Khu trục hạm USS Benfold của Hoa Kỳ vào ngày 12/7 đi vào vùng biển quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông để tiến hành tuần tra tự do hàng hải.
Theo thông cáo của Hải quân Hoa Kỳ thì hoạt động này của khu trục hạm USS Benfold phù hợp với luật pháp quốc tế; cụ thể đó là chiếu theo Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS-1982).
Hải quân Hoa Kỳ cho rằng việc thực hiện hoạt động đi qua vô hại mà không thông báo trước hoặc xin phép nước có tuyên bố chủ quyền cho thấy Washington thách thức những giới hạn phi pháp mà các nước đưa ra. Hoa Kỳ chứng tỏ những vùng biển mà chiến hạm đi qua nằm ngoài vùng lãnh hải mà Trung Quốc tuyên bố một cách phi pháp. Ngoài ra, đường cơ sở thẳng mà Bắc Kinh vạch ra ở Hoàng Sa là trái với luật pháp quốc tế.
Ngay trong ngày 12/7, Quân đội Trung Quốc ra thông cáo cho rằng nước này đã đuổi chiến hạm Hoa Kỳ ra khỏi vùng biển Hoàng Sa. Theo đó, phía Trung Quốc yêu cầu Hoa Kỳ phải chấm dứt ngay những hành động bị cho là khiêu khích như thế.
Ngày 12/7/2021 đánh dấu đúng năm năm phán quyết mà Tòa Trọng tài Thường trực Quốc tế PCA ở La Hayes tuyên đối với đường đứt khúc chín đoạn do Trung Quốc tự vạch ra ở Biển Đông. Theo Tòa thì đường đứt khúc chín đoạn này không có căn cứ cả về pháp lý và về mặt lịch sử.Vụ kiện do phía Philippines đứng đơn.
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Việt Nam, bà Lê Thị Thu Hằng, vào ngày 12/7/2021 khi được báo chí đề nghị cho biết bình luận của chính phủ Hà Nội nhân kỷ niệm năm năm Tòa Trọng tài ra phán quyết vừa nêu, trả lời rằng “Việt Nam luôn ủng hộ việc giải quyết các tranh chấp về chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán ở Biển Đông thông qua các tiến trình ngoại giao và pháp lý, không sử dụng hoặc đe dọa dùng vụ lực, và bằng các giải pháp, biện pháp hòa bình phủ hợp với Hiến Chương Liên hiệp quốc và UNCLOS 1982.”
Trong thông cáo báo chí đưa ra ngày 11/7/2021 của Bộ Ngoại giao Mỹ, Bộ trưởng Antony Blinken nhắc lại phán quyết vừa nêu mang tính đồng thuận mạnh mẽ, bác bỏ những tuyên bố chủ quyền biển mở rộng của Trung Quốc tại Biển Đông.
Hoa Kỳ kêu gọi Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế, chấm dứt hành vi khiêu khích và tiến hành các bước nhằm bảo đảm với cộng đồng quốc tế về cam kết tôn trọng trật tự biển dựa trên luật pháp quốc tế và tôn trọng quyền của tất cả các quốc gia dù lớn hay nhỏ.