សហគមន៍មានវិវាទដីធ្លីចំនួន៤ នៅខេត្តកោះកុង នៅព្រឹកថ្ងៃទី២១ ខែមករា ប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅមុខសាលាខេត្តកោះកុង ដើម្បីដាក់ញត្តិស្នើឲ្យអាជ្ញាធរពន្លឿនការផ្ដល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ចជូនពួកគាត់។
តំណាងសហគមន៍មានទំនាស់ដីធ្លីប្រមាណ ៦០នាក់ មកពីសហគមន៍ចំនួន៤ គឺសហគមន៍៩៥៥ សហគមន៍១៩៧ សហគមន៍១៧៥ និងសហគមន៍រងគ្រោះនៅតំបន់វាលយន្តហោះ បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាកាន់បដាទាមទារ ដោយសន្តិវិធីនៅខាងមុខសាលាខេត្តកោះកុង និងដាក់ញាតិស្នើឲ្យរដ្ឋបាលខេត្តកោះកុង ពន្លឿនការដោះស្រាយដីសម្បទានសង្គមកិច្ចជាកញ្ចប់ដល់ពួកគាត់។
នៅក្នុងញត្តិនោះ សហគមន៍ទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរផ្តល់ដីចំនួន៣ ហិកតារ និងសំណងជាប្រាក់ ៧ពាន់ដុល្លារដល់ពលរដ្ឋក្នុងមួយគ្រួសារ ទម្លាក់បទចោទប្រកាន់លើតំណាង និងសមាជិកសហគមន៍ និងពលរដ្ឋមានសិទ្ធិរស់នៅលើទីតាំងចាស់ ដែលក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ រំលោភយក។
បន្ទាប់ពីសហគមន៍ប្រមូលផ្ដុំគ្នា មន្ត្រីផ្នែករដ្ឋបាលសាលាខេត្ត បានឲ្យតំណាងសហគមន៍មួយចំនួន យកញត្តិចូលទៅក្នុងសាលាខេត្ត ហើយសហគមន៍ឲ្យដឹងថា មន្ត្រីរូបនោះអះអាងថា រដ្ឋបាលខេត្ត នឹងចេញលិខិតឆ្លើយតបទៅកាន់សហគមន៍វិញនៅពេលឆាប់ៗ នេះ។
តំណាងសហគមន៍ លោកស្រី ដេត ហួរ ថ្លែងប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ក្រោយពេលចេញពីសាលាខេត្តកោះកុងថា ការប្រមូលផ្ដុំគ្នាដាក់ញត្តិនេះ គឺដោយសារពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍កំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាជីវភាព ដោយសារពុំមានដីធ្លីបង្កបង្កើនផល។
លោកស្រី ដេត ហួរ៖«សូមឲ្យលោកជំទាវព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដោះស្រាយជូនពួកយើងក្នុងពេលឆាប់ៗ នេះ សូមកុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋពួកគាត់រងគ្រោះ ហើយរងគ្រោះទៀត ដោយរងគ្រោះទាំងការបាត់បង់សិទ្ធិ រងគ្រោះទាំងបាត់បង់ប្រាក់ចំណូល និងបាត់បង់ដី ហើយនៅតែបន្តការអូសបន្លាយពេល ធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែបាត់បង់ជីវភាព ប្រាក់ចំណូល និងធ្លាក់ខ្លួនក្រកាន់តែខ្លាំង ហើយកូនៗ គាត់បោះបង់ការសិក្សាដែរ គាត់មិនមានលទ្ធភាពឲ្យកូនរៀន»។
តំណាងសហគមន៍ ១៧៥គ្រួសារ លោកស្រី ផាវ ញ៉ើង ថ្លែងថា សហគមន៍ក៏ស្នើសុំឲ្យរដ្ឋបាលខេត្តសាងសង់ផ្លូវសម្រាប់ធ្វើដំណើរចំនួន ១៣ គីឡូម៉ែត្រ នៅស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង។
លោកស្រី ផាវ ញ៉ើង៖«យើងបានស្នើសុំផ្លូវអ៊ីចឹង ទៅគេសួរមូលហេតុអ្វី បានជាគេធ្វើផ្លូវហើយ បែរជាថា អត់ទៅវិញ?យើងក៏និយាយថា មូលហេតុមកពីធ្វើឲ្យហ្នឹងនៅក្រុមផ្សេងទេ គឺក្រុម៣១៧ ហើយយើងគូសឲ្យគាត់មើលឲ្យឃើញថា ផ្លូវនេះ គឺវាងកន្លែង ដែលពួកយើងរស់នៅ អីចឹងយើងអត់អាចទទួលយកបានទេ កាលណាយើងវាងអីចឹងយើងពិបាកធ្វើដំណើរចម្ងាយឆ្ងាយ ហើយយើងស្នើសុំតែ ១៣គីឡូទេ និងលូប្រអប់ចំនួន៣»។
