ពលរដ្ឋជាង ២០០នាក់ មកពីស្រុកឱរ៉ាល់ ខែត្រកំពង់ស្ពឺ បាននាំគ្នាឡើងមកប្រមូលផ្ដុំ គ្នានៅខាងមុខសាលាដំបូងខែត្រកំពង់ស្ពឺ នៅថ្ងៃទី១៨ មីនា។ ពលរដ្ឋអះអាងថា ពួកគាត់មកប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅខាងមុខតុលាការនេះ ដើម្បីឱ្យតុលាការផ្ដល់យុត្តិធម៌ជូនតំណាងព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែពស់ ដែលត្រូវបានតុលាការបើកសវនាការជំនុំជម្រះក្ដី អំពីការធ្វើឱ្យខូចខាតដោយចេតនា និងជេរប្រមាថជាសាធារណៈ។
ពលរដ្ឋអះអាងថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលសហគមន៍ឧត្ដមស្រែពស់ ជាអ្នកការពារដីព្រៃសមូហភាព ហើយត្រូវបានក្រុមយោធិនបញ្ជាការដ្ឋានរថក្រោះជើងគោក រំលោភយក និងឈូសឆាយដីព្រៃ បែរជាតំណាងសហគមន៍របស់ពួកគាត់ ចំនួន ៦នាក់រងបណ្ដឹងពីតុលាការទៅវិញ។
ការលើកឡើងរបស់ពលរដ្ឋតំណាងនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងពេលសាលាដំបូងខែត្រកំពង់ស្ពឺ បើកសវនាការតំណាងព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែពស់ ឬហៅថា ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ ចំនួន ៦នាក់ អំពីបទ ធ្វើឱ្យខូចខាតដោយចេតនា និងជេរប្រមាថសាធារណៈ តាមបណ្ដឹងរបស់លោក ប៉ែន សារិន តំណាងក្រុមយោធិនបញ្ជាការដ្ឋានរថក្រោះជើងគោក នៅថ្ងៃទី១៨ មីនានេះ។
តំណាងព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែពស់ លោក ឃន សារិទ្ធ ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹង ក្រោយពេលចេញពីសវនាការនៅល្ងាចថ្ងៃទី១៨ មីនាថា លោកគ្មានប្រព្រឹត្តិអ្វីខុសច្បាប់ដូចតុលាការចោទប្រកាន់ឡើយ។ លោកបានឆ្លើយប្រាប់ចៅក្រមជំនុំជម្រះថា លោកគ្មានធ្វើឱ្យខួចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ ឬជេរប្រមាថប្រមាថអ្នកណាម្នាក់ឡើយ។ ប៉ុន្តែសកម្មភាពរបស់ប្រជាសហគមន៍ គឺការពារដីព្រៃ ដែលក្រុមគ្រួសារយោធិនបញ្ជាការដ្ឋានរថក្រោះកងទ័ពជើងគោក បានរំលោភយក។ លោកបន្ថែមថា ក្រុមយោធិនបានឈូសកម្ទេចអាស្រមរបស់ព្រះសង្ឃ និងរួបសំណាករបស់ព្រះពុទ្ធជាដើម។
ការតតាំងរបស់ខ្ញុំគឺ ខាងក្រសួង ខាងមន្ទីរបរិស្ថានបានកាត់ឱ្យសហគមន៍ការពារអ៊ីចឹងហើយ ទើបកើតឱ្យមានការការពារហ្នឹង។ តែខាងតុលាការហ្នឹងថា តុលាការបានកាត់ឱ្យគេហើយ ពលរដ្ឋមិនអាចតវ៉ាបានទេ
— លោក ឃន សារិទ្ធ តំណាងព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែពស់
លោក ឃន សារិទ្ធបន្ថែមថា តុលាការបានសួរពួកគាត់បានតែ ៣នាក់ ក្នុងចំណោម ៦នាក់ តុលាការក៏លើកពេលសវនាការទៅថ្ងៃក្រោយ ដោយគ្មានការកំណត់។
