គណបក្សកម្លាំងជាតិ នឹងជួបមន្ត្រីទូតអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបនៅភ្នំពេញ ដើមសប្ដាហ៍ក្រោយ ដើម្បីជម្រាបជូនអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា និងស្នើឱ្យមានការជំរុញដំណោះស្រាយ។ ជំនួបនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលតុលាការបញ្ជូនសំណុំរឿងលោក រ៉ុង ឈុន ទៅជំនុំជម្រះ និងការផ្ដន្ទាទោសលោក ស៊ុន ចន្ធី ព្រមទាំងការរឹតត្បិតសិទ្ធិមនុស្ស និងនយោបាយ។
គណបក្សកម្លាំងជាតិ លើកឡើងក្នុងសំណើដាក់ទៅស្ថានទូតអាមេរិកថា ការស្នើសុំជួបភារៈធារីស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាអ្នកស្រី ប្រ៊ីដចិត អិល វិកឃីរ (Bridgette L. Walker) នៅថ្ងៃទី១០ ខែមករា ឬក្នុងពេលវេលាសមស្របណាមួយ ដោយសារតែសិទ្ធិសេរីភាពនៅប្រទេសកម្ពុជា កាន់តែរួមតូចទៅៗ។ គណបក្សកម្លាំងជាតិថា ចាប់តាំងពីមានរដ្ឋាភិបាលថ្មីជាងមួយឆ្នាំ ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យមិនទាន់មានលក្ខណៈល្អប្រសើរនៅឡើយ។
ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិលោក រ៉ុង ឈុន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីបន្ថែមថា ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សកម្លាំងជាតិ នឹងជួបមន្ត្រីស្ថានទូតនៅថ្ងៃទី១៣ ខែមករា ហើយបន្ទាប់មក នឹងជួបមន្ត្រីសហភាពអឺរ៉ុបនៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា។ ក្រៅពីនេះ លោកថា គណបក្សកម្លាំងជាតិ ក៏គ្រោងស្នើជួបអ្នកការទូត និងអង្គការអន្តរជាតិផ្សេងទៀតដែរ។
លោក រ៉ុង ឈុន ថា កម្មវត្ថុនៃជំនួបទាំងនេះ គឺការស្នើឱ្យមានការអន្តរាគមន៍កែសម្រួលលំហសេរីភាព និងស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅប្រទេសកម្ពុជា។ លោកថា គណបក្សកម្លាំងជាតិ គ្រោងលើកយកករណី លោក កឹម សុខា លោក ថាច់ សេដ្ឋា លោកស៊ុន ចន្ធី រួមទាំងអ្នកទោសមនសិការ ក្នុងវិស័យនយោបាយ សង្គម បរិស្ថាន និងសហជីពជាដើម ឱ្យបណ្ដាមិត្តប្រជាធិបតេយ្យជួយជំរុញដំណោះស្រាយ។
លោក រ៉ុង ឈុន៖ «ដាក់ទៅស្ថានទូតគឺលើកអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ហើយលើសពីហ្នឹង ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអ្នកដែលកំពុងតែជាប់ឃុំមនសិការ ហើយជាពិសេសសវនាការរបស់ខ្ញុំនៅថ្ងៃទី១៧ ហ្នឹង»។
លោក រ៉ុង ឈុន ថា គោលបំណងរបស់គណបក្សកម្លាំងជាតិ ចង់ឃើញស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យប្រសើរឡើង ដើម្បីបានជំនួយអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម ពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប និងជៀសពីទណ្ឌកម្មបន្ថែមទៀតលើប្រទេសកម្ពុជា។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញរឿងនេះ ពីប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ប៉ែន បូណា បានទេ នៅថ្ងៃទី១១ ខែមករា។ យ៉ាងណាក្ដី លោក ប៉ែន បូណា ធ្លាប់លើកឡើងថា របាយការណ៍នានា អំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស មិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីស្ថានភាពពិតនៅកម្ពុជាទេ ដោយអះអាងថា ករណីជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្ដឹងផ្ដល់ទៅតុលាការ គឺជាការអនុវត្តច្បាប់របស់កម្ពុជា។
