Giới chức ngoại giao cấp cao của Mỹ và Trung Quốc vừa có cuộc gặp và thảo luận ở Bắc Kinh hôm 5/6 được giới chức Mỹ đánh giá là trung thực và hiệu quả. Đáng chú ý là vào khi cuộc gặp diễn ra, tàu khảo sát Hướng Dương Hồng 10 của Trung Quốc và đoàn tàu hộ tống bao gồm tàu hải cảnh và dân quân biển cũng bắt đầu rời vùng biển Việt Nam sau 28 ngày đi lại liên tục trong vùng đặc quyền kinh tế của việt Nam.
Tàu Hướng Dương Hồng 10 đã bắt đầu vào vùng biển của Việt Nam vào ngày 7/5 và có nhiều lúc bị tàu của Việt Nam đeo bám.
Vào ngày 5/6, đội tàu này của Trung Quốc đã bắt đầu rời khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam hướng về đảo Hải Nam.
Reuter trích tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc viết: “Tàu nghiên cứu khoa học của Trung Quốc thực hienejc ác hoạt động nghiên cứu bình thường trong vùng nước thuộc quyền tài phán của Trung Quốc là hợp pháp và thích hợp. Việc xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của nước khác là không có”.
Hôm 25/5, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã lên tiếng phản đối hoạt động của đội tàu Trung Quốc ở vùng biển của Việt Nam và yêu cầu đội tàu này rời đi. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã phớt lờ lời yêu cầu này và đội tàu này vẫn ở lại cho đến ngày 5/6.
Trong khi đó, cuộc gặp giữa trợ lý ngoại trưởng Mỹ Daniel Kritenbrink đặc trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương và người đồng nhiệm Trung Quốc, thứ trưởng ngoại giao Mã Triêu Húc (Ma Zhaoxu) là cuộc gặp cấp trung giữa hai nước vào khi có những căng thẳng Mỹ - Trung trong khu vực.
Cuộc gặp diễn ra sau khi Bắc Kinh hồi tuần trước từ chối đề nghị gặp gỡ bên lề Đối thoại Shangri-La giữa Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết hai bên đã trao đổi về hợp tác song phương đồng thời nói thêm là giới chức Mỹ nhấn mạnh việc Washington sẽ bảo vệ các quyền lợi và giá trị của Mỹ.