Hàng Việt - cũng cần sự minh bạch
Vắc-xin Nano Covax của Công ty Cổ phần Công nghệ Sinh học Nanogen bào chế là vắc-xin ngừa COVID-19 tự chế đầu tiên của Việt Nam đã qua ba giai đoạn thử nghiệm lâm sàng với hàng chục ngàn người tham gia và được nhóm nghiên cứu đánh giá đạt yêu cầu về tính an toàn và tính sinh miễn dịch.
Tuy vậy, sau khi Công ty Nanogen hối thúc Chính phủ cấp phép khẩn cấp cho vắc-xin made-in Việt Nam trong giai đoạn Việt Nam đang rất cần vắc-xin để đạt độ miễn dịch cộng đồng cao thì Hội đồng tư vấn cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc và Hội đồng đạo đức trong nghiên cứu sinh học mới đây cho rằng doanh nghiệp cần bổ sung thêm một vài dữ liệu an toàn nữa.
Mặc dù vậy, trước thông tin vắc-xin ngừa COVID-19 của VN sắp được đưa vào tiêm chủng, nhiều người dân tỏ vẻ vui mừng. Sau đây là những chia sẻ của người dân với RFA về với vắc-xin VN (xin được dấu tên vì lý do an toàn). Họ nói:
“Anh cũng mong nước Việt Nam mình sản xuất vắc-xin tốt, cũng trông cho mọi người chích, trong nước của mình là phải ngon, phải ổn định, cho an tâm hơn, khỏe hơn, người ta khỏi lo.”
“Đối với nước nhà thì mình tin tưởng hơn chứ thuốc Trung Quốc xưa giờ đâu ai muốn xài, huống chi vắc-xin tiêm vô người. Giữa Việt Nam và Trung Quốc thì chị chọn Việt Nam, dĩ nhiên giữa Việt Nam và Mỹ thì chị chọn Mỹ.”
“Theo ý em là em không chích vắc-xin nào ngoài Việt Nam, hãy đưa vắc-xin Việt Nam em chích trước. Người ta cứ nói không chích vắc-xin Trung Quốc, vắc-xin Việt Nam là chích hết, người Việt Nam xài hàng Việt Nam, đừng nhập gì nữa, xài trong nước, nghe tên Trung Quốc là thấy ớn ớn.
Kiều bào bên Hong Kong, Đài Loan, Ấn Độ… cũng nói vắc-xin đó không ổn, vắc-xin Trung Quốc không hiệu quả, chính phủ từ chối nên khi các nước đã phủ nhận thì tại sao chúng ta lại xài?”
Khi thông tin TPHCM nhập năm triệu liều vắc-xin Sinopharm của Trung Quốc được truyền thông nhà nước đăng tải, nhiều người dân tại các tỉnh thành đã bày tỏ ý định phản đối mạnh mẽ và khẳng định: thà làm ‘chuột bạch’ cho vắc-xin Việt Nam còn hơn giao sinh mạng cho vắc-xin Trung Quốc.
“Nếu mình có thể tự sản xuất vắc-xin thì nên đẩy nhanh tốc độ vào những tổ chức có thể hỗ trợ nơi làm vắc-xin để phổ cập đến người dân.
Tại vì thứ nhất là nếu trong nước sản xuất thì không tốn khoảng thời gian chờ đợi quá lâu. Thứ hai là người Việt chủ động được hơn trong quá trình tiêm vắc-xin. Nhưng đòi hỏi phải có thông tin cụ thể để người dân có thể nắm bắt được và cảm thấy yên tâm hơn.”
“Em muốn tới tầm tháng 10 toàn dân có thể chích Nano Covax, tháng 11, 12 chích cho toàn dân xong. Quý vị nào xong hết liều 1, liều 2 thì liều 3 tới Nano được không, có thể nghiên cứu vì bây giờ nhiều người chích xong mũi 1, 2 của nước ngoài. Vái trời từ giờ tới tháng 12 tức trước Tết Tây, toàn dân đã chích xong tất cả, trong đó có mũi Việt Nam. Chỉ có người dân nào tiêm vắc-xin 2, 3 lần trở lên mới được ra đường.”
Vắc-xin Nano Covax là một trong bốn vắc-xin được phát triển trong nước, và được đánh giá là ứng viên có hứa hẹn nhất.
