Ngoài ra, ông còn thỏa thuận với Nga về việc 2 nước đẩy mạnh quan hệ thương mại, kỹ thuật-quân sự, an ninh-quốc phòng, văn hóa-giáo dục...
Liệu hành động đó của ông Nông Đức Mạnh có đúng với thẩm quyền của một Tổng bí thư Đảng hay không? Thanh Quang tìm hiểu vấn đề này qua cuộc trao đổi với ông Nguyễn Minh Cần, nhà báo tự do tại Mascơva và từng là Phó Chủ tịch Ủy Ban Nhân Dân Hà Nội.
Trên quyền Chủ tịch nước
Thanh Quang: Thưa ông Nguyễn Minh Cần, theo nhận xét của ông thì ông Nông Đức Mạnh, với tư cách là lãnh tụ đảng CSVN, có quyền ký kết những văn kiện liên quan quyền hạn của nhà nước như vậy không ?
Ô. Nguyễn Minh Cần: Thưa anh, đó là cách thực hành từ thời Liên bang Xô-Viết, tức lãnh tụ đảng khi ra nước ngoài có quyền thay mặt cho nhà nước để ký kết điều này, điều khác. Bây giờ VN đã bước vào thế kỷ 21 rồi, bước vào thời đại mà thế giới đã thay đổi, qua đó, nguyên thủ quốc gia có quyền hạn tối cao mà nhân dân giao cho. Ông Tổng bí thư không có quyền thay mặt cho cơ quan nhà nước.
Bây giờ VN đã bước vào thế kỷ 21 rồi, nguyên thủ quốc gia có quyền hạn tối cao mà nhân dân giao cho. Ông Tổng bí thư không có quyền thay mặt cho cơ quan nhà nước. Điều này trái với nguyên tắc ngoại giao trên thế giới.
Ô. Nguyễn Minh Cần
Theo tôi, đó là một sự vi phạm nghiêm trọng những quy chế thông thường trong ngoại giao quốc tế. Tôi thấy ông Nông Đức Mạnh bắt chước thời kỳ Liên bang Xô-Viết, thời kỳ mà những lãnh tụ đảng như Brezhnev có thể thay mặt cả nhà nước để ký kết điều này điều nọ. Điều này đã quá ư lỗi thời và trái với nguyên tắc ngoại giao trên thế giới.
Thanh Quang: Theo nguyên tắc thì những văn bản mà Tổng bí thư Nông Đức Mạnh ký kết tại Nga như vừa nói phải được Quốc Hội VN thông qua. Thưa ông, nếu thông qua những thỏa thuận đó thì Quốc Hội hành động như vậy có đúng luật pháp VN không?
Ô. Nguyễn Minh Cần: Theo tôi, nếu các đại biểu Quốc Hội VN có tinh thần trách nhiệm rất cao, tự ý thức được rằng mình là đại biểu của nhân dân, và Quốc Hội là cơ quan quyền lực tối cao của nhân dân, thì Quốc Hội có thể không chấp nhận chữ ký của ông Tổng bí thư. Vì ông không phải là nguyên thủ quốc gia. Mà nguyên thủ quốc gia phải là Chủ tịch nước. Theo tôi, nếu là một Quốc Hội có ý thức trách nhiệm đầy đủ đối với nhân dân thì không thể nào chấp nhận điều đó.
Nhưng hành động của ông ta (Nông Đức Mạnh) như vậy quả là hành động lấn lướt trên quyền của Chủ tịch nước, tức trên quyền của nguyên thủ quốc gia.
Ô. Nguyễn Minh Cần
Thanh Quang: Thưa, ông có cho rằng vai trò của ông Nông Đức Mạnh trong những chuyến công du hải ngoại hiện ngày một tỏ ra lấn lướt chủ tịch nước và thủ tướng hay không ?
Ô. Nguyễn Minh Cần: Về vấn đề này, tôi không biết ý thức của ông Nông Đức Mạnh như thế nào. Nhưng hành động của ông ta như vậy quả là hành động lấn lướt trên quyền của Chủ tịch nước, tức trên quyền của nguyên thủ quốc gia.
Thanh Quang: Xin cảm ơn nhà báo tự do Nguyễn Minh Cần rất nhiều.