Giáo hội Phật Giáo Việt Nam và Ban Tôn giáo Chính phủ ra hai công văn trong cùng ngày nói sư Thích Minh Tuệ "không phải tu sỹ Phật Giáo," khẳng định việc ông này bộ hành ở các tỉnh thành "gây dư luận trái chiều ảnh hưởng đến Giáo hội Phật giáo Việt Nam." Tuy nhiên các văn bản này đã vấp phải không ít ý kiến trái chiều.
Giáo hội Phật Giáo Việt Nam (GHPGVN), thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ngày 16/5 có văn bản nói rằng, người đàn ông được mạng xã hội gọi là “sư Thích Minh Tuệ” không tu tập và không là nhân sự của bất cứ ngôi chùa, cơ sở tự viện nào của GHPGVN.
Trong các video được những người dùng mạng xã hội quay lại, ông lúc nào cũng xưng "con" và khẳng định không theo giáo hội nào, chỉ đang học tu theo Đức Phật Thích Ca và lấy "giới, định, tuệ làm thầy."
Tuy vậy, văn bản ký bởi Thượng toạ Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Ban Trị sự Hội đồng Trị sự Trung ương GHPGVN cho rằng “trong quá trình đi bộ qua các địa phương đã có nhiều người dân và Phật tử tập trung với số lượng đông, cúng dàng vật phẩm, thức ăn, tạo ra nhiều hình ảnh clip gây ra nhiều dư luận trái chiều làm ảnh hưởng đến GHPGVN.”
Sự việc sư Minh Tuệ mang theo nồi cơm điện thay vì bình bát, bộ hành từ Nam chí Bắc tu theo 13 hạnh đầu đà như: không nhận tiền cúng dường, ăn mỗi ngày một buổi, ngủ ngồi, y áo may bằng vải vụn, ngủ ở nghĩa trang... đã thu hút dư luận trong và ngoài nước thời gian vừa qua, nhất là có nhiều người dân theo dõi hành trình của ông cả ngoài đời và trên mạng.
Bình luận về thái độ của GHPGVN đối với sư Minh Tuệ, nhạc sỹ Tuấn Khanh nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong ngày 17/5:
"Nó (công văn c ủ a GHPGVN- PV) như m ộ t cái cú nghi ế n răng và t ứ c gi ậ n không ki ề m ch ế n ổ i c ủ a nh ữ ng người lãnh đạo Giáo h ộ i Ph ậ t giáo Vi ệ t Nam, b ở i h ọ không có m ộ t cái quy ề n gì để có th ể c ấ m c ả n ông Thích Minh Tu ệ đ i tu và cũng không có m ộ t cái quy ề n gì để xác định người này tu hay là không tu.
Cho nên ngay c ả nh ữ ng ngôn ng ữ hàm h ồ đó cho th ấ y h ọ đ ang mu ố n độc quy ề n m ộ t cái tôn giáo và th ậ m chí là h ọ độ c quy ề n luôn giá tr ị Đứ c Thích Ca ở Vi ệ t Nam."
Trong nhiều ngày qua, những thông tin liên quan đến chuyến bộ hành của sư Minh Tuệ tràn ngập Facebook, mạng xã hội phổ biến nhất ở Việt Nam. Hàng trăm Phật tử, người hiếu kỳ theo sát bước chân của vị tu sỹ này cùng với những người quay phim để đăng tải lên các nền tảng mạng xã hội.
Có một số video clip đưa hình ảnh nhiều người phụ nữ tình nguyện quét bụi, đá dăm... bên vệ đường trước khi vị tu hành này đi qua.
Về cáo buộc “tạo nên hiệu ứng câu views và có nhiều bình luận xuyên tạc đời sống tu hành của tăng ni và GHPGVN” trên mạng xã hội, nhạc sỹ Tuấn Khanh cho rằng thầy Thích Minh Tuệ không thể chịu trách nhiệm cho tất cả những lời bình luận của những người khác về GHPGVN.
Một nữ giảng viên đại học ở Hà Nội cho rằng bất cứ ai cũng có quyền tự do tu tập theo khả năng và nhận thức của mình. Bà nói rằng thầy Minh Tuệ không có làm gì to tát cả mà chỉ là buông bỏ tất cả mọi thứ, kể cả danh vọng lẫn vật chất. Đánh giá về văn bản của GHPGVN, bà nói trong điều kiện ẩn danh vì lý do an ninh:
"Văn b ả n đấy nó đã được đưa ra trong cái tình tr ạ ng nóng v ộ i và có th ể là người đưa ra văn b ả n không suy xét h ế t được, không lường h ế t được ph ả n ứ ng c ủ a xã h ộ i. Tôi nghĩ đây cũng là m ộ t cái k ế t, nói theo ngôn ng ữ Ph ậ t giáo thì đây là qu ả báo, còn n ế u nói bình thường ra thì mình cũng có th ể nhìn th ấ y b ả n ch ấ t c ủ a giáo h ộ i thông qua vi ệ c này đã được b ộ c l ộ và người dân càng nhìn được rõ hơn đâu là b ậ c chân tu, đâu là l ợ i d ụ ng Ph ậ t giáo để ki ế m l ợ i."
