“Nêu cao tinh thần cảnh giác, không để các thế lực lợi dụng chống phá ta về dân chủ, nhân quyền và tự do tôn giáo, cản trở Việt Nam trong hội nhập và hợp tác quốc tế” là phát biểu của ông Thủ tướng Việt Nam, Nguyễn Xuân Phúc, sáng ngày 9/8/2019 tại cuộc gặp mặt với chức sắc, chức việc tôn giáo diễn ra ở thành phố Đà Nẵng.
Một số người trong cuộc phản ứng ra sao đối với phát biểu mới nhất đó về tôn giáo của người đứng đầu chính phủ Hà Nội?
"Tô n gi áo đóng g ó p x ây dự ng v à bả o v ệ Tổ qu ốc"?
Linh mục Giuse Đào Nguyên Vũ, hiện là Chánh văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam có mặt tại buổi gặp mặt hôm đó với tư cách là một người đưa tin. Ông thuật lại với phóng viên Đài Á Châu Tự Do:
" T ô i ngh ĩ rằng đây l à một cuộc gặ p g ỡ giữa Thủ tướ ng v ớ i c ác tô n gi á o v ới thông điệ p l à chính phủ cũng trân trọng sự đóng g ó p củ a c ác tô n gi áo trong nhi ều lĩ nh v ực.
Như Gi ám mục B ù i Chu cũng n ó i r õ trong buổ i g ặ p l à c ó cá c l ĩ nh v ực m à nh à nước không thể l à m hết đượ c nh ư y t ế cộng đồ ng, m ô i tr ường, trợ gi úp cho ngườ i ngh è o… th ì Gi á o h ộ i C ông giá o v ẫn đóng g ó p t ừ xưa đến nay cũ ng kh ông cầ n c ó biểu dương, nh ưng ý củ a Ch ính phủ l à muố n ghi nh ậ n v à lần đầu ti ê n ch ính phủ chủ biết đượ c là các tô n gi áo đ ang đóng g ó p nh ững g ì cho qu ê hương n à y."
Còn Chánh trị sự Hứa Phi, Trưởng ban đại diện khối Cao Đài Nhơn Sanh ở Việt Nam cho rằng, tôn giáo quốc doanh thật ra chỉ đóng góp cho đảng Cộng sản là chính.
"Từ trước tớ i gi ờ, tấ t c ả nh ững tô n gi áo độ c l ậ p ho ặc tô n gi á o ch ơn truy ền thuần túy, không theo nh à nướ c l úc n à o cũng bị chính quyền ngă n c ản to à n bộ.
Ng à y hôm nay, n ó i về tô n gi áo đóng g ó p cho x ã hội, t heo t ô i ngh ĩ cá i n à y l à tô n gi á o c ủ a nh à cầ m quy ề n Vi ệ t Nam dựng l ê n, c ó mục đích kinh doanh tô n gi á o ch ứ không phải l à tô n gi á o lo cho tinh th ầ n nh â n lo ạ i.
Về vấn đề buổ i g ặ p m ặt, tô i ngh ĩ l à người ta đưa l ê n để l à m m à u m è vớ i d ư luận m à thô i. N ếu m à tô n gi á o qu ốc doanh đóng g ó p th ì chỉ đóng g ó p cho đả ng C ộng sả n ch ứ không phải là đóng g óp cho d ân tộc Việt Nam."
Khối Nhơn Sanh đạo Cao Đài không được chính phủ Hà Nội công nhận, ông Hứa Phi vào tháng 5 năm 2018 từng bị những người bịt mặt đánh đập, cắt râu ngay tại nhà ở Lâm Đồng để ngăn cản ông gặp phái đoàn Úc nói về tự do tôn giáo. Vào tháng 11 cùng năm, sau khi gặp phái đoàn Mỹ trở về ông phát hiện nhà mình đã bị đập phá, phóng hỏa.
Linh mục Giuse Đào Nguyên Vũ chia sẻ thêm về những đề nghị của Giáo hội Công giáo Việt Nam đưa ra trong buổi gặp mặt với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc:
"Mỗi tô n gi á o ch ỉ c ó một vị đạ i di ện phát biểu thô i. Đối vớ i Gi á o h ộ i C ông giáo th ì Đứ c cha B ù i Chu tr ì nh b à y nhữ ng vi ệc m à Gi á o h ộ i C ông giáo đã đóng g ó p t ừ trước đến nay.
Ngo à i ra, ng à i c ó g ó p ý l à Chính phủ n ê n l ưu tâm đế n nh ữ ng nhu c ầu v à khả năng củ a Gi á o h ộ i C ông giáo trong vấn đề y tế v à giá o d ục.
H ai v ấn đề n à y th ì Gi á o h ộ i C ông giáo đã n ó i nhi ều v à Nh à nước cũng cô ng nh ận đó l à hai mảng đóng g ó p r ấ t quan tr ọng củ a Gi á o h ộ i C ông giá o, cò n họ lưu tâm đến mức n à o th ì c ò n phả i ch ờ."
