Nguồn nước của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào lượng nước sản sinh từ bên ngoài lãnh thổ, chiếm đến 63%. Đây là một thách thức lớn đối với an ninh nguồn nước quốc gia.
Bộ trưởng Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) Nguyễn Xuân Cường cho biết thông tin vừa nêu tại Hội nghị Giải trình về Vấn đề An ninh Nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt và quản lý hồ, đập; do Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội tổ chức vào sáng ngày 17/8.
Tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nêu lên số liệu cụ thể Việt Nam có tổng cộng hơn 200 con sông. Tuy nhiên, có đến trên 50% con sông từ nước ngoài chảy vào, với khoảng 520 tỷ m3, tương ứng 63% tổng lượng nước mặt sản sinh ở bên ngoài lãnh thổ.
Ông Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh rằng "Lượng nước này hoàn toàn phụ thuộc vào hoạt động khai thác, sử dụng, và bảo vệ nguồn nước tại các quốc gia thượng nguồn lưu vực sông". Do đó, số lượng và chất lượng nước của Việt Nam bị phụ thuộc vào các quốc gia thượng nguồn gia tăng các hoạt động thủy điện trên dòng chính sông Hồng, sông Mekong…
Bên cạnh đó, gia tăng dân số và quá trình đô thị hóa ở Việt Nam là các yếu tố chính đã và đang tác động đến chất lượng nước của các sông, hồ. Hiện, các hồ và kênh mương ở những khu vực đô thị đang trở thành nơi chứa và dẫn nước thải.
Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới-World Bank, lượng nước bình quân đầu người Việt Nam hiện thấp hơn của Hội tài nguyên nước quốc tế, chỉ đạt hơn 3.800 m3 so với 4000 m3/người/năm.
Một dự báo của Bộ NN&PTNT được đưa ra cho thấy lượng phù sa về đồng bằng sông Cửu Long có thể giảm 97% ở thời điểm năm 2040.
Một số giải pháp được đưa ra tại Hội nghị nhằm bảo đảm an ninh nguồn nước của Việt Nam với tầm nhìn 50-100 năm; bao gồm chuyển đổi kinh tế để thích ứng với biến đổi khí hậu, cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp theo chiều sâu, tăng độ che phủ rừng, đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi…Và đẩy mạnh công tác đối ngoại về an ninh nguồn nước với các quốc gia trong hệ thống lưu vực sông ở thượng nguồn.