ការប្រមូលផ្ដុំគ្នារបស់សហគមន៍នៅមុខសាលាខេត្តកោះកុងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីតំណាងក្រសួងដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោក ទេព ធន បានជួបប្រជុំជាមួយតំណាងសហគមន៍ នៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ហើយក្រសួងបានបង្វែរការដាក់ញត្តិស្នើសុំដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីនេះ ទៅកាន់សាលាខេត្តកោះកុងវិញ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅមិនទាន់អាចទាក់ទងអភិបាលខេត្តកោះកុង អ្នកស្រី មិថុនា ភូថង ដើម្បីសុំការឆ្លើយតបជុំវិញបញ្ហានេះ បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី២១ មករា។
អនុប្រធានផ្នែកសិទ្ធិដីធ្លី និងធនធានធម្មជាតិ នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក យិន ម៉េងលី មានប្រសាសន៍ថា ការផ្ដល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ច គឺមានដំណាក់កាលច្រើន សម្រាប់ការផ្ដល់ដីក្នុងទំហំធំ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកស្នើដល់រដ្ឋបាលខេត្តកោះកុង ឲ្យពន្លឿនការដោះស្រាយតាមសំណើរបស់សហគមន៍ ដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហគមន៍។
លោក យិន ម៉េងលី៖«បញ្ហាដីធ្លីជាបញ្ហាសំខាន់ណាស់សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង អ៊ីចឹងប្រជាពលរដ្ឋពួកគាត់ត្រូវការដីស្រែចម្ការដើម្បីបង្កបង្កើនផល ដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិតរស់នៅរបស់ពួកគាត់ ដើម្បីជីវភាពរបស់ពួកគាត់។ ប្រសិនបើអូសបន្លាយពេលវេលាយូរ ពួកគាត់កាន់តែប្រឈមទៅនឹងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចថែមទៀត។ រដ្ឋាភិបាល អាចធ្វើការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនជាច្រើនបាន អ៊ីចឹង រដ្ឋាភិបាលគួរតែផ្អាកបញ្ហានេះ ហើយបង្វិលបញ្ហាសម្បទាននេះ ឲ្យមកប្រជាពលរដ្ឋវិញ ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលដែរ អ៊ីចឹងគាប់បីគួរតែពិចារណា គប្បីត្រូវតែពន្លឿន»។
វិវាទដីធ្លីរបស់សហគមន៍នៅក្នុងខេត្តកោះកុង បានអូសបន្លាយអស់រយៈពេលជិត ២០ឆ្នាំមកហើយ ដោយសាររដ្ឋាភិបាលកាត់ឆ្វៀលដីរបស់សហគមន៍ឱ្យទៅឧកញ៉ា និងអ្នកមានអំណាចធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ ក្នុងនោះ មាន លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានសមាគមឧកញ៉ា និងលោក ហេង ហ៊ុយ ជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃជាដើម។
ដោយសារជម្លោះដីធ្លីទាំងនេះ អាជ្ញាធរខេត្តកោះកុង កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ បានចាប់ខ្លួនសកម្មជនដីធ្លីចំនួន ១២នាក់ មកពីសហគមន៍ចំនួន៣ ក្នុងពេលពួកគាត់ព្យាយាមឡើងទៅដាក់ញត្តិស្នើសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌លោក កើត រិទ្ធ ឱ្យទម្លាក់ការចោទប្រកាន់លើតំណាងសហគមន៍របស់ពួកគាត់ចំនួន ៣០នាក់ និងដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីជូនពួកគាត់។
ក្រោយមកតុលាការ បានដោះលែងសកម្មជនដីធ្លីទាំងនោះ ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។ ក្រៅពីជាប់ពន្ធនាគារ ពលរដ្ឋខ្លះបានបាត់បង់ជីវិតក្នុងអំឡុងពេលចេញតវ៉ា ខ្លះទៀតធ្លាក់ខ្លួនក្រីក្រ បែកបាក់គ្រួសារ និងជាប់ពាក្យបណ្ដឹងនៅតុលាការជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។