Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis vừa đến Thành phố Hồ Chí Minh vào chiều ngày hôm nay 16/10/2018.
Ông được các viên chức quốc phòng Việt Nam tiếp đón và dự kiến sẽ gặp Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch, thăm sân bay Biên Hòa, trong chuyến thăm kéo dài hai ngày.
Đây là chuyến thăm Việt Nam lần thứ hai trong năm 2018 của người đứng đầu ngành quốc phòng nước Mỹ, chuyến đi lần trước là vào tháng giêng. Lúc đó ông đã hội kiến không những Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch mà còn các vị đứng đầu nhà nước Việt Nam và Đảng Cộng sản Việt Nam là ông Trần Đại Quang và Nguyễn Phú Trọng.
Chuyến đi Việt Nam lần thứ hai của ông Mattis đến Việt Nam giữa lúc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc gia tăng, cũng như những căng thẳng trên Biển Đông khi tàu Trung Quốc áp sát một cách nguy hiểm tàu chiến Mỹ thực hiện chiến dịch tuần tra tự do hàng hải trong vùng biển tranh chấp Trường Sa.
Nói với các nhà báo trên chuyến bay đến Sài Gòn, ông Mattis nói rằng nước Mỹ không chống lại Trung Quốc, nhưng nước Mỹ quan ngại về những hoạt động quân sự hóa trên các đảo ở Biển Đông.
Ông không nêu tên Trung Quốc khi nói về việc quân sự hóa Biển Đông, nhưng trong hai năm qua nước này là quốc gia xây đắp, cải tạo nhiều nhất các đảo để biến thành các căn cứ quân sự.
Mỹ không có tranh chấp biển đảo ở Biển Đông, trong khi đó Trung Quốc tuyên bố chủ quyền một cách đơn phương trên 90% diện tích vùng biển quan trọng nhất này của thương mại quốc tế. Và Bắc Kinh tranh chấp chủ quyền với Việt Nam, Malaysia, Philippines, Brunei tại quần đảo Trường Sa.
Mỹ tuyên bố không đứng về phe nào trong việc tranh chấp, nhưng tuyên bố quyền tự do hàng hải phải được tôn trọng, vì thế Washington đã cùng các đồng inh thực hiện chiến dịch tự do hàng hải, đi sát các đảo đá và bãi cạn Trung Quốc đang chiếm đóng để thách thức chủ quyền của nước này.
Chuyến đi của ông Mattis cũng diễn ra giữa lúc Tổng thống Donald Trump nói rằng ông Mattis có thể sẽ rời chức vụ Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.
Trả lời các phóng viên trên chuyến bay đến Sài Gòn, ông Mattis nói rằng ông đã nói điện thoại với Tổng thống Trump vào chiều muộn ngày thứ hai và được Tổng thống trấn an rằng Tổng thống 100% đứng bên ông.
Trước đó khi được yêu cầu có lời bình luận gì về phát biểu của ông Trump về việc ra đi của ông hay không, ông Mattis nói rằng ông không bình luận gì cả, và hiện nay ông chỉ đang thi hành nhiệm vụ.