នៅដើមសតវត្សទី១៨ នៅពេលដែលព្រះស្រីធម្មរាជារាមាធិបតី ឡើងគ្រងរាជ្យជាលើកទីពីរ វិបត្តិដណ្ដើមរាជ្យគ្នាពីសំណាក់ព្រះញាតិវង្ស ហើយរត់ទៅពឹងពាក់ប្រទេសជិតខាង បានផ្តល់ឱកាសឲ្យបរទេសទន្ទ្រានលេបទឹកដីខ្មែរ។ ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រនានាបញ្ជាក់ថា ដីខ្មែរត្រង់ភូមិភាគពាម បានត្រូវយួនដណ្ដើមយកនៅឆ្នាំ១៧០៧ នៃគ.ស គឺមួយឆ្នាំក្រោយពេលដែលព្រះស្រីធម្មរាជារាមាធិបតី ឡើងគ្រងរាជ្យជាលើកទីពីរនេះ។
សូមអញ្ជើញលោកអ្នកនាងស្តាប់ការរៀបរាប់របស់ លោក ជុន ច័ន្ទបុត្រ ដូចតទៅ៖
គ. ២៧-២ ព្រះស្រីធម្មរាជារាមាធិបតី (ឆ្នាំ១៧០៦-ឆ្នាំ១៧១០ រាជ្យលើកទី២)
ព្រះរាជឱង្ការព្រះស្រីធម្មរាជារាមាធិបតី ទ្រង់ឡើងសោយរាជ្យជាលើកទី២ នៅរាជធានីឧដុង្គមានជ័យ ក្នុងឆ្នាំ១៧០៦ បន្តពីព្រះជ័យចេស្ដាអង្គស៊ូ ជាព្រះបិតា ដែលកាលណោះដាក់រាជ្យ ហើយទ្រង់គង់នៅជាឧបយោរាជវិញ។
ក្នុងរាជ្យទី២ របស់ព្រះអង្គនេះ ព្រះស្រីធម្មរាជារាមាធិបតី ទ្រង់បញ្ជាឲ្យចៅហ្វាយស្រុកខេត្តពាម ឧកញ៉ារាជាសេដ្ឋី កៀរគ្រូលាវដែលនៅក្នុងស្រុកបាទី ឲ្យទៅនៅជ្រោយរាម កំពង់សោម។ ប៉ុន្តែពួកលាវទាំងនោះដែលមានព្រះញាតិវង្សម្នាក់ឈ្មោះ សុគន្ធបទ បានសមគំនិតផង មិនព្រមទៅតាមបញ្ជា ក៏នាំគ្នាក្រោកបះបោរឡើង។ តែទីបំផុត ពួកលាវបះបោរទាំងនោះច្បាំងចាញ់ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តពាម ដែលជាមេទ័ពរបស់ព្រះរាជា ហើយត្រូវបែកខ្ចាត់ខ្ចាយជាបីក្រុម។ គឺមួយក្រុមរត់ទៅរស់នៅព្រៃលើ មួយក្រុមទៀតរត់ទៅពឹងយួន និងមួយក្រុមទៀត រត់ទៅពឹងព្រះកែវហ្វាអង្គអឹម ដែលតាំងពីដាក់រាជ្យមកមិនសប្បាយព្រះទ័យ ដោយឃើញព្រះស្រីធម្មរាជារាមាធិបតី ជាប្អូនថ្លៃឡើងសោយរាជ្យជាលើកទី២ ហើយមានបំណងចង់វាយដណ្ដើមរាជ្យពីព្រះស្រីធម្មរាជារាមាធិបតី នោះផង។
