Philippines cũng có thể hợp tác với Việt Nam và Malaysia trong việc khai thác chung ở Biển Đông. Trang tin Philstar của Philippines trích lời ông Jay Batongbacal, giáo sư luật, Giám đốc Viện các vấn đề và luật biển của Philippines cho biết như vậy hôm 2/4.
Theo giáo sư Batongbacal, việc hợp tác khai thác chung giữa Manila và Bắc Kinh hiện đang được hai phía đàm phán có thể sẽ bị đưa ra trước Tòa Tối cao của Philippines.
Tuy nhiên, ông cũng nói đến một thực tế là hiện Malaysia đã có hợp tác về khai thác dầu với Việt Nam tại vùng nước tranh chấp.
Lý do được ông Batongbacal nêu ra trong nhận định về hợp tác chung giữa Philippines với Việt Nam là vì Việt Nam có nhiều kinh nghiệm trong việc xử lý vấn đề với Trung Quốc và kiên quyết trong việc theo đuổi các lợi ích của mình. Ông nói thêm mặc dù hiện Việt Nam có những bất đồng với Trung Quốc nhưng Việt Nam vẫn luôn cân nhắc mọi khả năng và những bất đồng này sẽ loại bỏ những lựa chọn mà Việt Nam có.
Trước đó, trong chuyến thăm Bắc Kinh, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Alan Peter Cayetano cho biết Manila đang tích cực tìm kiếm các cơ hội khai thác chung với Bắc Kinh ở Biển Đông.
Ông nêu ra lý do là vì Philippines không thể tự mình khai thác tại các vùng không trách chấp vì lý do tài chính.
Trong chuyến thăm này, người đứng đầu ngành ngoại giao Philippines khẳng định những lợi ích của Philippines trong các vấn đề tranh chấp Biển Đông sẽ không còn là các cản trở đối việc phát triển quan hệ hai nước mà nên chuyển thành nguồn hữu nghị và hợp tác giữa hai nước.
Tuy nhiên, những hợp tác khai thác chung đang được đàm phán giữa hai nước hiện cũng đang vấp phải những chỉ trích ở Philippines vì những lo ngại từ phía quân đội, các chính trị gia và một số nhân vật trong xã hội dân sự về ý định của Trung Quốc tại vùng nước mà Philippines nắm chủ quyền.
Đây cũng không phải là lần đầu tiên hai bên có hợp tác chung trên Biển Đông. Hồi năm 2001, dưới thời của Tổng thống Gloria Arroyo, Philippines, Việt Nam và Trung Quốc đã có thỏa thuận tìm kiếm cơ hội khai thác chung tại các vùng chồng lấn.
Ba nước cũng có thỏa thuận nghiên cứu chung vào năm 2005 ở Biển Đông. Tuy nhiên thỏa thuận này vào lúc đó đã bị xem là vi hiến tại Philippines vì nhiều người tại Philippines lúc đó cho rằng chính phủ đang bán quyền lợi chủ quyền của Philippines cho Trung Quốc. Thỏa thuận sau đó đã không còn được gia hạn vào năm 2008.