Tuy nhiên, khi được hỏi về phát biểu gây tranh cãi của ông Thủ tướng được báo chí trích lời, vị linh mục này cho biết lúc đó ông đã ra phía ngoài nên không có bình luận gì.
"N ê u cao tinh th ầ n c ả nh gi ác, không để các thế lự c l ợ i d ụng chống phá"
Thủ tướng Phúc sau khi ca ngợi sự đóng góp của các tôn giáo ở Việt Nam là to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, đồng thời lưu ý các tổ chức tôn giáo cần nêu cao tinh thần cảnh giác "không để các hoạt động lợ i d ụng tín ngưỡng, tô n gi áo m ê tí n d ị đoan, trụ c l ợ i, g ây bức xúc trong x ã hộ i, chia r ẽ nh â n d ân, phá hoại khối đo à n kế t d ân tộc, đo à n kết tô n gi á o.
N ê u cao tinh th ầ n c ả nh gi ác, không để các thế lự c l ợ i d ụng chống phá ta về dâ n ch ủ , nh â n quy ề n v à tự do t ô n gi á o, c ản trở Việt Nam trong hộ i nh ậ p v à hợ p t á c qu ốc tế.
Đâu đó vẫ n c ò n t ì nh tr ạng lợ i d ụng tô n gi áo để chia r ẽ khối đo à n kế t d ân tộc, gây phức tạ p v ề an ninh, tr ật tự x ã hội, ả nh h ưởng đến uy tí n c ủ a Vi ệt Nam trong tiến tr ì nh h ộ i nh ập."
Bình luận về phát biểu này của thủ tướng Phúc, một chuyên gia nghiên cứu về tôn giáo từ trong nước không muốn nêu tên nói:
"Phát biểu n à y thể hiệ n ch í nh s ách thố ng nh ất về tô n gi á o c ủ a ch ính quyề n Vi ệ t Nam . Từ sau nă m 1975 đến nay, họ vẫn thường đồng nh ất tô n gi á o v à chí nh tr ị.
Các hoạt động tô n gi áo đòi hỏi sự li ê n kế t c ác cá nh â n v ớ i n hau . Những ngườ i n à y phả i ch ịu sự ch è n é p củ a ch ính quyền trong rấ t nhi ều năm về nhi ều vấn đề nh ư đất đai, tự do t ô n gi á o v à kỳ thị chủng tộc… điển h ì nh nh ư l à cộng đồng người Thượng ở Tây Nguy ê n.
V ì bị ch è n é p n ê n họ thường c ó xu hướng li ê n kế t l ại vớ i nhau . Từ việc ngườ i d â n li ê n kế t l ại với nhau th ì Chính quyề n l ại cho rằ ng nh ững hoạt động tô n gi áo sẽ dễ bị lợ i d ụng bở i nh ững thế lực th ù đị ch.
N ê n tô i ngh ĩ phát biểu lợ i d ụng tô n gi áo để chống phá chính quyề n ch ỉ l à mộ t c ái vỏ bọc cho những sự ch è n é p củ a ch ính quyền đối vớ i c ác tô n gi á o v à các chí nh s á ch đàn áp của họ trong suố t nhi ều năm nay m à thô i. "
Hàng trăm người Thượng theo đạo Tin Lành ở Tây Nguyên đã phải trốn chạy sang 2 nước Thái Lan và Campuchia để xin tị nạn trong những năm vừa qua để tránh việc bị chính quyền đàn áp, yêu cầu bỏ đạo. Chính phủ Việt Nam phủ nhận điều này và cho hay chỉ có những cá nhân vi phạm pháp luật bị xử lý.
Hoà thượng Thích Không Tánh, vị trụ trì chùa Liên Trì bị phá hủy và không thuộc Giáo hội Phật Giáo Việt Nam, cũng trình bày về quan điểm của giới lãnh đạo đảng cộng sản và chính phủ Hà Nội đối với tôn giáo:
"Từ trước giờ nh ững công chứ c l ãnh đạ o c ủ a nh à nước n à y lúc n à o c ũng n ó i r ằng tô n gi áo bị lợ i d ụng để tuy ê n truy ề n ch ống phá nh à nướ c, nh ưng thự c ra ch í nh nh à nước n à y mới lợ i d ụng tô n gi áo để tuy ê n truy ề n ch í nh tr ị cho chế độ.
Tô n gi áo bị chế độ nô lệ h ó a, biến th à nh m ột phương tiệ n ch í nh tr ị trong các vấn đề ban giao qu ốc tế," H ò a thượng Thí ch Kh ông Tá nh n ó i qua điện thoại từ S à i G ò n.
Chùa Liên Trì thuộc Giáo hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất có từ trước năm 1975 ở Thủ Thiêm do Hòa Thượng Không Tánh trụ trì đã bị chính quyền Quận 2 cưỡng chế, giải tỏa vào tháng 9 năm 2016. Vị trụ trì đã không đồng ý với phương án đền bù của cơ quan chức năng thành phố Hồ Chí Minh.