Trong fanpage Phật giáo Việt Nam của GHPGVN cũng đăng tải bài viết về sư Thích Minh Tuệ cùng đường dẫn đến bài viết GHPGVN thông tin về hiện tượng “Sư Thích Minh Tuệ” trên website của tổ chức này. Bài viết với nội dung như công văn trên trang Facebook có hơn 3.000 lượt tương tác, 3.000 bình luận và 262 lượt chia sẻ sau 20 giờ đăng.
Tuy nhiên, có rất nhiều ý kiến chỉ trích công văn này, điển hình là bình luận của Facebooker Hoàng Hùng:
"Theo Ph ậ t cũng ph ả i có th ẻ hay sao? Ph ậ t T ổ ngày xưa t ừ b ỏ ngai vàng, đi b ộ , nh ậ n kh ấ t th ự c, để hi ể u n ỗ i kh ổ c ủ a người dân, r ồ i truy ề n đạo.
Ngày nay m ộ t s ố người t ự nh ậ n là theo Ph ậ t, mang h ọ Thích, nhưng đi xe đẹp, ở nhà g ắ n máy l ạ nh, nh ậ n cúng dường và bái l ậ y c ủ a dân chúng.
Ai m ớ i là con nhà Ph ậ t, ai là m ạ o danh con nhà Ph ậ t, thì ch ắ c m ọ i người cũng đoán được."
Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đồng tình với các công văn của giáo hội, danh khoản Facebook Nguyễn Tiến Mạnh viết: "S ự ki ệ n c ủ a Lê Anh Tú (tên th ậ t c ủ a sư Minh Tu ệ -PV) đã b ị các th ế l ự c thù địch đẩy lên cao, gây hi ể u l ầ m trong nhân dân, gi ả m uy tín c ủ a t ổ ch ứ c GHPGVN, chia r ẽ kh ố i đại đoàn k ế t toàn dân t ộ c. Nhi ề u người l ợ i d ụ ng để câu like câu view gây m ấ t tr ậ t t ự xã h ộ i, ả nh hưởng đến an ninh tr ậ t t ự ."
Cũng trong ngày 16/5, Ban Tôn giáo Chính phủ ra văn bản về “Công tác quản lý nhà nước liên quan đến Phật giáo trên địa bàn” gửi các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương.
Theo đó, cơ quan này đề nghị Ban tôn giáo các địa phương tham mưu cho Sở Nội vụ báo cáo Uỷ ban Nhân dân để chỉ đạo các cơ quan chức năng khi ông Thích Minh Tuệ tới địa bàn không để xảy ra tình trạng tập trung đông người, gây cản trở và ảnh hưởng an toàn giao thông, gây phức tạp về an ninh trật tự.
Đặc biệt, cơ quan quản lý nhà nước về tôn giáo chỉ đạo: "không để các thế lực xấu lợi dụng, xúi giục, lôi kéo gây mất đoàn kết tôn giáo và vi phạm pháp luật."
Nói với Đài Á Châu Tự Do, một tu sĩ trẻ tên Minh Hải cho rằng công văn của GHPGVN chỉ là văn bản nội bộ và chỉ có hiệu lực trong giáo hội, không ảnh hưởng gì đến sư Minh Tuệ. Tu sĩ này cho biết thêm:
"Vì m ỗ i người tu m ộ t đường riêng, Giáo h ộ i Ph ậ t giáo h ọ tu theo Pháp môn riêng c ủ a h ọ còn ông Minh Tu ệ tu t ự do theo các môn riêng c ủ a ông ấ y- theo pháp môn c ổ truy ề n c ủ a Ph ậ t giáo c ổ truy ề n. Hai đường l ố i này khác nhau hoàn toàn, không liên quan hay ả nh hưởng gì t ớ i nhau c ả ."
Trên trang Facebook của mình, nhà báo kỳ cựu Chu Vĩnh Hải cho rằng "Phật giáo có tám vạn bốn ngàn (84.000) pháp môn, trong đó hạnh đầu đà (tu khổ hạnh) chỉ là một. Hàng trăm ngàn người dân mới chỉ có một tu sĩ, mới chỉ có một đầu đà, vì vậy họ không làm ảnh hưởng đến đến cá nhân và cộng đồng nếu xét về kinh tế và phát triển."
Tuy nhiên, ông cũng cho rằng mọi người nên giữ khoảng cách với sư Thích Minh Tuệ, "nên đứng l ặ ng im bên đường để chiêm bái th ầ y! Cá nhân đời thường trong th ờ i hi ệ n đại c ầ n quy ề n riêng tư thì th ầ y cũng c ầ n cô đơn như tu ệ ni ệ m c ủ a pháp môn mà th ầ y đã l ự a ch ọ n."