Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 22/11 nói với lãnh đạo các nước ASEAN nhân Thượng đỉnh ASEAN - Trung Quốc rằng Bắc Kinh không tìm cách bắt nạt các nước láng giềng nhỏ hơn và sẽ không bao giờ lấy lợi thế nước lớn để tìm bá quyền trong khu vực.
Phát biểu của người đứng đầu Đảng và Nhà nước Trung Quốc đưa ra vào khi đang có những căng thẳng ở khu vực Biển Đông giữa Trung Quốc và các nước láng giềng có tranh chấp về chủ quyền ở vùng nước này.
Truyền thông Nhà nước Trung Quốc trích lời ông Tập Cận Bình nói rằng: "Trung Quốc đã, đang, và sẽ luôn là láng giềng tốt, người bạn tốt và là đối tác tốt của ASEAN".
Ngay trước Thượng đỉnh, Philippines hồi tuần trước đã phải lên tiếng phản đối việc tàu hải cảnh của Trung Quốc phun vòi rồng ngăn cản các tàu tiếp tế của Philippines vào Bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa đang tranh chấp giữa các nước.
Đài Abs-Cbn của Philippines hôm 21/11 đưa tin kèm video cho biết một máy bay chở đoàn của Thượng nghị sĩ Panfilo “Ping” Lacson đến đảo Thị Tứ do Philippines chiếm đóng ở Trường Sa đã bị Hải quân Trung Quốc cảnh báo bằng vô tuyến.
Hải quân Trung Quốc thông báo rằng chiếc máy bay đã tiếp cận vào khu vực quân sự của Trung Quốc và gọi đây là hành động không thân thiệt và nguy hiểm.
Các tháng qua, các tàu hải cảnh và nghiên cứu của Trung Quốc cũng thường xuyên đi vào vùng biển của các nước láng giềng là Việt Nam, Philippines và Malaysia, quấy nhiễu các hoạt động khai thác và thăm dò dầu khí ở đây.
Hoa Kỳ đã lên tiếng gọi đây là các hành động bắt nạn của Trung Quốc đối với các nước láng giềng nhỏ hơn.
Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính, trong Thượng đỉnh lần này, cũng lên tiếng về Biển Đông. Tuy nhiên, theo báo chí Nhà nước Việt Nam, ông Chính không lên án Trung Quốc mà chỉ kêu gọi các bên thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), tiếp tục thúc đẩy xây dựng và sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982.
Thủ tướng Việt Nam cũng bày tỏ mong muốn ASEAN và Trung Quốc sớm khôi phục, đẩy mạnh hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, đồng thời đề xuất Trung Quốc tạo thuận lợi hơn nữa cho hàng hoá xuất khẩu của ASEAN.
Chủ tịch Tập Cận Bình trong cuộc họp lần này cũng đưa ra lời hứa sẽ viện trợ thêm 150 triệu liều vắc-xin ngừa COVID-19 cho các nước ASEAN, thúc đẩy chuyển giao công nghệ, hợp tác sản xuất vắc-xin, nghiên cứu thuốc điều trị COVID-19.