Nhóm tàu tác chiến do hàng không mẫu hạm USS Theodore Roosevelt dẫn đầu của Hải quân Mỹ vừa vào Biển Đông hôm 23/1/2021 để thực hiện hoạt động đảm bảo tự do hàng hải vào khi Trung Quốc điều hàng loạt máy bay xâm phạm vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan.
Đây là lần đầu tiên nhóm tàu hàng không mẫu hạm của Mỹ vào Biển Đông dưới thời của Tổng thống Joe Biden, người vừa nhậm chức hôm 20/1 vừa qua.
Trong thông cáo báo chi đưa ra vào ngày 24/1, Bộ tư lệnh Ấn độ Thái Bình Dương của Mỹ cho biết nhóm tàu vào Biển Đông lần này là để thực hiện hoạt động định kỳ bảo đảm tự do trên biển và xây dựng quan hệ với các đối tác là những quốc gia đang gia tăng an ninh biển.
“Với 2/3 thương mại của thế giới đi qua khu vực rất quan trọng này, điều quan trọng là chúng tôi duy trì sự hiện diện và tiếp tục thúc đẩy trật tự trên cơ sở luật pháp vốn đã giúp tất cả chúng ta trở nên thịnh vượng”, Phó đô đốc Doug Verissimo, chỉ huy nhóm tàu tác chiến được trích lời trong thông cáo của quân đội Mỹ cho biết.
Nhóm tàu tác chiến của Mỹ vào Biển Đông vào đúng ngày Đài Loan thông báo Trung Quốc điều nhiều máy bay ném bom xâm phạm vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan xung quanh đảo quần đảo Pratas mà Trung Quốc gọi là Trung Sa.
Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết, Trung Quốc điều 8 máy bay ném bom và 4 máy bay chiến đấu khác đi vào vùng trời của Đài Loan khiến không quân nước này phải phóng tên lửa lên theo dõi. Bộ Ngoại giao Mỹ ngay sau đó đã ra thông cáo thúc giục Trung Quốc chấm dứt đe doạ Đài Loan.
Đi kèm với tàu sân bay USS Theodore Roosevelt vào Biển Đông lần này còn có tàu tuần dương có tên lửa dẫn đường USS Bunker Hill, và 2 khu trục hạm là USS Russell và USS John Finn.
Trước đó, vào ngày 22/1, Thường vụ Quốc hội Trung Quốc đã thông qua luật Hải cảnh mới cho phép lực lượng hải cảnh nước này được nổ súng và bắt giữ tàu nước ngoài trong vùng nước mà Bắc Kinh đòi chủ quyền ở Biển Đông.
Trung Quốc hiện đòi chủ quyền gần 90% diện tích Biển Đông qua đường đứt khúc 9 đoạn mà nước này tự vẽ ra trên biển nhưng đã bị quốc tế lên án và Toà Trọng tài quốc tế (PCA) bác bỏ trong một phán quyết vào năm 2016.