Nhã Trân, phóng viên đài RFA
Hội nghị lần thứ 37 của Ủy ban Loại trừ sự Kỳ thị đối với Phụ nữ diễn ra ở trụ sở Liên Hiệp Quốc tại New York từ ngày 15 tháng 1 đến ngày 2 tháng 2. Theo qui chế của Liên Hiệp Quốc, Việt Nam, cũng như các quốc gia thành viên đã ký kết Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ, phải báo cáo về tình trạng phụ nữ trong nước cứ mỗi hai năm một lần.
Hôm thứ Hai 15 tháng giêng, bà Hà Thị Khiết, Chủ tịch Hội đồng Quốc gia về Thăng Tiến Phụ nữ (NCFAW), và cũng là lãnh đạo đoàn Đại biểu Việt Nam, trình bày phúc trình thứ 5 và thứ 6 của Việt Nam về thi hành quyết nghị của Hội nghị về Loại trừ sự kỳ thị đối với phụ nữ trong giai đoạn 2000 – 2003. Nhã Trân có bài tường trình, cùng trình bày với Việt Long.
Nhiều cải thiện
Trước Ủy ban Loại trừ sự kỳ thị đối với Phụ nữ, bà Khiết nói luật mới về Bình đẳng giới, có hiệu lực từ tháng 7 năm nay, sẽ cải thiện hệ thống luật pháp về vấn đề bình đẳng giới và quyền lợi của phụ nữ. Luật mới nêu rõ mọi khía cạnh của vấn đề bình đẳng trong lãnh vực xã hội và đời sống gia đình, đo lường tiến trình vận động sự bình đẳng, nêu trách nhiệm của các cơ quan chính phủ cũng như tư nhân, và ghi nhận các vi phạm.
Bà nhấn mạnh, Hà Nội đặt ra 5 mục tiêu đồng thời dự tính 20 mục tiêu khác cho việc xoá bỏ các kỳ thị và đảm bảo quyền bình đẳng của phụ nữ trong địa hạt lao động, việc làm, giáo dục, y tế; để cải thiện phẩm chất sự tham gia của nữ giới trong kinh tế, chính trị và xã hội; và để gia tăng khả năng của bộ máy chính quyền trong công tác giúp đỡ phụ nữ.
Theo lời bà Khiết, Việt Nam đã đạt được nhiều thành quả to tát trong 5 năm qua, chẳng hạn như vai trò của phụ nữ trong gia đình và xã hội được cải thiện, khoảng cách giới tính trong hầu hết các lãnh vực đã được thu hẹp, và hiện nay phụ nữ chiếm tới gần 50% lực lượng lao động của cả nước.
Riêng trong năm 2005 có hơn 9 phần 10 phụ nữ toàn quốc được tiếp cận các phục vụ y tế, sức khỏe của phụ nữ mang thai cũng được cải thiện, chưa kể Thủ tướng Chính phủ đã quyết định dành ra 2 triệu 600 ngàn đô la cho Hội Phụ nữ trong công tác xóa đói giảm nghèo cho nữ giới. Thêm vào đó, bà cũng lưu ý cử toạ là chính phủ đã tăng quĩ hỗ trợ giáo dục cho phụ nữ lên 19 % so với mức 15% hồi năm trước.
Sau khi có quy định này và đi vào hiệu lực, thì những giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới, bắt đầu từ thời điểm luật có hiệu lực, khi đó việc đứng tên chứng nhận quyền sử dụng đất và nhà ở, mà nếu là tài sản chung của cả hai vợ chồng, thì có cả tên của cả hai người.
Bên cạnh các thành đạt được nêu trong báo cáo của phái đoàn Hà Nội, bà Khiết còn nói rằng, theo các nghiên cứu của một số tổ chức quốc tế như Ngân hàng thế giới, Ngân hàng phát triển châu Á, Bộ phát triển quốc gia Anh Quốc và Tổ chức phát triển quốc tế của Canada, Việt Nam là nước dẫn đầu về tỉ lệ phụ nữ tham gia vào các hoạt động kinh tế và được kể vào nhóm quốc gia có tốc độ giảm thiểu chênh lệch giới nhanh nhất tại Châu Á.
Nhiều thách thức còn tồn đọng
Các tuyên bố của bà Khiết được tán dương tuy nhiên về sau cũng nhận được một số câu hỏi. Nhiều chất vấn được đưa ra, như vì đâu báo cáo của Hà Nội không cho biết rõ về các chính sách, chương trình thi hành các điều đã cam kết, ví dụ về quyền được đi bầu của phụ nữ Việt Nam, thay vào đó chỉ trình bày các dự tính tốt đẹp. Các đại biểu tham dự cũng nói rằng còn phải có nhiều phân tích về tiến trình của chính sách của Hà Nội, về những bất cập của chương trình.
Trước các chất vấn của cử tọa, phái đoàn Việt Nam trả lời rằng cương vị của phụ nữ trong nhiều địa hạt nói chung đã được cải thiện phần nào, tuy nhiên một số thách thức còn tồn đọng, trong đó chênh lệch giàu nghèo là một.
Đại biểu của Việt Nam giải thích, bạo động trong gia đình vẫn xảy ra ở mức độ cao vì vấn đề có nhiều phức tạp; sự góp mặt của phụ nữ trong guồng máy chính quyền vẫn còn ít ỏi do quan niệm cổ truyền của xã hội; thành kiến về giới tính, tức xu hướng trọng nam khinh nữ của xã hội, đã gây trở ngại cho việc xóa bỏ sự bất bình đẳng giới. Ngoài ra, luật pháp chưa được thi hành chặt chẽ tạo nên khó khăn mới như vấn đề phụ nữ bị buôn vào các ổ mãi dâm.
Bà Khiết cho hay, nhằm vượt qua những trở ngại ấy, Hội đồng Quốc gia về Thăng Tiến Phụ nữ dự tính cải tổ bộ máy luật pháp đồng thời xây dựng năng lực. Hội Phụ nữ cần củng cố vai trò để có thể đại diện và bênh vực quyền lợi cho nữ giới.
Các mục tiêu đề ra cần được tiến hành rốt ráo, đặc biệt là chú trọng đến những vùng sâu, vùng xa. Thêm vào đó, Việt Nam cũng cần kêu gọi quốc tế tiếp tay trong công tác bài trừ tệ nạn buôn bán phụ nữ và trẻ em
Hội đồng Quốc gia về Thăng Tiến Phụ nữ cũng cho biết đã cố vấn Thủ tướng Chính phủ về các điều liên quan đến chương trình cải thiện cho người phụ nữ, đặc biệt là trong lãnh vực luật pháp.
Thông tin trên mạng:
- CEDAW - Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women