Ba nhà khoa học đến từ Hoa Kỳ, Đức và Thụy Điển được công bố nhận giải Nobel Vật lý 2023, trị giá 11 triệu Kronor Thụy Điển, khoảng một triệu USD.
Truyền thông nhà nước trong ngày 3/10 cho biết Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển vừa tuyên bố giải Nobel Vật lý cho ba nhà khoa học Pierre Agostini, Ferenc Krausz và Anne L'Huillier với các thí nghiệm "trao cho nhân loại những công cụ mới để khám phá thế giới điện tử bên trong nguyên tử và phân tử".
GS-TS Pierre Agostini đến từ Đại học Bang Ohio (Mỹ); GS-TS Ferenc Krausz đến từ Viện Quang học lượng tử Max-Planck và Trường Đại học Ludwig Maximilian München (Đức); trong khi GS-TS Anne L'Huillier đến từ Trường Đại học Lund (Thụy Điển).
Đây là giải Nobel Vật lý thứ 117 được công bố trong lịch sử và tiến sĩ Anne L'Huillier trở thành nữ khoa học gia thứ năm nhận được giải Nobel vật lý.
Theo ủy ban trao giải, ba nhà khoa học đã chứng minh được một phương pháp tạo ra những xung ánh sáng cực ngắn có thể dùng để đo những quá trình cực nhanh như sự chuyển động hoặc thay đổi năng lượng của các electron.
Trong thế giới của các electron, những thay đổi xảy ra trong vài phần mười atto giây. Một atto giây ngắn đến mức một giây có số atto giây bằng số giây kể từ khi vũ trụ ra đời.
Thí nghiệm của những người đoạt giải đã tạo ra các xung ánh sáng ngắn đến mức chúng được đo bằng atto giây, nhờ đó các xung này có thể được sử dụng để cung cấp hình ảnh về các quá trình bên trong nguyên tử và phân tử.
Những khám phá này cho phép nghiên cứu các quy trình nhanh đến mức mà trước đây giới khoa học không thể theo dõi được.
Năm ngoái, giải Nobel Vật lý được trao cho các nhà khoa học Alain Aspect, John F. Clauser và Anton Zeilinger "cho các thí nghiệm với các photon vướng víu, chứng minh sự vi phạm các bất đẳng thức Bell và tiên phong trong khoa học thông tin lượng tử".