ចលនាសេរីនិយមអន្តរជាតិ ថារបប​ភ្នំពេញ​កាន់តែធ្វើឲ្យខ្លួនក្លាយជារដ្ឋដែលអន្តរជាតិ លែងស្វាគមន៍

ប្រតិកម្មរបស់​ស្ថាប័ន​ចលនាសេរីនិយម​​អន្តរជាតិ​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ក្រោយពី​​របបលោក ហ៊ុន សែន តាម​រយៈ​ក្រសួង​ការបរទេសកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី ១៥​ ខែ កក្កដា បាន​ដាក់ជនបរទេសប្រាំមួយ​រូប​​ក្នុង​បញ្ជីខ្មៅ និង ណែនាំ​​ឲ្យ​ស្ថានទូខ្មែរ​ទាំងអស់ នៅក្រៅប្រទេស កុំចេញ​ទិដ្ឋាការ​ឲ្យ​ជនបរទេស​ទាំងនោះ។ ក្នុង​លិខិតដដែលនោះ ក្រសួង​បង្គាប់ឲ្យ​បដិសេធការ​ផ្តល់​ទិដ្ឋាការ​ ដល់​ជនបរទេស​ឯទៀតដែរ ដែល​មាន​បំណង​គាំទ្រ ឬ ការ​ពារ​លោក សម រង្ស៊ី។

0:00 / 0:00

0:00 / 0:00

ប្រធានចលនាសេរីនិយម​​អន្តរជាតិ ឬ Liberal International ថា​របបលោក​ ហ៊ុន សែន កាន់តែ​ងាកចេញ​​ឆ្ងាយទាំងស្រុង​ ​ពីគន្លង​នៃ​គោលការណ៍​​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរីពហុបក្ស និង ការ​គោរពសិទ្ធិមនុស្ស។

ប្រធានចលនានេះ គឺអ្នកស្រី ហាគីម៉ា អែល ហៃតេ (Hakima el Haité) ថ្លែង​នៅក្នុង​ញត្តិថ្កោលទោស​របបលោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែ កក្កដា ថា​ការ​ដាក់​សមាជិកសភាអឺរ៉ុប ០៦ រូប​ក្នុង​បញ្ជី​ខ្មៅ ដោយ​គ្រាន់តែពួកគាត់​ប្រកាស​ជំហរ​​ ថាពួកគាត់​ត្រៀម​ខ្លួន​រួច​ជាស្រេច ដើម្បី​អមដំណើរ​ប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក សម រង្ស៊ី វិល​ត្រឡប់​ទៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​វិញនោះ ថាជាសក្ខីកម្ម​ បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​កាន់តែ​ច្បាស់​ថារបបលោក ហ៊ុន សែន កាន់តែ​លើកប្រទេសកម្ពុជា ដាក់លើជើងពាន នៃប្រទេសដែលអន្តរជាតិ​មិន​ស្វាគមន៍។

ប្រតិកម្មរបស់​ស្ថាប័ន​ចលនាសេរីនិយម​​អន្តរជាតិ​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ក្រោយពី​​របបលោក ហ៊ុន សែន តាម​រយៈ​ក្រសួង​ការបរទេសកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី ១៥​ ខែ កក្កដា បាន​ដាក់ជនបរទេសប្រាំមួយ​រូប​​ក្នុង​បញ្ជីខ្មៅ និង ណែនាំ​​ឲ្យ​ស្ថានទូខ្មែរ​ទាំងអស់ នៅក្រៅប្រទេស កុំចេញ​ទិដ្ឋាការ​ឲ្យ​ជនបរទេស​ទាំងនោះ។ ក្នុង​លិខិតដដែលនោះ ក្រសួង​បង្គាប់ឲ្យ​បដិសេធការ​ផ្តល់​ទិដ្ឋាការ​ ដល់​ជនបរទេស​ឯទៀតដែរ ដែល​មាន​បំណង​គាំទ្រ ឬ ការ​ពារ​លោក សម រង្ស៊ី និង មន្រ្តីគណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវ​បាន​តុលាការនៃ​របបនេះ ផ្តន្ទាទោស ឬ កំពុងជាប់​ទោសដោយសាលដីកា​តុលាការ​។​