លោក ប៉ែន បូណា៖ «នៅកម្ពុជាការអនុវត្តច្បាប់ គឺត្រូវប្រព្រឹត្តឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយអត់មានរើសអើងទេ អ្នកណាក៏ដោយឱ្យតែអនុវត្តល្មើសច្បាប់ គឺត្រូវរងចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់។ បើមិនជឿបងប្អូនទៅមើលចុះនៅតុលាការ សំណុំរឿងគរដូចភ្នំអ៊ីចឹង ដោយសារអី? ដោយសារតែអ្នកដែលគេទទួលរងផលប៉ះពាល់គេប្ដឹងផ្ដល់រួចហើយ តុលាការត្រូវចាត់ការ»។
យ៉ាងណា ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកលោក នី សុខា កត់សម្គាល់ ថា ការចាប់ខ្លួនក្រុមសកម្មជន ដោយខ្វះមូលដ្ឋានច្បាប់រឹងមាំ ដូចជា សកម្មជននយោបាយ សង្គម និងបរិស្ថាន នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៤ មានកំណើនខ្ពស់ជាងឆ្នាំ ២០២៣ ទៅទៀត។
លោក នី សុខា ថា សំណើសុំជួបមន្ត្រីទូតអាមេរិករបស់គណបក្សកម្លាំងជាតិ អាចបង្ហាញពីការព្រួយបារម្ភរបស់គណបក្សនេះ ទាក់ទងនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ការចាប់ខ្លួន និងការកាត់ទោសលើសកម្មជន និងអ្នកនយោបាយ ដែលគណបក្សកម្លាំងជាតិ បានរកឃើញកន្លងមក។ លោកថា គណបក្សកម្លាំងជាតិ អាចមានគោលដៅស្នើឱ្យភាគីអាមេរិក ជួយជំរុញដល់រដ្ឋាភិបាលភ្នំពេញ ឱ្យពង្រីកលំហសេរីភាព និងសិទ្ធិនយោបាយ ពីព្រោះសហរដ្ឋអាមេរិក តែងតែយកចិត្តទុកដាក់លើស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងនយោបាយនៅប្រទេសកម្ពុជា។
លោក នី សុខា៖ «កិច្ចព្រមព្រៀងរបស់អ្នកនយោបាយខ្មែរ នៅក្នុងស្មារតីនៃកិច្ចព្រម ព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសថា ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវតែដើរលើគន្លងសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យ។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើយើងមិនដើរលើគន្លងហ្នឹងទេ នោះប្រទេសកម្ពុជា នឹងមានផលវិបាកសម្រាប់ការធានាឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍មួយប្រកបដោយនិរន្តរភាព ការអភិវឌ្ឍមួយ ដែលប្រជាពលរដ្ឋទទួលបានសេចក្ដីសុខសាន្តទាំងអស់គ្នា។ អាហ្នឹងជារឿងមួយចាំបាច់ ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នត្រូវតែធ្វើការពិចារណា គិតគួរនិងធ្វើការដោះស្រាយ បើមិនពុំដូច្នេះទេ ខ្ញុំគិតថា កម្ពុជានឹងទទួលរងការដាក់សម្ពាធពីអន្តរជាតិជាពិសេសសហគមន៍អឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ដូចជាប្រទេសជាដៃគូរបន្តទៀត»។
អ្នកឃ្លាំមើល លើកឡើងថា កម្ពុជានឹងធ្លាក់ចូលក្នុងវិបត្តិគ្រប់វិស័យ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលភ្នំពេញ មិនព្រមភ្ញាក់រលឹកស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សឱ្យទាន់ពេលវេលាទេ ពីព្រោះសហគមន៍អន្តរជាតិ អង្គការសហប្រជាជាតិ សហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុប រួមទាំងសម្ព័ន្ធមិត្តប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ នឹងមិនបន្ធូរដៃ ក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្មលើរដ្ឋាភិបាលត្រកូលឡើយ។
សភាសហភាពអឺរ៉ុប កាលពីចុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ បានចេញសេចក្ដីសម្រេច ដោយជំរុញឱ្យរដ្ឋសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ចាត់វិធានការ ដាក់ទណ្ឌកម្មឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពលើក្រុមមនុស្ស ដែលទទួលខុសត្រូវលើការ រឹតត្បិតផ្នែកនយោបាយ និងដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រហូតទាល់តែអ្នក ទោសនយោបាយទាំងអស់ត្រូវបានដោះលែង៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។