Giới chức Hà Nội đang xem xét vẽ một đường cơ sở cho Vịnh Bắc Bộ sau khi Bắc Kinh vào tháng ba vừa qua tuyên bố một đường cơ sở mới ở khu vực này, đánh dấu chủ quyền trên biển của Bắc Kinh và bị các chuyên gia quốc tế cho là quá mức. Bắc Kinh nói đường cơ sở này theo đúng luật quốc tế và luật nội địa của Trung Quốc.
Hai nguồn tin Chính phủ Hà Nội cho RFA biết các cơ quan liên quan ở Hà Nội đang nghiên cứu một đường cơ sở mới cho Vịnh Bắc Bộ nhưng không cho biết thêm chi tiết.
Trước khi Bắc Kinh tuyên bố đường cơ sở hôm 1/3 vừa qua, cả hai nước đều chưa đăng ký đường cơ sở tại Vịnh Bắc Bộ mà Trung Quốc gọi là Vịnh Beibu.
Tuy nhiên, Hà Nội và Bắc Kinh vào năm 2000 đã ký một thỏa thuận phân định Vịnh Bắc Bộ cho đến vùng cửa Vịnh.
Đường cơ sở mới của Trung Quốc được cho là không ảnh hưởng lập tức đến chủ quyền của Việt Nam nhưng Hà Nội “quan ngại rõ ràng về hành động đơn phương này của Trung Quốc” – giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc cho biết.
“Điều này có thể dẫn tới sức ép từ Trung Quốc để sửa đổi Thỏa thuận phân định Vịnh Bắc Bộ năm 2000 để mở rộng vùng nước của Trung Quốc” – chuyên gia từ Úc cho biết.
Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 14/3 đã ra thông cáo kêu gọi Bắc Kinh “tôn trọng thỏa thuận phân định lãnh hải trên biển, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của hai nước tại Vịnh Bắc Bộ như đã ký năm 2000 cũng như Công ước về Luật biển của Liên Hiệp Quốc 1982 (UNCLOS).”
Bắc Kinh hồi đáp rằng Trung Quốc có quyền hợp pháp để quyết định đường cơ sở ở Vịnh Bắc Bộ.
Các chuyên gia cho rằng đường cơ sở của Trung Quốc trung bình đã lấn từ 20 đến 30 mile vào vùng biển quốc tế. Đường này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tự do hàng hải ở eo biển Quỳnh Châu còn được biết đến với cái tên là eo biển Hải Nam.
Hiện Việt Nam và Trung Quốc đang đàm phán một thỏa thuận hợp tác nghề cá mới ở Vịnh Bắc Bộ sau khi thỏa thuận trước đó hết hạn vào năm 2019 và “việc Trung Quốc vẽ lại vùng biển tiếp giáp chắc chắn sẽ gây khó khăn cho nỗ lực đàm phán này” – chuyên gia cao cấp Isaac Kardon thuộc Chương trình châu Á thuộc Carnegie Endowment for International Peace cho biết.