អ្នកជំនាញផ្នែកសុខាភិបាល និងសុខភាពផ្លូវចិត្តលើកឡើងថា បច្ចុប្បន្នមានពលរដ្ឋ កាន់តែច្រើនជួបវិបត្តិផ្លូវចិត្តធ្ងន់ និងស្រាល ដោយសារតែបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច គ្រួសារខ្វះខាត ជំពាក់បំណុល និងវិបត្តិសង្គមផ្សេងៗ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាល នៅមិនពុំទាន់ដោះស្រាយបញ្ហានេះឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ។ ពួកគាត់ថា វិបត្តិផ្លូវចិត្តនេះជាបញ្ហាធំដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវទទួលខុសត្រូវព្រោះពាក់ព័ន្ធនឹងអាយុជីវិតពលរដ្ឋ។
បើទោះបីជានាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន តែងតែបង្ខំឱ្យពលរដ្ឋរីករាយជាមួយការដឹកនាំក្រោមម្លប់សន្តិភាពរបស់ពួកលោកក្ដី ក៏កាលពីថ្មីៗនេះ ក្រសួងសុខាភិបាលរកឃើញថា ពលរដ្ឋជិត ៣សែននាក់មានវិបត្តិផ្លូវចិត្តក្នុងឆ្នាំ២០២៤។ ទន្ទឹមនឹងនោះ អ្នកជំនាញបារម្ភថា វិបត្តិផ្លូវចិត្ត នឹងប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតពលរដ្ឋ ដោយសារតែវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ គ្មានចំណូលទៀងទាត់ និង ជំពាក់បំណុលវ័ណ្ឌក។
វិបត្តិផ្លូវចិត្តរបស់ពលរដ្ឋកើតឡើងយូរហើយ តែហាក់គ្មានអ្នកអើពើ
ប្រធានសមាគមអ្នកប្រឹក្សាយោបល់ និងអ្នកចិត្តសាស្ត្រ លោក ហឿ សេធុល ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា វិបត្តិផ្លូវចិត្តរបស់ពលរដ្ឋ បានកើតឡើងជាយូរមកហើយ ប៉ុន្តែបញ្ហាទាំងនោះ រដ្ឋាភិបាល ហាក់មិនពុំបានអើពើ យកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការដោះស្រាយឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយ។ ជាពិសេស លោកថា វិបត្តិផ្លូវចិត្តបានបង្កជាជំងឺឆ្លងដល់ក្មេងៗជំនាន់ក្រោយតាមរយៈសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ ដែលបង្ហាញឱ្យឃើញពីឥរិយាបថ មួម៉ៅ ធុញថប់ សម្ដីខឹងច្រឡោត និងប្រើអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ។ លោកបញ្ជាក់ថា បញ្ហាផ្លូវចិត្តអាចបណ្ដាលមកពីកត្តាជាច្រើន ក្នុងនោះបញ្ហាសង្គ្រាមវិបត្តិសង្គម និងកត្តាជីវភាពខ្វះខាត ជាដើម។
លោក ហឿ សេធុល៖«នៅពេលដែលយើងប្រឈមនឹងជីវភាពក្រីក្រ។ ភាពអត់ឃ្លាន ភាពខ្វះខាត វាប៉ះពាល់ទាំងអស់ ទាំងសុខុមាលភាពផ្នែកសង្គម ផ្នែកផ្លូវចិត្ត និងផ្នែករាងកាយគឺវាប៉ះពាល់ទាំងអស់។ អ៊ីចឹង ទាំងអស់នឹងយើងមើលឃើញទាំងអស់គ្នាពីផលប៉ះពាល់។ អ៊ីចឹងចង់ មិនចង់វាពាក់ព័ន្ធគ្នាទាំងអស់»។
លោក ហឿ សេធុល បន្តថា បញ្ហាផ្លូវចិត្តរបស់ពលរដ្ឋសព្វថ្ងៃ មានចាប់ពីវ័យចន្លោះ ១៩ ទៅ ២០ឆ្នាំឡើង ព្រោះ គឺជាវ័យដែលត្រូវទទួលបន្ទុកគ្រួសារ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ លោកសង្កេតឃើញថា សេវាព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្តនៅកម្ពុជា នៅមានតិចតួច ហើយពុំទាន់មានប្រសិទ្ធភាព បានទូលំទូលាយនោះដែរ។ លោកបន្តថា ពលរដ្ឋខ្លះ ដឹងថាខ្លួនមានវិបត្តិផ្លូវចិត្ត តែពួកគាត់ ហាក់ភ័យខ្លាចទៅព្យាបាល ព្រោះមិនដឹងថា ត្រូវព្យាបាលនៅទីណា ឬរបៀបណា។ រីឯនៅតាមមន្ទីរពេទ្យ រដ្ឋឱ្យត្រឹមតែថ្នាំលេបដោយពុំមានសេវាប្រឹក្សាយោបល់ផ្លូវចិត្តដែលធ្វើឱ្យអ្នកជំងឺ មិនងាយជាសះស្បើយនោះទេ។
