Không thể thực hiện khuyến nghị của quốc tế
Tại Hội thảo khoa học ở Đại học Kinh tế Quốc dân đóng góp xây dựng văn kiện Đại hội Đảng với chủ đề Lựa chọn, diễn ra vào ngày 26/10, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu rằng ông đồng tình với quan điểm của các nhà quản lý và của các chuyên gia kinh tế là “Việt Nam cần có con đường đi riêng với giải pháp khả thi chứ không rập khuôn theo bất cứ mô hình nào của thế giới”.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ còn được truyền thông quốc nội dẫn lời nhắc nhở của ông rằng với đặc điểm và trình độ phát triển xã hội của Việt Nam không cho phép thực hiện khuyến nghị của một số quốc gia và tổ chức quốc quốc tế là Việt Nam cần thiết tập trung phát triển kinh tế để có nguồn lực thực hiện chính sách xã hội, mặc dù trong từng chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước luôn gắn việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển với tiến bộ và công bằng xã hội.
Blogger Đỗ Ngà, người có nhiều bài viết về tình hình chính trị-xã hội Việt Nam lên tiếng với RFA rằng phát biểu của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho thấy một sự mâu thuẫn của Chính quyền Việt Nam. Blogger Đỗ Ngà nêu lên lập luận của ông:
“Lời khuyến nghị của các tổ chức quốc tế thì tôi đọc thấy có hai nội dung: thứ nhất là tập trung phát triển kinh tế và thứ hai là để có nguồn lực cho chính sách xã hội. Vế thì nhất thì đối chiếu với câu khẩu hiệu ‘Tất cả vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, công bằng, dân chủ và văn minh’ mà Chính quyền Cộng sản Việt Nam thường hay nhắc đi nhắc lại trên các phương tiện truyền thông và trên các băng-rôn treo khắp đường. Rõ ràng, tất cả mục tiêu dân giàu nước mạnh là mục tiêu kinh tế và xã hội công bằng, dân chủ, văn minh là mục tiêu về chính sách xã hội. Do đó, nếu xét với khuyến nghị của các tổ chức quốc tế thì hợp với mục tiêu của Chính quyền Cộng sản Việt Nam. Nhưng không biết tại sao ông Vương Đình Huệ lại từ chối lời khuyến nghị đó? Thật sự là tôi thấy bị mâu thuẫn!”
<i>Rõ ràng, tất cả mục tiêu dân giàu nước mạnh là mục tiêu kinh tế và xã hội công bằng, dân chủ, văn minh là mục tiêu về chính sách xã hội. Do đó, nếu xét với khuyến nghị của các tổ chức quốc tế thì hợp với mục tiêu của Chính quyền Cộng sản Việt Nam. Nhưng không biết tại sao ông Vương Đình Huệ lại từ chối lời khuyến nghị đó<br/>-Blogger Đỗ Ngà</i>
Blogger Đỗ Ngà và một số nhà quan sát tình hình Việt Nam còn khẳng định với RFA rằng Việt Nam đang rập khuôn theo chính sách về mô hình kinh tế-chính trị của Trung Quốc; tuy nhiên ông Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tuyên bố như thế là nhằm để từ chối mô hình kinh tế mà Việt Nam buộc phải cải tổ chính trị như các nước tiến bộ và dân chủ đã trải qua.
Từ Paris, Pháp quốc, ông Nguyễn Gia Kiểng, cựu Phụ tá Tổng trưởng Kinh tế của Việt Nam Cộng Hòa, một nhà quan sát tình hình kinh tế thế giới nhận định với RFA:
“Nếu chúng ta nhìn vào những nét chính thì chúng ta thấy có sự sao chép. Thí dụ như Đảng Cộng sản Trung Quốc đề ra chính sách là ‘xã hội chủ nghĩa theo đặc tính Trung Quốc’ thì Việt Nam cũng tuyên bố theo chính sách ‘kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa’. Đấy là cũng là một. Mới gần đây, Đảng Cộng sản Trung Quốc có một sự chuyển biến đó là khẳng định, có thể nói là thống nhất bộ máy nhà nước và bộ máy đảng thì Việt Nam cũng lập tức rập khuôn theo. Khi Trung Quốc tập hợp và thống nhất hai chức vụ chủ tịch nước và tổng bí thư đảng thì chỉ trong một thời gian ngắn là Việt Nam cũng lại theo mô hình đó. Cho nên phải nói là về mặt chính trị thì có thể nhận thấy mà nói một cách ôn hòa là Đảng Cộng sản Việt Nam thiếu sáng kiến. Cho nên mỗi khi thấy Trung Quốc có một sáng kiến nào thì họ bắt chước ngay.”
