rằng không chỉ mình tôi mà là danh dự cho tất cả những anh em đấu tranh tại Việt Nam".
Đây không phải là giải thưởng mà mình Nga được vinh dự nhận mà nó còn là một động lực để tất cả những anh chị em đấu tranh cho Dân chủ, Nhân quyền trong nước Việt Nam để tiếp tục bước trên con đường đấu tranh mà mình đã lựa chọn.- Trần Thị Nga
Bị trục xuất từ nhà tù cộng sản sang Hoa Kỳ ngày 10/1 năm nay, bà Nga không thể sang Pháp nhận giải. Đại diện cho bà là Đặng Thanh Chi, cũng là một nhà hoạt động Nhân quyền từ hơn 30 năm. Với vai trò một giảng sư, luật sư, nhà hoạt động xã hội, bà Đặng Thanh Chi hỗ trợ, giúp đỡ cho những phụ nữ, trẻ em nạn nhân của bạo hành. Bà Đặng Thanh Chi cho biết ý nghĩa đặc biệt của giải thưởng này đối với bà Trần Thị Nga nói riêng và với những người hoạt động trong nước nói chung:
“Giải thưởng này mang một ý nghĩa đặc biệt đối với Nga, nhưng riêng với những nhà đấu tranh còn ở trong nước thì nó nhắc nhở cho chúng ta một điều rằng là thế giới tự do vẫn không bào giờ quên cuộc đấu tranh của chúng ta. Và giải thưởng ngày hôm nay không chỉ cho cá nhân của Nga, mà nó còn là một sự khích lệ tinh thần lớn lao với tất cả những người đã từng sống trong chế độ tù ngục của cộng sản Việt Nam cũng như vẫn còn sống trong nhà tù lớn của đất nước Việt nam”.
ACAT là một tổ chức Thiên Chúa Giáo, phi lợi nhuận, được thành lập từ năm 1974 với mục tiêu chống lại sự hành hạ, tra tấn về tinh thần cũng như thế xác, vận động bãi bỏ án tử hình, giám sát các điều kiện giam giữ tù nhân cũng như hỗ trợ người tị nạn chính trị. Từ năm 2014, L'ACAT đã thành lập giải thưởng Nhân quyền Engel-du Tertre dành cho những người đã đấu tranh cho Nhân quyền cũng như chống tra tấn. Giải thưởng này được mang tên từ hai phụ nữ sáng lập tổ chức ACAT là Édith du Tertre và Hélène Engel.
Tại sao ACAT lại chọn bà trong hơn 200 Tù Nhân Lương Tâm đang bị giam giữ tại Việt Nam? bà Nga chia sẻ:
"Tôi nghĩ: trong nhiều những người đấu tranh cho Dân chủ, Nhân quyền tại Việt nam có lẽ tôi là một người được giới truyền thông cũng như các tổ chức Xã hội dân sự quốc tế biết đến nên có lẽ tổ chức Công Tra Tấn (ACTA) biết đến và trao giải cho tôi, nhưng thực sự trong nước có rất nhiều những anh chị em đấu tranh nhưng ít được các tổ chức quốc tế biết đến, nên có lẽ tôi là người may mắn được nhận giải thưởng này."
Là đồng sáng lập viên trang Dân làm Báo, giữ vai trò vận động quốc tế cho Mạng Lưới Blogger Việt Nam cũng như giám đốc của tổ chức EFDA (Empowwering Fundamental Freedom Defenders in Southeast and East Asia), bà Chi đã vận động không ngừng nghĩ cho bà Trần thị Nga từ khi bà bị bắt cho đến khi bà được trả tự do. Giải thưởng này đã được quyết định trao cho bà Nga lúc bà còn ở trong tù. Cho đến hôm nay, từ Canada sang đây, đại diện cho bà Nga nhận giải Nhân quyền, bà Đặng Thanh Chi cho rằng bà Nga xứng đáng với giải thưởng này:
“Sau khi blogger Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh được tự do, thì người kế tiếp mà cộng đồng hải ngoại quan tâm và mong muốn tranh đấu để được thành công là Trần thị Nga, là vì cô có hai đứa con nhỏ. Trong những người còn đang ở trong lao tù cộng sản Việt Nam, những bà mẹ như Nga, là những người xứng đáng để được trao giải thưởng này vì nó sẽ giúp cho gia đình Nga sớm được đoàn tụ.”
