“Quan có thế nào thì dân mới thế chứ”
Tại buổi thảo luận về tình hình kinh tế xã hội chiều 22 tháng 10, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng biên tập báo Nhân Dân, ông Thuận Hữu nêu nhiều lo ngại về vấn đề văn hóa, trong đó có mạng xã hội và lên tiếng rằng "mạng xã hội chửi từ trên xuống dưới, không chừa một ai; chửi tràn lan cơ quan công quyền như hát hay".
Phát biểu của ông Thuận Hữu lập tức bị cư dân mạng “chửi” tiếp và chế lại chính câu nói của ông Nguyễn Phú Trọng để chế giễu như “Mình phải có thế nào thì dân mới chửi chứ”…
Nhà báo Tôn Phi từ Sài Gòn đưa ra nhận xét về câu nói của ông Thuận Hữu:
"Nhà báo là một nghề mà thời cổ xưa người ta gọi là "nạp ngôn". Dưới sông Dương Tử có một chức quan gọi là quan nạp ngôn đi ghi lại tất cả mọi lời nói của dân chúng và bản thân Vua cũng phải vi hành để ghi lại tất cả lời nói của dân chúng.
Người dân đang nói thật mà ông Thuận Hữu lại bảo như thế thì … phải như thế nào thì dân mới thế chứ, không phải tự nhiên họ chửi. "
Tuy nhiên Nhà báo Tôn Phi cũng nhìn nhận đôi khi người dân dùng từ ngữ mà ông gọi là “không văn minh cho lắm”, hay “những từ ngữ không có trong tự điển” dù nội dung câu chuyện thì đúng.
Không khó để nêu một vài phát ngôn của các công bộc khiến dân “chửi” được lan truyền trên mạng xã hội:
Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, Chủ tịch HĐND TP.HCM phát biểu: Con lãnh đạo làm lãnh đạo là hạnh phúc của dân tộc.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, Chủ nhiệm văn phòng chính phủ tuyên bố: Nếu chúng ta sai, chúng ta nhận lỗi trước dân, nếu dân sai thì dân phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Giám đốc Sở Giao thông vận tải Bùi Xuân Cường nhận định về nạn kẹt xe: Kẹt xe kéo dài ở TP. HCM chỉ là ùn ứ vì xe vẫn có thể nhúc nhích được.
Ông Cao Đức Phát, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn “chạy tội”: Ngộ độc thực phẩm phải lăn ra chết thì mới xử lý được…
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Phải làm sao để "chưa đến Đà Nẵng chưa thể chết" hay “Làm sao mỗi người khách du lịch đến Lạng Sơn phải mua một con vịt quay mang về…”
Với những phát ngôn đại loại như vừa nêu thì thử hỏi làm sao người dân không dùng mạng xã hội để trút nỗi bực dọc hay như ông Thuận Hữu gọi là “chửi”.
Tư tưởng của ông này từ những năm chưa có internet, chưa có mạng xã hội mà lại cửa quyền, độc đoán. Nó đại diện cho bọn độc đoán và dốt nát bây giờ trong giới lãnh đạo. - Nhà báo Nguyễn Đình Ấm
Người ta cho rằng thay vì nói mạng xã hội chửi tràn lan cơ quan công quyền, tại sao ông chủ tịch Hội Nhà báo không có những ý kiến đóng góp cho chính phủ Việt Nam trong việc làm thế nào để giảm sai phạm trong quan chức, chỉnh đốn lại đội ngũ cán bộ, đảng viên tha hóa đang tại vị, và nhất là nên “uốn lưỡi bảy lần” trước khi nói.
Ông Đoàn Bảo Châu lên tiếng trên facebook có tên Chau Doan về phát ngôn của ông Thuận Hữu, RFA xin được chia sẻ:
" Ông là chủ tịch hội nhà báo mà thủ cựu, kém hiểu biết như vậy thì chẳng trách báo chí đang mất dần uy tín với người đọc.
Xu thế của xã hội văn minh là tự do ngôn luận, công dân nào cũng có quyền phản biện, quyền phản ánh sự thật, quyền được truy cập và chia sẻ thông tin. Thông tin, sự thật như là tia hồng ngoại diệt vi trùng vi khuẩn tham nhũng, dối trá, ngăn chặn hành động chụp mũ những tiếng nói phản biện là “thế lực thù địch” là “phản động”, ngăn chặn hành động chà đạp nhân quyền của người dân.”