មានឯកសារខ្លះនិយាយថា ឆ្លៀតឱកាសដែលផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្មែរនៅមានភាពច្របូកច្របល់ ចិន ម្នាក់ឈ្មោះ ម៉ាកគីវ ដែលបានភៀសខ្លួនមកនៅប្រទេសខ្មែរភាគខាងក្រោម ហើយត្រូវបានព្រះរាជាខ្មែរតែងតាំងជាមន្ត្រី ឈរត្រួតត្រាតំបន់ឆ្នេរសមុទ្ររបស់ខ្មែរតាំងពីរាជ្យមុននោះ បានក្រឡាស់ចិត្តក្បត់ស្ដេចខ្មែរ ប្រែជាលើកដង្វាយទៅថ្វាយស្ដេចង្វៀន ប្រទេសយួន សុំចុះចូលខាងយួន វិញ។ ស្របបំណងស្ដេចយួន ដែលមានគំនិតទន្ទ្រានលេបទឹកដីខ្មែរផង ស្ដេចយួន ក៏ឆ្លៀតជំរុញឲ្យប្រជារាស្ត្រយួន ចូលមកនៅទាំងបំពានក្នុងតំបន់ពាម ដែលស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់ចិន ឈ្មោះ ម៉ាកគីវ នោះជាច្រើន។
ចាប់ពីពេលនោះមក បើតាមឯកសារនោះបញ្ជាក់ថា ឆ្នាំ១៧០៧ នៃគ.ស ដីខ្មែរត្រង់ភូមិភាគពាម នោះបានក្លាយទៅជាចំណុចប្រទេសយួន រួចទៅហើយ។ ចំណែកខាងព្រះកែវហ្វាអង្គអឹម ជាបងថ្លៃដែលមានបំណងដណ្ដើមរាជ្យពីព្រះស្រីធម្មរាជារាមាធិបតី វិញ ឆ្លៀតឱកាសដែលមានពួកលាវបះបោរ រួចមកសុំជ្រកកោននឹងព្រះអង្គដូច្នោះ ព្រះអង្គក៏ប្រើកលឧបាយបញ្ចុះបញ្ចូលព្រះញាតិវង្សឈ្មោះ សុគន្ធបទ នោះ ឲ្យទៅបំបះរាស្ត្រលាវ យួន បានចំនួន ២ម៉ឺននាក់។ ចាត់មន្ត្រីជំនិតព្រះអង្គឲ្យបញ្ចុះបញ្ចូលរាស្ត្រនៅព្រៃលើ ពួកកួយ ពួកសំរែ បានពលប្រមាណ ១ម៉ឺននាក់ទៀត នាំទ័ពវាយសង្កត់យកខេត្តត្រើយខាងកើតបានទាំងអស់។ ទីបំផុត ជំរុលទ័ពឡោមព័ទ្ធរាជវាំងក្រុងឧដុង្គ បានអស់រយៈកាល ៣ខែ។
ឯសម្ដេចព្រះស្រីធម្មរាជារាមាធិបតី ជាស្ដេចសោយរាជ្យវិញ ទ្រង់មិនបានដឹងជាមុន ក៏មិនបានរៀបទ័ពបម្រុងច្បាំងឡើយ ហើយត្រូវទ័ពខាងព្រះកែវហ្វាអង្គអឹម ព័ទ្ធជាប់ក្នុងបន្ទាយឧដុង្គមានជ័យ អស់រយៈពេល ៣ខែ។ ប៉ុន្តែទីបំផុត ព្រះអង្គបាននាំព្រះអង្គទង ជាព្រះរាជបុត្រព្រះអង្គយ៉ង និងព្រះអង្គអឹម ដែលជាព្រះរាជបុត្រាអាយុ ៨ឆ្នាំ គេចព្រះអង្គរួចពីការឡោមព័ទ្ធ ហើយភៀសព្រះអង្គទៅសុំជ្រកកោននឹងព្រះចៅប្រទេសសៀម។
ព្រះកែវហ្វាអង្គអឹម ក្រោយពីបានទទួលជ័យជម្នះក្នុងចំបាំងដណ្ដើមរាជ្យ ដោយបានបញ្ចប់រាជ្យទី២ របស់ព្រះស្រីធម្មរាជារាមាធិបតី ដែលជាប្អូនថ្លៃ ហើយបណ្ដេញក្សត្រអង្គនេះភៀសព្រះអង្គចេញផុតពីប្រទេសកម្ពុជា ទៅគង់នៅប្រទេសសៀម ហើយ ព្រះកែវហ្វាអង្គអឹម ក៏ទ្រង់ឡើងសោយរាជ្យបន្តដែលជារាជ្យទី២ របស់ព្រះអង្គ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។