Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ vào ngày 9 tháng 4 ra thông cáo về vụ tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam.
Bộ Quốc phòng Mỹ nói rõ họ vô cùng quan ngại trước những báo cáo về vụ tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm một tàu cá Việt Nam tại vùng biển lân cận quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông.
Hành vi của Trung Quốc trái ngược với tầm nhìn của Hoa Kỳ về một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và rộng mở, tại đó tất cả các quốc gia lớn nhỏ được bảo đảm chủ quyền, không bị ức hiếp và có thể tăng trưởng kinh tế phù hợp với các luật lệ và chuẩn mực quốc tế.
Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hỗ trợ nỗ lực của các đồng minh và đối tác để đảm bảo tự do hàng hải và cơ hội phát triển kinh tế trên toàn khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương.
Theo Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, đại dịch COVID-19 làm rõ tầm quan trọng của trật tự quốc tế dựa trên căn bản luật pháp. Đây là điều kiện cho phép tất cả có thể giải quyết mối đe dọa chung này một cách minh bạch.
Hoa Kỳ kêu gọi tất cả các bên kiềm chế những hành động gây mất ổn định khu vực, làm xao nhãng việc chống đại dịch toàn cầu, phiêu lưu một cách không cần thiết gây thêm thiệt hại mạng sống và tài sản vật chất.
Thông cáo vừa nêu của Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ được đưa ra sau khi Bộ Ngoại Giao nước Mỹ cũng có tuyên bố tương tự vào ngày 6 tháng tư.
Theo tường thuật của chính những ngư dân Quảng Ngãi bị nạn với cơ quan chức năng Việt Nam: vào lúc khoảng 3 giờ sáng ngày 2 tháng tư, Tàu hải cảnh Trung Quốc số hiệu 4301 cố tình đâm chìm tàu cá QNg 90617 TS tại khu vực biển gần đảo Phú Lâm. Tàu này do ông Trần Hồng Thọ, 33 tuổi ngụ tại xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi làm chủ tàu.
Ba tàu cá khác của ngư dân Quảng Ngãi khi hay tin đã đến để cứu nạn. Ba tàu cá này gồm chiếc QNg 90045 do ông Đặng Tằm làm chủ, chiếc QNg 90399 do ông Đặng Dũng làm chủ; và chiếc QNg 90929 do ngư dân Nguyễn Thành Linh làm chủ.
Tuy nhiên đến khoảng 6 giờ sáng ngày 2 tháng 4, phía Trung Quốc cho điều thêm 2 tàu hải cảnh 4001 và 4002 đến để vây bắt tàu của hai ngư dân Đặng Dũng và Nguyễn Thành Linh đưa vào đảo Phú Lâm. Tại đó hai tàu này bị lục soát; trang thiết bị trên tàu bị đập phá, tịch thu.
Trong khi đó tàu cá của ngư dân Đặng Tằm bị tàu Trung Quốc sử dụng vòi rồng truy đuổi làm hư hỏng nhiều tài sản trên tàu và tàu này buộc phải quay về bờ.
Đến chiều cùng ngày phía Trung Quốc trao 8 ngư dân trên tàu bị đâm chìm cho hai tàu cá của ông Đặng Dũng và Nguyễn Thành Linh; mỗi tàu 4 người rồi đuổi đi, buộc phải rời khu vực Hoàng Sa.