ជនបរទេសទាំងប្រាំមួយរូប​ ដែល​ស្ថិតក្នុង​បញ្ជីខ្មៅនោះ គឺសុទ្ធតែជាសមាជិកសភាអឺរ៉ុបទាំងអស់ រួមមានលោក ហ្វៀល ប៊ិននៀន ( Phil Bennion) ជនជាតិ​អង់គ្លេស, អ្នកស្រី អាណា ហ្គោម៉េស ( Ana Gomes)​ ជនជាតិ​ព័រ​ទុយហ្គាល់ (Portugal) លោក អៀលហាន យូឈុក ( Ilhan Kyuchyuk) ជនជាតិ​ប៊ុក​ហ្គារី (Bulgaria) លោក យ៉ូហាណេះ ឃនេលីស វ៉ាន់បាឡិន ( Johannes Cornelis van BAALEN) ជនជាតិ​ហុល្លង់ (Netherlands) អ្នកស្រី អាបៀ អាល់​សាឡានី ( Abir Al Sahlani) ជនជាតិ​ស៊ុយអែត និង លោក ហាវ្យែរ ណាត ( Javier Nart) ជនជាតិ​អេស្ប៉ាញ​។ អ្នកទាំងនេះ កាលពីសប្តាហ៍មុន សុទ្ធតែ​បាន​ប្រកាសជាសាធារណៈ ថាត្រៀម​ខ្លួន​ជាស្រេច ដើម្បី​អមដំណើរ​លោក សម រង្ស៊ី ត្រឡប់​ទៅកម្ពុជាវិញ។

មន្រ្តីនាំពាក្យ​របបលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក ផៃ ស៊ីផាន ប្រាប់​អាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី ២០ ខែ កក្កដា នេះ ដោយ​បញ្ជាក់ការ​គាំទ្រ​ខ្លឹមសារលិខិតនោះ និង​ថាកម្ពុជាមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់​ ក្នុង​ការ​ដាក់សមាជិកសភាអឺរ៉ុបទាំងនោះ ទៅ​​ក្នុងបញ្ជី​ខ្មៅ ដោយ​ហាមឃាត់ការធ្វើដំណើរទៅកម្ពុជា ព្រោះ​បុគ្គលទាំងនោះ ត្រូវ​ចាត់ទុកថា ជាជន​ដែល​មិន​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ស្វាគមន៍ ឬ ភាសាឡាតាំងថា​ Persona non grata <<ក្នុង​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​ គេ​មាន​និយាយ​ អាហ្នឹង​ non grata។ សាមញ្ញ​បំផុត​ កម្ពុជាជារដ្ឋ​អធិបតេយ្យ​​ ដែល​មាន​សិទ្ធិ​គ្រប់​គ្រាន់​ ចង់​ឲ្យ​អ្នកណា​មក៍ ទទួ​លស្វាគម៍ ហើយ​ក៏ មាន​សិទ្ធិ​មិន​ស្វាគមន៍​បុគ្គល​ណាមួយ​ដែរ>>។

ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី សមាជិកសភាអឺរ៉ុប ដែលត្រូវ​របបលោក ហ៊ុន សែន ដាក់​ក្នុង​បញ្ជីខ្មៅ​ទាំងនោះ មិន​យល់ស្របដូច្នេះឡើយ។ សមាជិកសភា​អឺរ៉ុប​មក​ពី​ចក្រភព​អង់គ្លេស​លោក ហ្វីល ប៊ែននៀន (Phil Bennion) ដែល​ធ្លាប់​សន្យា​ជា​សាធារណៈ​ថា លោក​នឹង​អម​ដំណើរ​លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន​ស្ដីទី​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ ធ្វើ​មាតុភូមិ​និវត្ត​មកកាន់​កម្ពុជា​វិញ ប្រាប់​អាស៊ីសេរី​តាម​សារ​អេឡិចត្រូនិក​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​១៧ កក្កដា ថា ករណី​របប​លោក ហ៊ុន សែន ដាក់​បញ្ចូល​ឈ្មោះ​លោក​ទៅ​ក្នុង​បញ្ជី​បដិសេធ​ផ្ដល់​ទិដ្ឋាការ​ឱ្យ​ចូល​កម្ពុជា​នោះ រឹតតែ​ស្ដែង​ឱ្យ​ឃើញ​ថា កម្ពុជា​គ្មានប្រជាធិបតេយ្យ និង មិន​គោរពសិទ្ធិមនុស្ស​ឡើយ​​។ លោក​សង្កត់​ធ្ងន់ៗ​ថា ការ​ធ្វើ​ដូច្នេះ នឹង​រឹតតែ​ពង្រឹង ​ឱ្យ​មាន​នូវ​ការ​អំពាវនាវ​កាន់តែ​ខ្លាំង​ឡើង​ថែមទៀត ឱ្យ​មាន​ចំណាត់ការ​ប្រឆាំង​នឹង​កម្ពុជា និង​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេស​មួយ​នេះ ដែល​បាន​ធ្វើ​ទង្វើ​អកុសល​ទាំងនេះ។

ចំណែកឯអ្នកស្រី អាណា ហ្គោម៉េស (Ana Gomes) ដែលជាប់ឈ្មោះក្នុងបញ្ជីខ្មៅនោះដែរ ដោយសារ​តែអ្នកស្រីគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី ប្រាប់​អាស៊ីសេរី តាមសារអេឡិចត្រូនិកកាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែ កក្កដា​ថា ចំណាត់ការ​របស់របបលោក ហ៊ុន សែន មិនចំណេញ​អ្វីដល់កម្ពុជានោះទេ គឺមានតែបង្កើនលទ្ធផល​អវិជ្ជមានច្រើនទៀត​ដល់របបនេះតែប៉ុណ្ណោះ។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា សមាជិកសភា​អឺរ៉ុបទាំងអស់ នឹង​រឹត​តែបង្កើនសន្ទុះ នៃការគាំទ្រអ្នកនិយមប្រជាធិបតេយ្យ និង ដំណើរវិលត្រឡប់​របស់មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់​បក្សប្រឆាំង​ទៅកម្ពុជាវិញ និង បកអាក្រាតអំពី​អំពើ​ឧក្រិដ្ឋ អំពើពុករលួយ ការ​រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និង ចរិតនៃរបបផ្តាច់ការ​សព្វថ្ងៃនៃ​របបលោក ហ៊ុន សែន ឲ្យ​កាន់តែក្លាំង​ក្លាជាងនេះ។

​ចលនាសេរីនិយម​​អន្តរជាតិ ជាសហព័ន្ធ​ពិភពលោកនៃ​គណបក្សនយោបាយ​សេរីនិយម និង ប្រជាធិបតេយ្យ​ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងឡុង ប្រទេសអង់គ្លេស និង មាន​សមាជិកជាង ១០០ ប្រទេស (១០៦ ប្រទេស​ ត្រឹមខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៨)។ លោក សម រង្ស៊ី ជាអនុប្រធានមួយរូប​របស់​ស្ថាប័នអន្តរជាតិនេះ។ ចលនានេះ កាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែ កក្កដា បានរៀបចំញត្តិមួយ ថ្កោលទោសរបបលោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និង ការ​ហាមឃាត់សិទ្ធិធ្វើដំណើររបស់មន្រ្តីបរទេស ដែលនិយម​ប្រជាធិបតេយ្យ​ និង បានអំពាវនាវឲ្យ​របបលោក​ ហ៊ុន សែន ងាកមករកគន្លង​ប្រជាធិបតេយ្យ​ និង ការ​គោរពសិទ្ធិមនុស្ស​ឡើងវិញ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។