វិទ្យុអាស៊ីសរីមិនអាចទាក់ទងចៅក្រមជំនុំជម្រះក្ដី លោក សេង រិទ្ធី ដើម្បីសួរអំពីរឿងនេះបាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី១៨ មីនា។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ហៅកាត់ថា CHRAC លោក រស់ សុដ្ឋា ដែលតាមដានរឿងនេះ ឱ្យដឹងថា រឿងជម្លោះដីព្រៃសហគមន៍នេះ បានអូសបន្លាយពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា កន្លងមកសកម្មភាពរបស់ពលរដ្ឋទប់ស្កាត់គ្រឿងចក្ររបស់ក្រុមយោធា អ្នកខ្លះត្រូវក្រុមយោធាប្រើអំពើហិង្សាវាយដំ តែទីបំផុតបែរជាតំណាងសហគមន៍រងបណ្ដឹងពីតុលាការទៅវិញ។
ខ្ញុំចង់ឱ្យមានយុត្តិធម៌ទាំងសងខាង ហើយឱ្យមានការសម្របសម្រួល ដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី កុំឱ្យរំលោភគ្នាទៅវិញទៅមក រវាងអ្នកទន់ខ្សោយ និងអ្នកមានអំណាច។
— លោក រស់ សុដ្ឋា ប្រធានអង្គការ CHRAC
ព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែពស់ ឬហៅថា ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ គឺជាផ្នែកមួយ នៃដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ហើយត្រូវបានចុះបញ្ជីទទួលស្គាល់ជាព្រៃអភិរក្សពីក្រសួងបរិស្ថាន កាលពីឆ្នាំ២០០២ ប្រមាណ ៨០០ហិកតារ។ កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យ ឆ្វៀលដីព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែខ្ពស់មានទំហំជិត ៣រយ (២៦២,២៤) ហិកតារ ពីដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ក្នុងភូមិពោធិ៍មាស ឃុំត្រពាំងជោរ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដើម្បីបែងចែកជូនគ្រួសារយោធិន នៃកងរថក្រោះ “ង-៧០” ចំនួន ៤១គ្រួសារ សម្រាប់សង់លំនៅឋាន និងបង្កបង្កើនផល។
តំណាងសហគមន៍ព្រៃឧត្តមស្រែពស់ លោក ឃន សារិទ្ធ ឲ្យដឹងថា នៅមុនពេលរដ្ឋាភិបាល កាត់ដីព្រៃសហគមន៍នេះឲ្យទៅគ្រួសារយោធិន កាលពីឆ្នាំ២០២១ គឺមិនមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃសហគមន៍ច្រើននោះទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលដីព្រៃសហគមន៍ឲ្យទៅគ្រួសារយោធិន ព្រៃសហគមន៍នេះស្ទើរតែហិនហោចទាំងស្រុងចាប់ពីឆ្នាំ២០២១ មក។
ព្រៃសហគមន៍ឧត្តមស្រែពស់ ឬព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ ធ្លាប់មានសត្វព្រៃជាច្រើនប្រភេទរស់នៅដូចជា ទោច ក្ងោក មាន់ព្រៃ ឈ្លូសជាដើម។ ប៉ុន្តែព្រៃសហគមន៍នេះ ក្រៅពីក្រុមយោធិនកងបញ្ជាការដ្ឋានរថក្រោះកងទ័ពជើងគោក ក៏មានបានជនល្មើសផ្សេងទៀត ដែលមានលុយ មានអំណាចកាប់ទន្ទ្រាន និងឈូសឆាយអស់ស្ទើរទាំងស្រុង។ ថ្មីៗ នេះ ជនល្មើសបានលួចដុតព្រៃ ដែលនៅក្បែរវត្តមេត្តាធម្មជាតិ បណ្ដាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់សត្វព្រៃជាច្រើន ជាពិសេស គឺសម្បុកសត្វក្ងោកជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។