Hôm 29/8, Hội Đồng Tư Vấn Cấp Giấy Đăng Ký Lưu Hành Thuốc và Nguyên Liệu Làm Thuốc đã yêu cầu công ty Công ty Nanogen bổ sung thêm một vài dữ liệu. Hiện chưa biết đến lúc nào vắc-xin này được chính thức cấp phép, mặc dù trước đó Thủ tướng VN Phạm Minh Chính đã từng lên tiếng cần giảm bớt qui trình, thủ tục hành chính để cấp phép vắc-xin Nanocovax.
Trước đó, Công ty Nanogen đã từng bị Bộ Y tế Việt Nam từ chối kiến nghị triển khai nghiên cứu giai đoạn 3C cho khoảng 500 ngàn đến một triệu người. Nguyên nhân được nói do "chưa có dữ liệu chắc chắn bảo vệ của vắc-xin đến đâu nên Bộ Y tế cần thêm thời gian và kết quả nghiên cứu."(nguyên văn câu trả lời của Bộ Y tế được truyền thông Nhà nước trích dẫn).
Mặc dù đang có nhiều luồng ý kiến về việc nên cấp phép khẩn cấp và chưa nên cấp phép cho vắc-xin “Made-in Việt Nam” nhưng nhiều người dân đều đang mong chờ vắc-xin Việt Nam sẽ sớm được sản xuất và đưa vào tiêm chủng. Họ cũng cho rằng vấn đề an toàn cần được coi trọng:
“Lãnh đạo mình nếu đã ra vắc-xin Việt Nam thì càng sớm càng tốt. Sớn là một chuyện nhưng an toàn phải đặt lên hàng đầu, sớm rồi không an toàn dân chích vô ỷ y đi lung tung thì lại khác. An toàn của vắc-xin là trên hết, sớm chỉ là mong muốn.
Nếu muốn sống chung với dịch bệnh là phải có vắc-xin, phải chích được vắc-xin phủ đầy ít nhất 90% chứ không có vắc-xin mà sống chung với dịch bệnh không khác nào không biết bơi mà nhảy xuống dưới nước, lây chết, lúc đó còn thảm họa hơn nữa.”
Không chỉ vậy, người dân còn mong chính phủ sẽ minh bạch thông tin về vắc-xin để người dân được hiểu rõ trước khi chọn vắc-xin VN trong đợt tiêm chủng sắp đến:
“Nhà nước phải có những phương án để làm sao dù (vắc-xin) trong nước hay nước ngoài thì cũng có bằng chứng xác thực để người dân cả thấy yên tâm, không phải đưa những thông tin chung chung, người dân không nắm bắt được.”
Chích vắc-xin TQ vì không có lựa chọn khác
Trong lúc vắc-xin Việt Nam vẫn chưa được thông qua, nhiều người dân vẫn phải chấp nhận chích vắc-xin Trung Quốc vì không có sự lựa chọn:
“Người ta nói chích vắc-xin của Trung Quốc cũng ngại nhưng cũng phải chích thôi. Ai cũng phải chích hết mà mình không chích không được.
Chết cũng phải chích chứ bây giờ nếu ở lại Sài Gòn làm mà không chích vắc-xin thì mai mốt vô công ty hay chỗ nào làm nó cũng không cho. Người chích người không sợ lây.
Muốn đi về quê mà không chích vắc-xin lần nào không cho về, biết vậy nhưng vẫn phải chích thôi chứ làm sao.
Giờ vắc-xin về không đủ chích cho người dân, người nào cũng phân bì. Làm sao đủ hết được, phải thông cảm thôi.
Anh mong muốn chích vắc-xin cho người dân đều hết cho khỏi dịch khỏi bệnh để đi làm ăn, ổn định hơn, khỏi lo sợ bệnh dịch hơn, cuộc sống yên ổn hơn. Sợ lắm, bước lên bước xuống, ra ngoài mua đồ ăn cũng không được, sợ lây bệnh rồi chết.”
Theo thống kê từ giới chức Y tế TPHCM được truyền thông nhà nước loan tải, thành phố lớn nhất nước đã tiêm được 885.000 liều vắc-xin Vero Cell của hãng Sinopharm (mũi một) cho người dân.
Hai tỉnh miền Nam tập trung nhiều khu công nghiệp là Bình Dương và Đồng Nai vào ngày 30/8 cũng cho hay đang chuẩn bị tiêm 1,5 triệu liều vắc-xin Vero Cell của hãng Sinopharm.