Hội Nghị Thượng Đỉnh Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế (IRF Summit 2025) do hàng chục tổ chức phi chính phủ tổ chức vào ngày 4 và 5/2 tại Washington D.C, Mỹ nhưng cả ba người Việt được mời đều bị cấm rời khỏi đất nước.
Tổ chức Liên đới Kitô giáo toàn cầu (CSW) hôm 3/2 có thông cáo báo chí cho hay, vào ngày 28/1, hai chức việc của đạo Cao Đài là bà Nguyễn Xuân Mai và ông Nguyễn Ngọc Diến bị cấm xuất cảnh tại phi trường Tân Sơn Nhất.
Theo CSW, chính quyền địa phương một lần nữa viện dẫn những lo ngại về quốc phòng an ninh khi ban hành lệnh tạm hoãn xuất cảnh, tương tự với sự việc đối với đại đức Thích Nhật Phước thuộc Tăng đoàn Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất hai ngày trước đó.
Bà Nguyễn Xuân Mai, chánh trị sự đạo Cao Đài Chân Truyền 1926, từng bị cơ quan an ninh câu lưu và làm việc trong sáu tiếng đồng hồ sau khi trở về Việt Nam từ Hội nghị Thượng Đỉnh Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế tổ chức ở Mỹ hồi tháng 7/2022.
Một năm sau đó, bà bị cấm xuất cảnh khi dự định đến thành phố Dallas, Hoa Kỳ để tham dự một hội thảo về tự do tôn giáo. Phóng viên Đài Á Châu Tự Do cố gắng liên lạc với bà Mai và ông Diến để hỏi về vụ việc nhưng không thể kết nối.
Trang Mạch Sống của BPSOS, một tổ chức phi chính phủ đồng tổ chức hội nghị IRF 2025, cho biết, ban chỉ đạo của hội nghị đã mời ba chứng nhân từ Việt Nam và chính phủ Hoa Kỳ đã cấp visa (thị thực) cho họ, nhưng cả ba đã bị chặn lại ở phi trường Tân Sơn Nhất.
Tổ chức BPSOS viết: “Khi làm vậy, Việt Nam thể hiện chủ trương che đậy thực trạng bằng cách ngăn cản nạn nhân làm chứng tại diễn đàn quốc tế quan trọng bậc nhất này về tự do tôn giáo. Điều này sẽ được nêu lên tại diễn đàn trong những ngày tới.
Tình trạng đàn áp tôn giáo ở Việt Nam càng được quốc tế quan tâm. Chắc chắn nhiều tổ chức quốc tế sẽ lên tiếng.”
Ông Sam Brownback, cựu Đại sứ lưu động về tự do tôn giáo thứ 5 của Mỹ - Đồng chủ tịch Hội nghị thượng đỉnh, khẳng định với CSW rằng, chính phủ Hoa Kỳ sẽ không bỏ qua điều này trong khi Việt Nam đã ở trong tình thế khó khăn liên quan đến cách đối xử với những người theo đạo.
“Đây có thể là tất cả những gì cần thiết để đưa họ trở lại danh sách Quốc gia đáng quan tâm đặc biệt (CPC). Chúng tôi kêu gọi chính phủ Việt Nam cho phép những cá nhân này đi đến Hội nghị thượng đỉnh Tự do tôn giáo quốc tế, nếu không chúng tôi sẽ nêu bật hành động này của Việt Nam tại Hội nghị thượng đỉnh IRF, ” Sam Brownback nói.
Đại đức Thích Nhật Phước khi bị cấm xuất cảnh hôm 26/1 nhận định với phóng viên RFA cho rằng, chính quyền không cho phép ông đến hội nghị ở Mỹ để nói về những đàn áp của chính quyền đối với hai ngôn chùa của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất, nơi ông từng trụ trì (Sơn Linh tự) và có thời gian tu học (Thiên Quang tự).