Cập nhật lúc 7:25 PM (giờ miền Đông Hoa Kỳ)
Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ ký thoả thuận nâng cấp quan hệ Mỹ - Việt Nam từ đối tác toàn diện thành đối tác chiến lược trong chuyến thăm tới Việt Nam vào tháng chín tới. Trang tin Politico của Mỹ hôm 18/8 dẫn ba nguồn tin giấu tên biết về thoả thuận này cho biết như vậy.
Theo Politico, thoả thuận này sẽ giúp Việt Nam trong nỗ lực phát triển khu vực công nghệ cao bao gồm việc sản xuất chất bán dẫn và trí tuệ thông minh. Thoả thuận cũng giúp lôi kéo Hà Nội về gần hơn với Washington vào khi có những căng thẳng đang lên giữa Mỹ và Trung Quốc.
Việc Mỹ và Việt Nam nâng cấp quan hệ diễn ra vào khi Hà Nội và Bắc Kinh cũng đang có những căng thẳng liên quan đến tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.
Trong họp báo thường kỳ của Bộ ngoại giao Việt Nam hôm 17/8, Hà Nội đã lên tiếng phản đối bất kỳ các hành động phi pháp nào diễn ra tại quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp giữa Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan. Phản ứng này được đưa ra sau khi có tin Trung Quốc có thể đang cho xây dựng một đường băng mới trên đảo Tri Tôn thuộc quần đảo này.
Trong các tháng vừa qua, Trung Quốc cũng liên tục điều các tàu hải cảnh, khảo sát và dân quân biển xêm nhập vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam bất chấp những phản đối của Hà Nội.
Việc Mỹ và Việt Nam nâng cấp quan hệ đã được dự đoán từ nhiều tháng nay nhân dịp hai nước kỷ niệm 10 năm quan hệ đối tác toàn diện (2013 - 2023).
Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 9/8 cho biết trong một buổi gây quỹ của Đảng Dân chủ rằng ông sẽ sớm đến thăm Việt Nam vì Hà Nội muốn nâng tầm quan hệ với Mỹ.
Nhận xét về khả năng hai nước nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược trong năm nay, Giáo sư Carl Thayer giáo sư danh dự (Emeritus Professor) Học viện Quốc phòng Úc, Đại học New South Wales, nói với RFA:
“Việt Nam đã khá dè dặt trong việc nâng cao quan hệ song phương, khi vấn đề này được Bộ trưởng Quốc phòng Austin và Phó Tổng thống Harris nêu ra trong chuyến công du Hà Nội vào năm 2021.
Hiện nay, Việt Nam đã cho thấy tín hiệu rõ ràng rằng họ sẵn sàng thực hiện bước này. Việc nâng cấp mối quan hệ nếu được thực hiện thì phải thực hiện “bây giờ (năm nay) hoặc không bao giờ”, do chu kỳ bầu cử và bầu cử sơ bộ của Mỹ vào năm 2024.”
Hiện Việt Nam đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với 17 quốc gia. Trên mức này là quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Hà Nội hiện chỉ mới thiết lập mức cao nhất với bốn quốc gia là Nga, Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc.
________
* Đính chính: Do sai sót trong biên tập, câu "Thoả thuận cũng giúp lôi kéo Hà Nội về gần hơn với Bắc Kinh" đổi thành "Thoả thuận cũng giúp lôi kéo Hà Nội về gần hơn với Washington"