Đại diện các nước thành viên của Liên minh châu Âu (EU) hôm 3/3 vừa qua đã nêu quan ngại sâu sắc trước tình trạng đàn áp nhân quyền ở Việt Nam tại diễn đàn Liên Hiệp Quốc.
Đại sứ EU Lotte Knudsen, Trưởng phái đoàn EU tại Liên Hiệp Quốc, phát biểu tại phiên họp thứ 58 của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc ở Geneva, Thuỵ Sĩ:
“Chúng tôi quan ngại sâu sắc trước việc bắt giữ các nhà bảo vệ quyền con người cũng như quyền lao động, các chuyên gia về môi trường và khí hậu tại Việt Nam, tác động xấu tới tự do bày tỏ ý kiến, hội họp và lập hội. Chúng tôi kêu gọi Việt Nam phải đảm bảo rằng các quyền con người và tự do căn bản phải được bảo vệ để xã hội dân sự có thể tham gia tự do vào tất cả mọi mặt của phát triển tự do mà không bị sách nhiễu, đe doạ, trả thù, và trả tự do cho tất cả những người bị cầm tù vì đã bày tỏ ý kiến của họ một cách ôn hoà.”
Đại sứ EU cũng nhắc lại lời kêu gọi Việt Nam tạm dừng thi hành án tử hình, tiến tới loại bỏ án tử hình, đồng thời kêu gọi Việt Nam thông qua Công ước 87 của ILO về quyền tự do lập hội và bảo vệ quyền được tổ chức. Đây là công ước quan trọng góp phần tạo điều kiện cho người lao động có các công đoàn độc lập.
Việt Nam và EU vào tháng 6/2019 đã ký kết Hiệp định thương mại tự do giữa hai bên (EVFTA). Hiệp định đi vào hiệu lực từ ngày 1/8/2020.
Theo Hiệp định, Việt Nam cam kết việc bảo đảm quyền con người trong các vấn đề về môi trường, quyền đất đai và quyền lập hội của người lao động, trong đó có việc phê chuẩn Công ước về quyền tự do lập nghiệp đoàn của người lao động (Công ước 87 của ILO). Tuy nhiên, đến lúc này Việt Nam vẫn chưa phê chuẩn Công ước 87 và công nhân Việt Nam chỉ có Tổng Liên đoàn lao động duy nhất chịu sự quản lý của Nhà nước.
Hôm 4/2 vừa qua, Bốn tổ chức nhân quyền quốc tế tại châu Âu và Mỹ đã nộp đơn khiếu nại lên Bộ Thương mại của Ủy ban Châu Âu, tố cáo Việt Nam vi phạm các quyền của người lao động, bảo vệ môi trường, và quyền đất đai mà Hà Nội đã cam kết trong EVFTA.
Bà Ỷ Lan (Penelope Faulkner) - Chủ tịch VCHR, một trong bốn tổ chức nộp đơn, nói với RFA: “Việt Nam đã ký kết một hiệp ước rất quan trọng với Liên Âu, có hiệu lực từ 2020, năm năm rồi. Trong năm năm, khi ký kết Việt Nam hứa tôn trọng nhân quyền, tôn trọng quyền bảo vệ môi trường và nhiều quyền khác nhưng không bao giờ giữ lời hứa của mình.”
Đơn khiếu nại của các tổ chức này đã nêu ra khoảng 40 trường hợp các nhà vận động về quyền của người lao động, môi trường và quyền đất đai hiện đang bị giam cầm ở Việt Nam. Trong đó có các trường hợp của nhà báo Phạm Chí Dũng, nhà báo Phạm Đoan Trang, gia đình bà Cấn Thị Thêu và hai con trai, luật gia Đặng Đình Bách.
Báo cáo mới đây của tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế (HRW) cho thấy, hiện Việt Nam vẫn giam giữ ít nhất 170 nhà bất đồng chính kiến.
Theo HRW, dưới trướng Bộ trưởng Công an Tô Lâm, cơ quan công an đã bỏ tù hàng chục nhà phê bình, tàn phá xã hội dân sự đang phát triển và xu hướng này tiếp diễn vào năm 2024 nhắm vào các nhà báo, nhà hoạt động vì quyền lao động và những người bảo vệ nhân quyền, kể cả khi ông Tô Lâm nắm giữ vị trí quyền lực nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam vào tháng 8/2024.
Chính phủ Việt Nam từ trước đến nay vẫn khẳng định không giam giữ tù chính trị và chỉ kết án những người vi phạm pháp luật Việt Nam.
Bốn tổ chức nhân quyền quốc tế khiếu nại Việt Nam lên Ủy ban châu Âu
Chuyển động chính trị đằng sau bản án Huy Đức
Báo cáo của HRW và CPJ: Tô Lâm lên nắm quyền lực, nhân quyền Việt Nam càng đi xuống