Số lượng voi hoang dã và voi nuôi ở Việt Nam đang giảm sút nhanh trong các năm vừa qua do việc tàn phá rừng, sông, và phát triển du lịch. Báo của Bộ Tài nguyên và Môi trường hôm 12/8 có bài viết kêu gọi bảo vệ môi trường sống cho voi và coi đây là vấn đề cấp bách nhân ngày Voi thế giới 12/8.
Theo bài báo này, trong gần hơn 30 năm trở lại đây, số lượng voi hoang dã ở Việt Nam đã giảm từ 124 đến 148 cá thể, số voi nuôi giảm 91 con.
Các nguyên nhân được đưa ra bao gồm việc tàn phá rừng tự nhiên và việc làm các đập thuỷ điện.
Theo bài báo, tại Tây Nguyên – thủ phủ của voi, chính quyền đã cấp phép đầu tư cho 700 dự án (trồng rừng, cải tạo, trồng cao su...) trên đất lâm nghiệp với diện tích hơn 215.720 ha. Trong đó, riêng tỉnh Đắk Lắk đã cho 90 doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh vào khảo sát, lập 104 dự án đầu tư trồng rừng, trồng cao su và một số loại cây nông lâm nghiệp khác. Theo kết quả kiểm kê rừng của Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT), từ năm 2008-2014 diện tích rừng tự nhiên tại Tây nguyên mất gần 359 nghìn ha.
Các dự án thuỷ điện trên các sông ở Tây nguyên cũng đã làm thay đổi dòng chảy, kéo theo sự thay đổi sinh cảnh ven sông, thu hẹp không gian sinh tồn của loài voi, ảnh hưởng đến các nguồn nước của voi.
Việc voi hoang dã bị mất “nhà” đã dẫn đến tình trạng voi về phá nương rẫy để kiếm ăn, gây nguy hiểm cho người.
Báo cáo của Trung tâm Bảo tồn Voi Đắk Lắk cho thấy, từ tháng 6/2012 đến tháng 12/2018, voi đã làm thiệt hại khoảng 100 ha cây trồng các loại cũng như một số chòi rẫy, công cụ, dụng cụ sản xuất nông nghiệp của nhân dân và doanh nghiệp trên địa bàn. Voi rừng tấn công làm chết 01 voi nhà và làm bị thương nhiều voi nhà thả kiếm ăn trong rừng.
Trong khi đó, voi nuôi ở nhà giờ đây bị nuôi nhốt trong điều kiện chật hẹp, không phù hợp. Theo bài báo, Điều kiện sống trong môi trường nuôi nhốt tồi tệ khiến voi phải chịu nhiều đau đớn: thiếu thức ăn, nước uống, bị đánh đập, bị xích một chỗ và không được thể hiện hành vi tự nhiên, tương tác với đàn, đặc biệt là ở các khu du lịch có phục vụ cưỡi voi và ở rạp xiếc. Có tới hơn nửa số voi nhà của tỉnh Đắk Lắk bị xiềng xích và ngày ngày phải chở khách tham quan du lịch, hoặc vận chuyển hàng hóa nông sản.
Theo Sài Gòn Giải Phóng, vào các ngày 11 và 12/8, Trung tâm Bảo tồn voi, Cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng (Sở NN-PTNT tỉnh Đắk Lắk) đã tổ chức hai bữa tiệc buffet cho 37 con voi nhà ở huyện Buôn Đôn và huyện Lắk với thông điệp bảo vệ loài voi.
Theo thống kê của Trung tâm Bảo tồn Voi, Cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng tỉnh Đắk Lắk, từ năm 2009 đến năm 2021, có 22 con voi nhà bị chết vì những lý do khác nhau, khiến đàn voi nhà ở đây chỉ còn lại 37 cá thể (tại huyện Lắk và Buôn Đôn).