Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam và người đồng nhiệm Indonesia hôm 15/6 đã lên tiếng kêu gọi ASEAN và Trung Quốc cần tiến tới một Bộ quy tắc ứng xử của các bên trên Biển Đông (COC) có hiệu quả và thực chất.
Lời kêu gọi này được đưa ra trong Hội nghị không chính thức Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN - Trung Quốc diễn ra theo hình thức trực tuyến vào ngày 15/6 dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Quốc phòng thứ hai của Brunei và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Nguỵ Phượng Hoà.
Theo truyền thông Nhà nước Việt Nam, phát biểu tại cuộc gặp, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam - Thượng tướng Phan Văn Giang đề nghị các bên cần tạo môi trường thuận lợi cho việc đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), nhất là thông qua các biện pháp xây dựng lòng tin, kiềm chế các hành động, tránh làm phức tạp tình hình, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982). Đại diện Bộ Quốc phòng Việt Nam cũng ủng hộ việc thiết lập đường dây nóng giữa ASEAN và Trung Quốc để giải quyết kịp thời những vấn đề mà cấp dưới không thể giải quyết trực tiếp, tránh biến chuyện nhỏ mang tính cục bộ thành chuyện lớn mang tính đại cục.
Tại cuộc họp, Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia Prabowo Subianto cho rằng, ASEAN và Trung Quốc cần lập tức tiếp tục thảo luận về Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) một cách hiệu quả và thực chất, đồng thời tuân thủ Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Quản lý tốt vấn đề Biển Đông sẽ củng cố quan hệ đối tác chung, cùng có lợi, vì hòa bình và ổn định toàn cầu.
COC được một số nước ASEAN trong đó có Việt Nam và Philippines hy vọng sẽ có tính ràng buộc về pháp lý hơn nhằm hạn chế những xung đột có thể xảy ra giữa các nước đang tranh chấp ở Biển Đông. Những thảo luận về COC đã được bắt đầu từ sau khi ASEAN và Trung Quốc đạt được Tuyên bố của các bên ở Biển Đông (DOC) vào năm 2002 nhưng cho đến giờ vẫn chưa thể kết thúc.
Đại dịch COVID-19 vào năm 2020 cũng khiến các cuộc đàm phán giữa ASEAN và Trung Quốc về COC bị gián đoạn. Cả năm 2020, nhóm công tác chung về thực hiện Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (JWG-DOC) phụ trách soạn thảo COC của hai bên chỉ có thể thực hiện được một cuộc gặp trực tuyến vào tháng chín.
Trong khi đó, tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) do Brunei tổ chức vào ngày 16/6, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nobuo Kishi cũng đề cập đến tình hình Biển Đông. Ông kêu gọi các bên giải quyết hoà bình các tranh chấp ở Biển Đông, đồng thời chỉ trích Luật Hải cảnh của Trung Quốc vừa được thông qua vào tháng hai vừa qua, cho phép lực lượng hải cảnh của Trung Quốc được dùng vũ lực đối với tàu nước ngoài ở vùng nước mà Trung Quốc đòi chủ quyền.
Hiện Trung Quốc đang có tranh chấp về chủ quyền với một số nước ASEAN ở khu vực Biển Đông và với Nhật Bản ở biển Hoa Đông.