Nam Du là quần đảo xa nhất của huyện Kiên Hải tỉnh Kiên Giang, cách Rạch Giá hơn 80 km đường biển, còn rất hoang sơ. Nơi đông dân cư nhất là Hòn Lớn. Khách du lịch đến quần đảo Nam Du sẽ cập bến Hòn Lớn, nơi đây tập trung dân cư đông đúc nhất. Nhưng cũng chính nơi đây, lượng rác được thải ra cũng nhiều nhất. Cách bến tàu không xa, một bãi rác lớn sát bờ biển.
Người dân trên đảo cho biết, bãi rác nổi sát bến tàu phần lớn là do rác trôi nổi từ các nơi tấp về.
Bên hòn bển nó cũng trôi qua, chỗ nào mướp hay này kia nọ người ta dục ra ngoài tuốt ngoài cầu cảng nó cũng trôi vô nữa. Ở đây cũng có chỗ đem ra bãi bên kia đổ mà cái chỗ đó cũng chưa được xử lý. Đề nghị có một chỗ nào mình xử lý, tiêu hủy nó được không thôi đổ đống bên đó cũng bẩn một khúc đường.
Và có ý kiến cho rằng rác thải còn do ý thức của người du lịch còn kém, bỏ rác bừa bãi.
Dân ở đây người ta không có quăng đâu, không ai cho đổ đâu. Ở đây mà người ta đổ người ta thấy la chết luôn. Bị phạt á! Ai dục xuống là bị phạt 500. Còn này du lịch nó ăn đồ nó muốn quăng đâu nó quăng chứ dân đây người ta không có đâu.
Nè, người ta gom rác như vầy nè người ta xách đi đẳng rồi dục vô chứ đâu có ai mà quăng xuống đó đâu.
Bà còn phàn nàn rất nhiều về ý thức của khách du lịch, bà kể:
Ăn cái gì cầm cái gì là dục đại xuống, chời ơi có lúc đứng đây đái nữa nè. Đi te te lại đây đái, người ta ở đây nhóc hết trơn. Du lịch á nghen. Lại đái rồi tui la lên tui nói ổng đái cái nín thinh zậy á, nín thinh đi.
Có ý thức cũng một số, người dân thành phố người ta có ý thức lắm nghe. Còn dân du lịch khách đoàn ra đây, dân trong quê không có ý thức đâu.
Kể từ khi quần đảo Nam Du được khách du lịch đến nhiều, đời sống buôn bán của người dân trở nên nhộn nhịp hơn; các hoạt động du lịch tạo điều kiện cho người dân có thêm việc làm nhờ đó thu nhập của người dân nhìn chung cũng tăng thêm được chút ít. Nhưng ngược lại ô nhiễm môi trường ngày càng trở nên nặng nề.
Có khách du lịch thì nó cũng thay đổi hơn về kinh tế, mọi mặt.
Mỗi người ra là mang theo một ít rác ra, nhưng mà cái môi trường ở đây đổ rác không có chỗ nào để mà đổ cả. Bây giờ người ta mang xuống dưới kia đổ cũng đâu có xử lý được đâu. Nó loay quay loay quay cũng rớt xuống biển. Đổ lên rừng cũng không thể nào đổ được. Đổ lên rừng trời mưa nó xuống nhà dân cũng chết.
Hiện nay, trên đảo cũng có đặt nhiều thùng rác tại những nơi như bến tàu – là nơi khách du lịch thường qua lại và tập trung đông đúc.
Chúng tôi vẫn thấy có nhiều rác thải nhựa bên cạnh thùng rác như thế này. Hoặc như chai nước sau khi sử dụng xong thì khách du lịch vẫn không bỏ vào thùng rác. Và nhiều thùng rác trống nhưng rác thải vẫn bị vứt ra ngoài một cách vô ý thức như thế này.
Sau một ngày dạo vòng quanh trên đảo, đồng ý rằng vẫn có nhiều người ý thức rất tốt nhưng bên cạnh đó còn nhiều nơi trên đảo người dân vẫn chưa có ý thức bảo vệ môi trường.
Rác vẫn bị đổ thẳng xuống biển tại một số khu dân cư.
Ở trên đảo, có một xe rác hoạt động thu gom vào các ngày thứ Hai,Tư và thứ Sáu. Một công nhân vệ sinh môi trường trên đảo cho chúng tôi biết các vấn đề khó khăn hiện tại trong công việc: Vì ngại mùi hôi thối cho nên một số nơi người dân không đồng ý cho đặt thùng rác trước nhà.
Mình năn nỉ để thùng mà người ta không cho để. Người ta nói để quá trời thúi hôi. Bây giờ không cho nuôi heo, cặn cơm cặn cá đổ ụp vô đó hết trơn. Bởi vậy nó thúi quá người ta không cho. Chứ không phải như rác môi trường lá cây lá cối đồ này nọ cũng được.
Sau khi thu gom, rác được tập trung lại ở một đoạn đường trên đảo cách Bãi Ngự 2km. Tại đây, đội vệ sinh môi trường của đảo chỉ có cách xử lý duy nhất là thu gom và đốt. Ngoài ra chưa có cách nào khác để xử lý. Và cũng chưa có chuyện thu gom rác thải đưa vào đất liền để xử lý. Do vậy, có thể thấy vấn đề thu gom và xử lý rác thải là vấn đề nóng nhất trong giai đoạn hiện nay của đảo Nam Du. Nếu không có hướng giải quyết tốt, e rằng chỉ thêm vài năm nữa, vẻ đẹp hoang sơ sẽ biến mất và thay vào đó là hình ảnh rác tràn ngập trên đảo.
Thì người ta cũng tìm cách xử lý nhưng chỉ mới có cách đó chứ chưa có cách nào cả. Ở ngoài hòn này nó cũng khó khăn lắm.
Cái đó thì tụi em cũng nhờ lên cấp trên giải quyết cho tụi em ổn thỏa, rác giờ không có chỗ đổ. Nhưng mà tụi em đốt quài nó không cháy hết tại trời nắng nó cháy trời mưa nó không cháy cho nên em cứ xin ý kiến về trỏng quài, anh em xin ý kiến về trỏng ra giải quyết cái bãi rác nhưng mà ở trỏng người ta hứa lần hứa lượt.
Vấn đề rác thải tại đảo Nam Du ngày càng trở nên cấp bách; thực tế được ghi nhận như vừa nêu thế nhưng chưa thấy có động tĩnh gì nhằm giải quyết nhừng tồn tại đó.
Thực trạng cũng như biện pháp giải quyết cho bài toán ô nhiễm tại đảo du lịch Nam Du, Kiên Giang giống hệt nhiều nơi khác tại Việt Nam lâu nay.