Một nghiên cứu mới nhất của Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và Đại học Kinh tế Quốc dân đưa ra kết luận nhiều người dân Việt Nam không hài lòng về những biện pháp giải quyết các tranh chấp liên quan tranh cãi gây ô nhiễm môi trường do doanh nghiệp gây nên.
Theo báo cáo, người dân Việt Nam ngày càng ý thức hơn và hiểu được hoạt động công nghiệp hóa đang gây hại cho môi trường.
Mạng báo VnExpress ngày 01 tháng 02 loan tin về nghiên cứu vừa nêu cho thấy có 17 vụ tranh chấp môi trường lớn nhất xảy ra tại Việt Nam trong 6 năm qua đồng thời cảnh báo những hệ luỵ liên quan đến phát triển kinh tế xã hội và chính trị do những tranh chấp này gây nên.
Theo đó, trong tất cả những vụ tranh chấp vừa nêu, các giải pháp mà doanh nghiệp gây ô nhiễm đưa ra đều không thoả đáng. Tuy nhiên, chính quyền địa phương, những người đóng vai trò trung gian hoà giải lại can thiệp bằng “biện pháp mạnh” nhằm cân bằng lợi ích kinh tế và môi trường.
Chỉ số Hiệu quả Quản trị và Hành chính công của Việt Nam (PAPI) năm 2016 chỉ ra rằng mối quan tâm về môi trường là vấn đề cấp bách thứ hai mà người dân Việt Nam muốn chính phủ giải quyết, ngay sau vấn đề đói nghèo. Nguyên nhân là do dân số Việt Nam đang ngày càng trở nên thân thiện hơn với môi trường bởi sự bùng nổ kinh tế đã dẫn đến ô nhiễm không khí ở các thành phố lớn, các vụ tràn dầu và suy thoái về môi trường.
Có tới 77 phần trăm người trả lời PAPI cho biết Việt Nam cần ưu tiên bảo vệ môi trường thay vì tăng trưởng kinh tế bằng mọi giá.
Theo tính toán thực tế, chi phí cho môi trường chiếm khoảng 0,6% GDP hàng năm của Việt Nam từ nay đến năm 2020.
Trong khi đó, Việt Nam đặt mục tiêu tăng GDP lên mức 6,7% trong năm 2018 với nguồn thu từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tập trung ở các lĩnh vực xuất khẩu, khai thác tài nguyên thiên nhiên và du lịch. Tuy nhiên, phần lớn các doanh nghiệp này lại thường gây nên những tác động nghiêm trọng đối với môi trường.
Trong số 50 vụ nghiêm trọng nhất về chất thải độc hại được Bộ Tài nguyên và Môi trường ghi nhận vào năm 2016, 60% là do các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài gây ra, bao gồm cả những vụ gây ra cá chết hàng loạt hay gần đây nhất là những tranh cãi liên quan đến xây dựng cáp treo tại hang Sơn Đoòng với hơn 143 nghìn chữ ký trực tuyến phản đối dự án này.
Giám đốc Quốc gia UNDP tại Việt Nam, bà Caitlin Wiesen nhấn mạnh người dân cần được tham vấn ý kiến trước khi chính phủ thực hiện các hoạt động có thể tác động tới môi trường. Người dân có quyền được tiếp cận thông tin và quyết định những hoạt động liên quan đến môi trường bởi điều này ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của họ cũng như cho phép họ tham gia trong những tranh chấp liên quan đến môi trường sống.