Hôm 31 tháng 4, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự cuộc tọa đàm với với giới doanh nghiệp, và hiệp hội doanh nghiệp, với nội dung “thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68″.
Tham dự buổi tọa đàm có lãnh đạo của nhiều tập đoàn, công ty lớn, và cả đại diện của các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Dù cuộc họp mặt nhằm để chính phủ tham vấn các doanh nghiệp trong việc thực hiện Nghị quyết 68 trong việc phát triển kinh tế tư nhân nói chung. Nhưng dự án đường sắt cao tốc đã trở thành một trong những chủ đề được thảo luận sôi nổi.
Dự án có giá trị 67 tỷ USD này đang trở thành tâm điểm trong những tuần gần đây, đặc biệt khi tập đoàn VinGroup của tỷ phú Phạm Nhật Vượng đề xuất được làm chủ đầu tư của toàn bộ dự án hồi đầu tháng 5, và sau đó là sự tham gia của tập đoàn THACO.
Phát biểu về dự án này tại cuộc hội đàm với Thủ tướng Phạm Minh Chính, ông Trần Đình Long, Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát, cho rằng tất cả các dự án đầu tư công “ví dụ như đường sắt cao tốc”, phải có tỷ lệ “tối thiểu 70% vật tư, thiết bị được sản xuất trong nước”.
Điều này, theo ông Long là để “bảo vệ nền sản xuất trong nước”. Và ông đề nghị phải luật hóa tỉ lệ sử dụng hàng nội địa trong các dự án đầu tư công, với ngôn từ pháp lý rõ ràng.
Mặc dù không nhắc đến đề xuất của VinGroup, nhưng phát biểu của ông Trần Đình Long đã gián tiếp phản bác những gì mà công ty của tỷ phú Phạm Nhật Vượng đề ra khi đề nghị được làm chủ đầu tư của dự án đường sắt cao tốc.
So sánh đề xuất làm đường sắt cao tốc giữa VinSpeed và THACO
Toàn cảnh vụ Vingroup muốn làm đường sắt cao tốc Bắc-Nam
Dự án đường sắt cao tốc: canh bạc chiến lược của ông Tô Lâm?
Cụ thể, trong công văn gửi Thủ tướng hôm 6 tháng 5, công ty VinSpeed (được ông Vượng thành lập cùng ngày) đã yêu cầu chính phủ trao nhiều đặc quyền.
Trong đó có yêu cầu “miễn thuế toàn bộ đối với các thiết bị nhập khẩu phục vụ hoạt động xây dựng, khai thác, và bảo trì tuyến đường sắt kể cả trong trường hợp trong nước có thể sản xuất được”.
Yêu cầu trên của VinSpeed được cho là sẽ tạo ra ưu thế cho các mặt hàng nhập khẩu từ nước ngoài do không bị đánh thuế. Khiến cho các mặt hàng sản xuất trong nước bị thất thế về giá cả, dẫn tới không cạnh tranh nổi với hàng ngoại nhập, và nền sản xuất trong nước từ đó cũng không phát triển được.
Đối diện với làn sóng phản đối từ dư luận và nhiều doanh nghiệp trong nước, VinSpeed đã tuyên bố việc làm dự án đường sắt cao tốc bắc-nam là “xuất phát từ mong muốn cống hiến, chứ không vì lợi nhuận”.
Các chiến dịch truyền thông trên các phương tiện truyền thông mạng xã hội, và cả báo nhà nước nhằm ủng hộ VinSpeed và VinGroup cũng xuất hiện dày đặc kể từ ngày công ty này chính thức đệ trình đề xuất của mình lên chính phủ.
Theo như phát biểu của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà trong cuộc họp với VinSpeed và đại diện các bộ hôm 12 tháng 6. Đề xuất làm đường sắt cao tốc sẽ phải được Quốc hội thông qua.