Ông Nguyễn Gia Kiểng cho rằng lời tuyên bố của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng có thể được coi như là một lời khẳng định chính đáng của Chính quyền Việt Nam, bởi vì trên thực tế dù muốn theo một mô hình nào của một nước nào thì cũng không bao giờ theo được toàn vẹn hết, bởi vì điều kiện kinh tế, xã hội, văn hóa của mỗi quốc gia khác nhau. Cho nên, Việt Nam có quyền nói là không rập khuôn theo mô hình nào của thế giới.
Không thực hiện khuyến nghị: Thì sao?
Hồi đầu tháng 2 năm 2019, trong một cuộc phỏng vấn với Báo Dân Trí Online, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh rằng sau 1 thập niên, Việt Nam là một nền kinh tế tăng trưởng “nhanh nhất thế giới” khi đề cập đến bức tranh kinh tế năm 2018 của Việt Nam đã đạt được mức Tổng sản phẩm trong nước (GDP) là 7,08% và trong năm 2019, xu thế của nền kinh tế Việt Nam vẫn tích cực và tiếp tục khả quan, với mục tiêu đặt ra ở mức 6,86%.
Liên quan chính sách kinh tế của Việt Nam là “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”, ông Nguyễn Gia Kiểng ghi nhận Việt Nam đang tỏ dấu hiệu không rập khuôn Trung Quốc, mà có những bước đi đúng hướng với kinh tế thị trường dù còn rất dè dặt:
“Riêng về mô hình kinh tế, Đảng Cộng sản Việt Nam sau gần 45 năm cầm quyền trên cả nước thì đã rút ra một vài kinh nghiệm. Tình hình và kinh nghiệm mà họ đã rút ra không bi quan như mình tưởng. Bởi do tôi thấy qua những lời tuyên bố của họ và qua những việc làm chính thức của họ thì tôi thấy có một khuynh hướng là tư nhân hóa kinh tế Việt Nam và chuyển về kinh tế thị trường đích thực. Dĩ nhiên con đường đi còn dài. Nhưng chúng ta thấy có sự khởi hành về hướng đó. Tôi nhận thấy có những bước tiến tuy còn rụt rè, nhưng cái hướng khác với Trung Quốc là hướng về kinh tế thị trường một cách đích thực hơn.”
<i>Riêng về mô hình kinh tế, Đảng Cộng sản Việt Nam sau gần 45 năm cầm quyền trên cả nước thì đã rút ra một vài kinh nghiệm. Tình hình và kinh nghiệm mà họ đã rút ra không bi quan như mình tưởng. Bởi do tôi thấy qua những lời tuyên bố của họ và qua những việc làm chính thức của họ thì tôi thấy có một khuynh hướng là tư nhân hóa kinh tế Việt Nam và chuyển về kinh tế thị trường đích thực. Dĩ nhiên con đường đi còn dài. Nhưng chúng ta thấy có sự khởi hành về hướng đó. Tôi nhận thấy có những bước tiến tuy còn rụt rè, nhưng cái hướng khác với Trung Quốc là hướng về kinh tế thị trường một cách đích thực hơn<br/>-Ông Nguyễn Gia Kiểng</i>
Trong khi đó, từ trong nước, một vài chuyên gia kinh tế như Tiến sĩ Kinh tế Bùi Trinh với tính toán của ông dựa theo số liệu của Tổng cục Thống kê Việt Nam thì thì ông tính ra GDP thực của Việt Nam chỉ vào khỏang 3%. Còn Tiến sĩ Kinh tế Phạm Chí Dũng khẳng định mức GDP của Việt Nam 7,08% là không trung thực và kinh tế Việt Nam bắt đầu rơi vào suy thoái cùng với cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới vào thời điểm năm 2008, đồng thời vẫn hoàn toàn suy thoái cho đến cuối năm 2018.
Tiến sĩ Phạm Chí Dũng nhấn mạnh mặc dù Việt Nam hô hào thực hiện tư nhân hóa, nhưng:
“Trong nước về mặt phổ biến nghị quyết, chủ trương thì luôn luôn là kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Nhưng khi các quan chức cao cấp đi nước ngoài để xin tiền, vay tiền thì luôn luôn chỉ nói kinh tế thị trường và đề nghị Mỹ, các nước Phương Tây-Liên minh Châu Âu linh hoạt cho Việt Nam sớm được chấp nhận quy chế kinh tế thị trường, bỏ luôn cái đuôi ‘xã hội chủ nghĩa’.”
Tiến sĩ Phạm Chí Dũng cho rằng Đảng và Nhà nước Việt Nam nếu cứ tiếp tục khư khư giữ kinh tế nhà nước làm chủ đạo và vẫn say sưa với thành tích của GDP tăng trưởng kỷ lục thì nền kinh tế của Việt Nam không thể phát triển được.
Còn theo quan điểm của ông Nguyễn Gia Kiểng nếu như Việt Nam bắt chước theo Trung Quốc không “dân chủ hóa”, mà Hà Nội có thể thực hiện được thì con đường đi riêng của Việt Nam sẽ còn dài và chậm trên lộ trình kinh tế thị trường để được thế giới công nhận.