Còn nhà báo tự do Nguyễn Đình Ấm thì coi ông Thuận Hữu, Chủ tịch Hội nhà báo VN là đại diện cho một tầng lớp gọi là “phong kiến quý tộc” hưởng rất nhiều ân huệ của đảng và Nhà nước nhưng lại rất xa rời dân và không biết tình hình xã hội như thế nào. Ông Nguyễn Đình Ấm nói thêm với RFA sáng 23 tháng 10:
" Tư tưởng của ông này từ những năm chưa có internet, chưa có mạng xã hội mà lại cửa quyền, độc đoán. Nó đại diện cho bọn độc đoán và dốt nát bây giờ trong giới lãnh đạo.
Ông này là Tổng biên tập Báo Nhân Dân, là báo được coi là "bảo hoàng" hạng nhất, tức nó phục vụ hoàn toàn cho đảng cộng sản chứ không có nhân dân gì cả."
Vì sao quan chức ngày càng phát biểu ngớ ngẩn?
Không chỉ có những phát ngôn của các vị quan chức mà chúng tôi vừa nêu bên trên là bị nhân dân “chửi” mà ngay từ đầu năm học 2019-2020, vị Bộ trưởng giáo dục Phùng Xuân Nhạ lên tiếng với truyền thông trong nước rằng năm nay ngành giáo dục phải xác định việc “dạy người', dạy đạo đức, lối sống, giá trị sống, kỹ năng sống cho học sinh ưu tiên hàng đầu”. Ông Nhạ nói câu này ý chỉ trước giờ ngành giáo dục không xác định việc “dạy người” vậy!
Chưa hết, tiếp sau đó, ông Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân lại phát biểu trước các học sinh với những lời lẽ “răn dạy” rằng, “Sau bằng đại học, cao đẳng, các em cần phải có bằng làm con hiếu thảo, làm vợ, làm chồng, làm cha, làm mẹ hạnh phúc”.
Tiến sĩ tâm lý Phạm Quỳnh Hương nhận xét một cách công bằng rằng ngày xưa không có mạng xã hội thì người dân không có cơ hội bày tỏ những ý kiến của họ trước những phát ngôn của quan chức lãnh đạo đất nước như bây giờ. Bà cũng thẳng thắn công nhận rằng, tất nhiên không phải những bình luận của cư dân mạng đều đúng 100%, cũng có cái đúng có cái sai và bà cho đó là bình thường. Tuy nhiên bà không đồng tình với chữ “chửi” mà ông Thuận Hữu dùng. Bà nói:
Điều quan trọng là bây giờ quan chức Nhà nước không biết đâu là tiêu chuẩn của chân lý thì họ phát ngôn theo kiểu triết học cầu âu - tức là trúng trúng trật trật – chứ không có tiêu chuẩn nào cho chân lý cả. - Nhà báo Tôn Phi
" Người ta có thể khen, có thể chê, có thể phê bình góp ý... đó là hiện thực xã hội. Dùng từ "chửi" thì nó nặng nề quá, nó chỉ là sự bày tỏ. "
Cũng cùng quan điểm với Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương, Nhà báo Tôn Phi cho rằng đa số người dân “chửi” đúng nhưng cũng có khi sai. Ông nêu ví dụ:
“Bản thân người dân cũng đánh đồng, chẳng hạn như trong ủy ban xã có khoảng 7 người họp nhau lấy đất của dân để bán nhưng dân chửi nguyên xi cả tốp nhân viên ủy ban 30 người là sai.”
Nhà báo Tôn Phi giải thích vì sao quan chức nói hay bị dân chửi:
"N hững viên chức Nhà nước ngày nay không được học kinh điển dân tộc cho nên họ gặp vấn đề về ngôn ngữ, và điều quan trọng là bây giờ quan chức Nhà nước không biết đâu là tiêu chuẩn của chân lý thì họ phát ngôn theo kiểu triết học cầu âu - tức là trúng trúng trật trật – chứ không có tiêu chuẩn nào cho chân lý cả. "
Sau những phát biểu của quan chức các cấp được coi là hết sức ngớ ngẩn xảy ra ngày càng nhiều, Phó giáo sư Hoàng Dũng từ Sài Gòn lên tiếng với RFA rằng, không bàn về những phát ngôn của các quan chức nữa vì nó quá nhiều và quá ngớ ngẩn.
Vấn đề đáng nói là vì sao mà càng ngày càng nhiều câu phát biểu khiến dân chỉ biết phì cười như thế.
Ông cho rằng tất cả là do cơ chế, bởi trong xã hội Việt Nam hiện nay, người dân đâu có được tự do lựa chọn người có năng lực quản trị đất nước. Bầu cử chỉ là cho vui. Khi thiết chế dân chủ không được xác lập mà còn duy trì “đảng cử dân bầu” thì hiện tượng các quan chức phát biểu những câu thiếu suy nghĩ, phát biểu như cái máy sẽ còn tồn tại.