លោក ហឿ សេធុល៖«ហាក់ដូចជាការយល់ដឹងទាក់ទងទៅនឹងការប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកផ្លូវចិត្តនឹងនៅមានកម្រិតក្នុងចំណោមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនៅឡើយ។ ចំណុចមួយទៀត ខ្ញុំនៅមិនទាន់ឃើញថា តើរដ្ឋាភិបាលមានកញ្ចប់ថវិកាក្នុងការបង្កើតធនធានផ្នែកប្រឹក្សាយោបល់ផ្លូវចិត្តហ្នឹងបានក្នុងកម្រិតណា?យើងអត់ទាន់ឃើញថវិកា ផែនការ យុទ្ធសាស្ត្រទាក់ទងទៅនឹងការផ្ដល់ប្រឹក្សាផ្លូវចិត្តនឹងបានទៅទូលំទូលាយដែរ»។
ក្រសួងបង្ហាញរបាយការណ៍ពលរដ្ឋមានជំងឺផ្លូវចិត្ត
នៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ក្រសួងសុខាភិបាល បានចេញរបាយការណ៍បង្ហាញថា ករណីអ្នកជំងឺផ្លូវចិត្ត មានជិត ៣សែន (២៨២.៦១៥)នាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៣ អ្នកជំងឺមានត្រឹមជាង៨ពាន់ (៨.៧៩២) នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកជំនាញបញ្ហាផ្លូវចិត្តលើកឡើងថា ការបង្ហាញពីអត្រាអ្នកមានជំងឺផ្លូវចិត្តរបស់ក្រសួង បានត្រឹមតែមួយជ្រុងនៃអ្នកដែលមកប្រើប្រាស់ សេវាព្យាបាលប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ ជាក់ស្ដែង មានពលរដ្ឋជាច្រើនកំពុងជួបវិបត្តិផ្លូវចិត្ត ប៉ុន្តែមិនហ៊ានមកព្យាបាល រហូតអ្នកខ្លះ ហ៊ានធ្វើអត្តឃាតខ្លួនឯង។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីពុំអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល អ្នកស្រី ឱ វណ្ណឌីន និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល លោក ឈាង រ៉ា ដើម្បីឆ្លើយតបជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ដោយហៅទូរស័ព្ទចូលតែគ្មានអ្នកទទួល។
យ៉ាងណាទាក់ទិនរឿងនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល លោក ឈាង រ៉ា បានថ្លែងក្នុងកម្មវិធីសន្និបាតរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលលើកទី៤៤ នៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនាថា ក្រសួងសុខាភិបាលបានរកឃើញអត្រាអ្នកមានជំងឺផ្លូវចិត្ត មានការកើនឡើងច្រើននៅក្នុង២០២៤ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៣។ លោកថា ករណីនេះ ដោយសារតែប្រជាពលរដ្ឋមានជំនឿចិត្តលើសេវាព្យាបាលនៅមន្ទីរសុខាភិបាល ដែលធ្វើឱ្យពួកគាត់ មកប្រើប្រាស់សេវាព្យាបាលច្រើន ទើបធ្វើឱ្យអត្រាអ្នកមានជំងឺផ្លូវចិត្តហាក់មានច្រើនជាងមុន។
ទាក់ទិនរឿងនេះ អតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ នៃមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តប៉ៃលិន និងជាមន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀនប្រចាំខេត្តមួយនេះ លោក ខឹម មុនីកុសល យល់ឃើញថា បញ្ហាដែលពលរដ្ឋមានវិបត្តិផ្លូវចិត្ត ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោក ហ៊ុន សែន អសមត្ថភាពក្នុងការដឹកនាំ ឱ្យពលរដ្ឋ អាចទទួលបានការប្រើប្រាស់សេវាសាធារណៈបានត្រឹមត្រូវ។ ជាពិសេស លោកថា សេវាសុខាភិបាល គឺពោរពេញ អំពើពុករលួយ និងកង្វះគុណភាពក្នុងការព្យាបាលឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។
កសិករ និងគ្រួសារដែលមានជីវភាពខ្វះខាតភាគច្រើនមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ត
លោកបន្ថែមថា បច្ចុប្បន្នអ្នកមានបញ្ហាផ្លូវចិត្តភាគច្រើន កើតឡើងមកលើអាជីវករប្រជាកសិករ និងគ្រួសារដែលមានជីវភាពខ្វះខាត ដោយសារតែការជំពាក់បំណុលកើនឡើង និងចំណូលគ្មានស្ថិរភាព។ ទន្ទឹមនឹងនោះ បញ្ហាផ្លូវវិបត្តិផ្លូវចិត្តនេះ ក៏បានកើតឡើងមកលើពលរដ្ឋរងគ្រោះដីធ្លី និង អ្នករងគ្រោះ ពីបញ្ហានយោបាយ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរបស់អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញផងដែរ។ លោកអះអាងថា បញ្ហាដែលមានពលរដ្ឋមានវិបត្តិផ្លូវចិត្តច្រើន អាចជាចេតនារបស់មេដឹកនាំត្រកូលហ៊ុន ដែលចង់បង្វែរឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ លែងខ្វល់ខ្វាយរឿងនយោបាយ និងសង្គមជាតិ។
