'Những điểm cốt lõi trong Quy định 144-QĐ/TW về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới' vừa được Tạp chí của Ban Tuyên giáo trung ương nêu lại, nhất là sau khi hàng loạt cán bộ đảng viên, lãnh đạo cốt cán vướng sai phạm đến mức phải chịu tù tội. Ý nghĩa cốt lõi của quy định này đã vận dụng vào cuộc sống ra sao?
Nói một đằng làm một nẻo
Cựu trung tá quân đội Vũ Minh Trí từ Hà Nội hôm 1/7/2024, nhận định với RFA:
“Tôi đã từng là đảng viên Đảng CSVN trong hơn 20 năm, tương đối lâu từng ở những vị trí có thể hiểu rõ hơn về bản chất thật sự của Đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN). Tôi có thể khẳng định, tất cả những quy định như vừa rồi hoàn toàn không có giá trị trong cuộc sống hằng ngày. Bởi vì truyền thống của Đảng CSVN là nói một đằng, làm một nẻo… Ví dụ như điều lệ Đảng là văn kiện có tính chất xương sống, quy định về tổ chức hoạt động của Đảng, cũng bị vi phạm một cách trắng trợn. Chẳng hạn như trường hợp ông Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng làm đến ba khóa liền, hoàn toàn trái điều lệ đảng. Ngoài ra có hàng loạt vụ khác.”
Tôi có thể khẳng định, tất cả những quy định như vừa rồi hoàn toàn không có giá trị trong cuộc sống hằng ngày. Bởi vì truyền thống của đảng CSVN là nói một đằng, làm một nẻo…
-Cựu Trung tá Vũ Minh Trí
Theo ông Trí, tất cả đảng viên cũng như người thường, đều là công dân Việt Nam, đều phải tuân thủ pháp luật của Việt Nam. Nhưng trên thực tế ông Trí cho biết, ông thấy điều đấy chưa được thực hiện. Ông nêu dẫn chứng:
“Ví dụ như là Đảng có nhiều văn bản có tính chất đặc quyền đặc lợi, bao che cho những sai phạm của đảng viên, như Quy định 15… Cụ thể, khi công an điều tra sai phạm, nếu liến quan đến đảng viên đều phải dừng lại để xin ý kiến của cấp ủy. Như vậy ít hay nhiều, đảng viên đã được đặt ra ngoài chế tài của pháp luật.”
Với tư cách là một công dân, ông Trí muốn đòi hỏi mọi công dân đều phải bình đẳng trước pháp luật:
“Là một người dân bình thường, tôi rất muốn thấy những vị cấp cao của Đảng, ví dụ như Nguyễn Xuân Phúc, Võ Văn Thưởng, Phạm Bình Minh và vừa rồi là Đinh Tiến Dũng… được cho nghỉ không làm việc nữa. Thế nhưng sai phạm thực sự của họ là gì? Người ta nói rằng sai phạm không phải là con số vài tỷ, mà lên đến hàng chục tỷ… Nhưng họ đều được hạ cánh an toàn, không hề bị xử lý gì về mặt pháp luật. Trong khi theo Luật Hình sự của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam thì chỉ ăn cắp hai triệu đồng, là có thể bị xử lý hình sự, còn trên 500 triệu đồng là có thể bị tử hình.”
Mất niềm tin
Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, năm 2023, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật 19 cán bộ diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.
Đại biểu Quốc hội Tô Văn Tám thuộc Đoàn Kon Tum, khi phát biểu tại phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội về tình hình kinh tế, xã hội hôm 31/10/2023 từng cho rằng, những đại án hình sự, kinh tế cho thấy sự xuống cấp về văn hóa và đạo đức.
Một người dân mất đất ở Thủ Thiêm nhưng không được đền bù thỏa đáng – Ông Cao Thăng Ca - từng nói với RFA về nhận xét của ông về đạo đức cán bộ:
“Tôi không có một chút niềm tin vào mấy ông cán bộ nhà nước hết. Mấy ông nói đạo đức thì đạo đức gì mới là quan trọng. Đạo đức con người còn chưa có thì làm sao có đạo đức cán bộ. Mấy ổng đặt ra là để đánh lừa dư luận thôi. Người có chức, có quyền họ muốn nói gì họ nói, nhưng đâu có làm theo luật pháp. Ví dụ như luật pháp thế này, thì mấy ổng ban hành quy định thấp hơn luật pháp, mấy ổng áp dụng văn bản dưới luật… thì làm sao mà giải quyết k,hiếu nại được.”
Những quy định về đạo đức đảng viên này được đặt ra là để người dân nhìn vào thì thấy đảng cũng cố gắng chống tiêu cực. Nhưng thực tế đó là mị dân.
-Ông Trần Anh Quân
Ông Trần Anh Quân, một người trẻ hoạt động xã hội ở Sài Gòn, hôm 1/7/2024 khi trao đổi với RFA thì cho rằng những quy định về đạo đức cán bộ chỉ là mị dân:
“Những quy định về đạo đức đảng viên này được đặt ra là để người dân nhìn vào thì thấy đảng cũng cố gắng chống tiêu cực. Nhưng thực tế đó là mị dân. Ngoài ra thì cũng là một cách để chiêu dụ người trẻ, người thiếu hiểu biết, thiếu trải nghiệm kết nạp vào đảng cộng sản. Hiện nay Đảng Cộng sản đang rất tập trung vào giới trẻ để củng cố sức mạnh của Đảng. Nên họ muốn đưa ra những quy định để thanh niên nhìn vào thì tưởng là tốt, rồi tham gia vào đảng, đoàn. Chứ người từng trải, thậm chí đảng viên lâu năm chẳng ai tin vào cái gọi là ‘đạo đức cách mạng’ này.”
Theo ông Quân, những quy định về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên đã có từ lâu, nhưng không hề được họ coi trọng:
“Thực ra thì những quy định này không mới, và đã được các lãnh đạo cộng sản thường xuyên nói đi nói lại từ thời ông Hồ Chí Minh tới giờ. Dù nói đi nói lại thường xuyên và ra quy định rõ ràng như vậy mà mỗi năm vẫn có hàng chục ngàn đảng viên vi phạm điều lệ Đảng, vi phạm pháp luật. Ví dụ năm 2023 có hơn 24 ngàn đảng viên bị kỷ luật, gần 10 ngàn đảng viên bị khởi tố do tham nhũng. Thì rõ ràng là đảng viên họ chẳng hề coi những quy định này ra gì.”
Theo cựu trung tá Vũ Minh Trí, để ngăn chặn sự xuống cấp về mặt đạo đức, văn hóa của cán bộ, ngăn chặn tham nhũng…. thì chỉ có một cách là phải chấp nhận một xã hội tự do, dân chủ, đa nguyên, đa đảng… Trong đó người dân có quyền tự do bầu cử, ứng cử và có một chế độ tam quyền phân lập.