“Việt Nam yêu cầu Trung Quốc tôn trọng chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, hủy bỏ và chấm dứt tổ chức các chuyến du lịch tàu ra quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam”
Đây là kêu gọi do người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam đưa ra tại cuộc họp báo vào chiều ngày 3 tháng 12. Bà Lê Thị Thu Hằng lên tiếng như vừa nêu khi được hỏi về quan điểm của Hà Nội đối với việc cơ quan chức năng tỉnh Hải Nam, Trung Quốc gần đây cho tái tục các chuyến tàu du lịch xuống quần đảo Hoàng Sa kể từ đầu tháng 12, và việc Hải quân Trung Quốc tiến hành tiếp nhận tàu bệnh viện tại bến cảng trên đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa.
Đây không phải là lần đầu tiên Trung Quốc đưa tàu du lịch đến Hoàng Sa. Nước này đã bắt đầu các chuyến du lịch sinh thái ra quần đảo tranh chấp từ tháng 4/2013. Kế hoạch phát triển du lịch 2016 - 2020 của tỉnh Hải Nam là nâng cấp tàu du lịch ra Hoàng Sa, đưa thuyền du lịch định kỳ ra Trường Sa.
Cũng trong họp báo ngày 3/12, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng đồng thời cũng lên tiếng về việc Đài Loan tập trận bắn đạn thật quanh đảo Ba Bình thuộc quần đảo Trường Sa ở Biển Đông hôm 24 tháng 11 vừa qua.
Theo lời bà Lê Thị Thu Hằng thì hoạt động đó là xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa, đe dọa hòa bình, ổn định, an toàn, an ninh hàng hải và làm phức tạp tình hình ở Biển Đông.
Trung Quốc, Đài Loan và bốn nước khác trong khu vực quanh Biển Đông gồm Brunei, Malaysia, Philippines và Việt Nam đều có tuyên bố chủ quyền chồng lấn ở Biển Đông.
Bắc Kinh đơn phương vạch ra đường đứt khúc 9 đoạn, thường được gọi là đường lưỡi bò, để tuyên bố chủ quyền đến khoảng 90% khu vực biển này. Đây là nơi có tuyến đường hàng hải quan trọng và cũng là nơi được đánh giá có trữ lượng dầu khí lớn, nguồn hải sản dồi dào.
Đường lưỡi bò của Trung Quốc bị Tòa Trọng Tài Thường Trực ở La Haye hồi tháng 7 năm 2016 tuyên không có giá trị cả về pháp lý lẫn lịch sử. Tuy vậy Bắc Kinh không tuân thủ phán quyến của tòa và ngày càng quyết đoán hơn trong hoạt động bành trướng tại Biển Đông.