Việ t Nam v ẫn mạnh tay đàn á p t ô n gi áo trong nă m 2019
Chuyên gia nghiên cứu tôn giáo không muốn nêu tên tiết lộ rằng, ông đã tiếp xúc, phỏng vấn rất nhiều nạn nhân tôn giáo, đặc biệt là cộng đồng người Thượng ở Tây Nguyên.
Đồng thời nghiên cứu lại các báo cáo của tổ chức Theo dõi nhân quyền (Human Rights Watch) trong những năm gần đầy thì chuyên gia này nhận thấy rằng việc đàn áp tự do tôn giáo đối với người Thượng đã mang tính hệ thống. Ông giải thích:
"T ì nh tr ạng đàn á p cứ lặ p đi lặ p l ạ i nhi ều lầ n, trong nh ững nă m 1990, nh ững năm 2000 v à bây giờ đ ang lặp y nh ư vậy. Các tín đồ Tin L à nh b ị bắt bớ vẫn k é o d à i cho đến nay.
Những người vượt bi ê n sau các cuộc biểu t ì nh nh ững năm 2000 v à nh ững người vượt bi ê n mới đây ở Tây Nguy ê n, h ọ vẫn kể c ù ng mộ t c âu chuyện, nh ư họ bị bắt bớ, bị giám sát, theo d õ i v à lụ c so á t nh à cử a.
Về t ì nh h ì nh tự do t ô n gi á o hi ện nay, nế u ch ính quyề n c ứ tiế p t ục chí nh s á ch đàn á p t ô n gi á o nh ư thế n à y th ì chẳ ng kh ác n à o l à 'th ê m dầu v à o l ửa' v ì đ ang c ó nhi ều tô n gi á o ch ứa đầy phẫn nộ về các chí nh s á ch kh ắ c nghi ệ t c ủ a ch ính quyền."
Chánh trị sự Cao Đài Hứa Phi cho biết một thực tế là các chức sắc thuộc các tôn giáo độc lập, không chịu sự kiểm soát của chính quyền lúc nào cũng bị đàn áp, theo dõi sát sao:
"B ê n đạ o Cao Đà i ch ơn truy ề n c ủ a ch úng tôi m à tôi l à trưởng ban đạ i di ệ n v ốn h à ng ng à y h à ng giờ lúc n à o c ũng công an mật vụ đi theo sau. Ngay cả hiện tại nh à tô i c ũng đang công an bám sát li ê n tục.
Không chỉ ri ê ng đạ o Cao Đài m à tấ t c ả nh ữ ng nh ững tô n gi áo nằm trong Hội đồ ng Li ê n Tô n nh ư Phậ t gi áo H ò a Hả o, Phậ t gi áo Việ t Nam Thố ng nh ất, Cô ng Gi áo th ì ở Vườ n rau L ộc Hưng cũng bị san bằng, b ê n Mục sư Tin L à nh Nguyễn Ho à ng Hoa l úc n à o c ũng bị canh g ác."
Mạng báo Tuổi Trẻ online hôm 10/8 đưa tin về buổi gặp mặt, cho biết Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mong muốn các tôn giáo ở Việt Nam cùng đoàn kết, hợp tác dưới sự lãnh đạo của đảng Cộng sản và quản lý của Nhà nước. Ông Phúc khẳng định:
"C ó thể n ó i không mộ t qu ố c gia đa tô n gi áo n à o tr ê n thế giới m à các tô n gi á o, t ín đồ tô n gi á o l ại sống b ì nh đẳ ng nh ư ở Việ t Nam ch úng ta. Một đất nước không c ó xung đột sắc tộ c, xung đột tô n gi áo."
Hồi cuối tháng 4 năm nay, phần báo cáo về Việt Nam tại buổi công bố phúc trình thường niên của Ủy Hội Quốc Tế Mỹ Về Tự Do Tôn Giáo Thế Giới (USCIRF) tiếp tục đánh giá Việt Nam vẫn là một đất nước thiếu tự do tôn giáo.
Chi phái Cao Đài 1997, hội Cờ đỏ, tình trạng vô quốc gia của người Tin Lành Tây Nguyên và H’Mong, tù nhân lương tâm cùng với việc chính quyền đàn áp các cuộc biểu tình ôn hòa là những vấn đề lớn tại Việt Nam bị USCIRF nêu ra.
Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng trong một tuyên bố sau đó đã phản bác phúc trình của USCIRF và cho rằng “Báo cáo của Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ ghi nhận những thành tựu và tiến triển trong công tác bảo đảm và thúc đẩy đời sống tôn giáo, tín ngưỡng tại Việt Nam, nhưng đáng tiếc trong báo cáo vẫn còn một số đánh giá không khách quan, trích dẫn những thông tin sai lệch về Việt Nam.”