លោក ខឹម មុនីកុសល៖«ពួកខ្ញុំមិនមើលមិនឃើញពីកំណែទម្រង់ទេ ព្រោះពួកគាត់កំពុងតែឃ្លានអំណាច គឺធ្វើយ៉ាងណាឱ្យតែពួកគាត់បានអំណាចគាត់ធ្វើអីតាមតែចិត្តគាត់។ អ៊ីចឹង វិបត្តិនឹងអត់មានអីដោះស្រាយទេ វាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅមុខ»។
កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ អង្គការយូនីសេហ្វ (UNICEF)បានចេញរបាយការណ៍រកឃើញថា ក្នុងឆ្នាំ២០២២ មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ជិត៩០០ (៨៧៣) នាក់ បានស្លាប់ដោយសារការធ្វើអត្តឃាតដែលភាគច្រើនមានអាយុចន្លោះពី ១៥ទៅ ១៩ឆ្នាំ ដោយសារតែ បញ្ហាជំងឺផ្លូវចិត្ត។ ជាមួយគ្នានោះ ប្រជាជនប្រមាណកន្លះលាននាក់ ទទួលរងផលប៉ះពាល់ ដោយវិបត្តិបាក់ទឹកចិត្ត ឬតប់ប្រមល់ ភ័យខ្លាច ដែលជាកត្តាចម្បងជំរុញឱ្យហ៊ានធ្វើអត្តឃាត។ ក្នុងចំណោមអ្នកទាំងនោះ មានប្រមាណ ៥៨% នៃសិស្សនៅត្រឹមថ្នាក់មធ្យមសិក្សាឡើងទៅ ទទួលរងបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្ត អំឡុងពេលមាន ជំងឺកូវីដ-១៩។
អត្ថបទដែលទាក់ទង៖
[ អង្គការយូនីសេហ្វបារម្ភពីបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់យុវជនកម្ពុជាOpens in new window ]
ជាមួយគ្នានេះអ្នកជំនាញផ្នែកចិត្តសាស្ត្រលោក ហឿ សេធុល លើកឡើងថាបច្ចុប្បន្ន វិបត្តិផ្លូវចិត្តរបស់យុវជនទាំងនោះ គេនៅមិនទាន់ព្យាបាលឱ្យបានត្រឹមត្រូវនោះឡើយ ដែលធ្វើឱ្យជំងឺនេះបានរីករាល់ដាល់កាន់តែច្រើន។ លោកថា ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិផ្លូវចិត្តនេះ រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងអប់រំ គួរតែរៀបចំកម្មវិធីប្រឹក្សាយោបល់ផ្លូវចិត្ត នៅតាមសាលារៀនរដ្ឋទូទាំងប្រទេសក្នុង១សប្ដាហ៍ឱ្យបានម្ដង ដើម្បីឱ្យពួកគាត់ស្វែងយល់ពីវិបត្តិផ្លូវចិត្ត និងវិធីដោះស្រាយ។
លោក ហឿ សេធុល៖«ក្រសួងអប់រំគួរតែផ្ដោតយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើផ្នែកប្រឹក្សាយោបល់ផ្លូវចិត្តតាមសាលារៀន។ ការផ្ដល់ប្រឹក្សាផ្នែកផ្លូវចិត្តតាមសាលារៀន ដែលភាសាអង់គ្លេសគេហៅថាguideConsult-lingឬ School consult-ling។ អ៊ីចឹងការផ្ដល់ប្រឹក្សាយោបល់នៅតាមសាលារៀនក៏មានសារសំខាន់ជួយដល់យុវជនរបស់យើង»។
អ្នកជំនាញថា មនុស្សដែលមានវិបត្តិផ្លូវចិត្ត គឺបង្ហាញអាការៈឆាប់ខឹងមួម៉ៅ ឆេវឆាវ ចិត្តមិនស្ងប់ដេកមិនលក់តានតឹងចិត្ត អារម្មណ៍ប្រែប្រួលលឿន ម្ដងត្រជាក់ម្ដងក្ដៅ ហើយករណីនេះ វានឹងវិវត្តទៅជាជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ វង្វេងស្មារតី ប្រសិនបើមិនព្យាបាលបានទាន់ពេលវេលា។ បន្ថែមពីនោះ ពួកគាត់បារម្ភថា បច្ចុប្បន្ន បើទោះបីជា អត្រាអ្នកកើតជំងឺផ្លូវចិត្តកើនឡើង ប៉ុន្តែ ក្រសួងសុខាភិបាល នៅ មិនទាន់មានសេវាប្រឹក្សាយោបល់ផ្លូវចិត្ត ឬសេវាអប់រំផ្លូវចិត្តនៅឡើយ ដែលធ្វើឱ្យការព្យាបាលអ្នកជំងឺផ្លូវចិត្តមានភាពយឺតយ៉ាវ និងមិនទាន់មានស្តង់ដារ ខណៈនៅតាមមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ អ្នកមានវិបត្តិផ្លូវចិត្ត គឺផ្ដល់ជូនត្រឹមតែថ្នាំលេប ដល់អ្នកមានវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរប៉ុណ្ណោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។