Philippines và Trung Quốc đang thảo luận về vấn đề thăm dò chung tại khu vực Biển Đông dù cho hai phía đang có tranh chấp chủ quyền tại khu vực biển này.
Bộ Trưởng Ngoại Giao Philippines, Alan Peter Cayetano, vào ngày 16 tháng 2 cho biết như vừa nêu. Cũng theo lời người đứng đầu Bộ Ngoại Giao Philippines, Manila tích cực thúc đẩy cho công tác này vì cả hai nước đều muốn thực hiện kế hoạch thăm dò chung với nhau như thế.
Ông Alan Peter Cayetano nói rõ là mỗi phía sẽ thành lập nhóm làm việc riêng của nước mình về kế hoạch thăm dò chung. Sau đó Manila tiếp tục tìm cách để kế hoạch thăm dò chung với Trung Quốc tại vùng biển của Philippines không bị vi hiến.
Tổng thống đương nhiệm của Philippines, Rodrigo Duterte, từ khi đắc cử vào giữa năm 2016 đến nay, thường lên tiếng cảnh báo giới phân tích quốc phòng và luật gia phải làm giảm nhẹ đòi hỏi của Philippines và gác lại phán quyết mà Tòa Trọng Tài Thường Trực Quốc tế- PCA tuyên có lợi cho Manila trong vụ kiện Bắc Kinh về đường đứt khúc 9 đoạn ở Biển Đông.
Vào ngày 16 tháng 2, Bộ trưởng Ngoại giao Alan Peter Cayetano của Philippines cho biết Manila sẽ tham vấn giới chuyên gia luật quốc tế nhằm bảo đảm bất cứ thỏa thuận thăm dò chung nào với Bắc Kinh tại khu vực Biển Đông không gây hại cho chủ quyền quốc gia của Philippines.
Ông này còn nhấn mạnh là thảo luận của đôi bên chỉ tập trung vào thăm dò thôi, chứ không đề cập đến giai đoạn phát triển sau đó.
Bộ Trưởng Ngoại giao Philippines nhắc đến một thỏa thuận ba bên giữa Bắc Kinh, Manila và Hà Nội trong việc cùng thăm dò dầu mỏ tại một khu vực ở Biển Đông được ký dưới thời của nữ Tổng thống Gloria Macapagal Arroyo vào năm 2005. Ông Alan cho rằng đây có thể là mô hình cho thỏa thuận đang bàn thảo với Bắc Kinh.
Tuy nhiên, thỏa thuận 3 bên mà ngoại trưởng Alan Peter Cateyano vừa nhắc, hiện đang vẫn còn treo vì một nhóm đối lập đệ trình vấn đề lên Tòa Tối Cao Philippines hồi năm 2008 về tính hợp hiến của một thỏa thuận như thế.