Mở đầu buổi trao giải, giám đốc ACAT, ông François Walter giới thiệu về nhà hoạt động Trần thị Nga cũng như những vận động của ACAT và cho biết lý do tại sao chọn bà Trần Thị Nga cho giải Nhân quyền 2019:
"Một lần nữa, chúng tôi quyết định trao giải Engel-du Tertre 2019 cho một phụ nữ mà chúng tôi rất cảm phục vàn ngưỡng mộ. Đó là bà Trần Thị Nga"
Sau bài phát biểu dài khoảng 8 phút nói về quá trình hoạt động của bà Trần thị Nga và những gì mà người phụ nữ này phải chịu đựng cho sự dấn thân của mình, cả hội trường đứng lên với tràng vỗ tay cảm phục kéo dài gần 1 phút, bà Đặng Thanh Chi đã thay mặt bà Trần thị Nga nhận giải thưởng Nhân Quyền Engel du Tertre.
Sau đó, qua một video, bà Trần Thị Nga kể lại quá trình hoạt động của mình, những gì bà phải chịu đựng, bị tra tấn về mặt tình thần và thể xác trong nhà tù cộng sản Việt Nam. Và bà cũng gửi lời cám ơn đến Tổ chức Chống Tra tấn tại Pháp. Bà Nga cho đài Á Châu Tự Do biết về những gì bà phải chịu đựng trong nhà tù cộng sản:
"Bản thân tôi không chỉ khi vào tù mới bị tra tấn về cả thể xác lẫn tinh thần mà trước khi tôi bị bắt vào tù. Trong qua trình suốt từ năm 2010 cho tới 2017, khi tôi bị bắt thì suốt trong 7 năm đó, mẹ con tôi triền miên bị nhà cầm quyền cộng sản Việt nam bắt bớ đánh đập chỉ vì họ yêu cầu tôi chấm dứt việc giúp đỡ người lao động Việt Nam đang gặp nạn tại Đài Loan, chấm dứt việc giúp đỡ dân oan khiếu kiện đất đai, cũng như cấm tôi giúp đỡ những người mẹ có con bị án tử hình oan, hoặc những người con có mẹ bị bắt giữ cho tới chết như cụ Hà Thị Đức. Chính phủ Việt nam cũng ngăn cấm không cho tôi lên tiếng bảo vệ môi trường sống trong việc phản đối công ty Formosa xả thải, huỷ diệt môi trường biển miền Trung. Cũng như họ không cho tôi bảo vệ đất nước của mình lên tiếng phản đối Trung quốc xâm chiếm biển đảo"
Theo ACAT, giải thưởng này được trao cho bà Trần thị Nga là để khen thưởng và ủng hộ cuộc đấu tranh vì quyền con người ở một đất nước nơi mà những người bảo vệ nhân quyền - tiếng nói độc lập cuối cùng - bị cầm tù..
Năm 2018, ACAT đã viết thư cho Tổng thống Pháp Emmanuel Macron yêu cầu can thiệp với Việt Nam để trả tự do cho 3 Tù Nhân Lương Tâm là Trần Thị Nga, Nguyễn Trung Tôn và Lê Đình Lượng.
Trong suốt năm 2019, với chiến dịch “Bạn thực sự đã biết gì về Việt Nam ?” ACAT đã phổ biến đến người Pháp cũng như vận động chính quyền Pháp về tình hình những người bảo vệ nhân quyền tại Việt Nam như một phần của hoạt động ngoại giao Pháp-Việt.
Giải thưởng này, theo bà Đặng Thanh Chi, là một thông điệp cho nhà cầm quyền cộng sản Việt nam:
"Tôi nghĩ rằng giải thưởng này là một lời nhắn gửi cho nhà cầm quyền Việt Nam. Họ đối xử với nhân dân của chính đất nước họ không bằng những đất nước xa lạ như Pháp, Mỹ hoặc là những quốc gia khác đang cưu mang và giúp đỡ cho những nhà tranh đấu. Họ không có một sự tôn trọng tối thiểu nào đối với những người yêu nước như Trần Thị Nga."
Bà Trần Thị Nga là công nhân xuất khẩu lao động tại Đài Loan, từ lúc ở Đài Loan bà đã giúp đỡ cho nhiều công nhân bị đối xử bất công, những cô dâu Đài Loan bị hành hạ. Khi trở về Việt Nam bà đã thực sự tham gia vào việc bảo vệ Nhân quyền, chống bành trướng Trung Quốc, cũng như giúp đỡ dân oan và gia đình của các tù nhân bị án tử hình
Bà Trần Thị Nga bị bắt tại quê bà là Phủ Lý, Hà Nam ngày 21/1/2018 và bị kết án 9 năm tù và 5 năm quản chế ngày 25/7/2017 theo điều 88 bộ luật hình sự về tội danh “tuyên truyền chống nhà nước”.
Sau 1084 ngày bị giam cầm, bà đã bị trục xuất ngày 10/1/2020 từ trại giam Gia Trung sang thành phố Atlanta, bang Georgia, Hoa Kỳ.