អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) ស្នើក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យ ខ្លឹមសារ (Oversight Board) នៃក្រុមហ៊ុនមេតា (Meta) មានវិធានការទៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផេកលោក ហ៊ុន សែន បន្ទាប់ពីទំព័រផ្លូវការរបស់លោក ត្រូវបានបើកដំណើរឡើងវិញ។
នាយករងប្រចាំតំបន់អាស៊ី នៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ លោក ហ្វីល រ៉ូប៉ឺតសុន (Phil Robertson)ស្នើក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យ នៃក្រុមហ៊ុនមេតា ស៊ើបអង្កេត និងមានវិធានការជាចាំបាច់ ចំពោះការបើកដំណើរការហ្វេសប៊ុកផេករបស់លោក ហ៊ុន សែន ឡើងវិញនេះ។ លោក ហ្វីល រ៉ូប៉ឺតសុន បានចោទសួរទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យ នៃក្រុមហ៊ុនមេតា នៅលើគណនីធ្វីតធ័រ (Twitter) របស់លោក កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ថា តើយ៉ាងណាហើយរឿងលោក ហ៊ុន សែន ដែលគេស្នើឱ្យផ្អាកគណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន រយៈពេល៦ខែ ដោយសារតែលោកញុះញង់ឱ្យមានអំពើហិង្សានៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកនោះ? ឥឡូវនេះ លោកចាប់ផ្ដើមប្រើទំព័រហ្វេសប៊ុកឡើងវិញហើយ ដូច្នេះរឿងនេះចាំបាច់ត្រូវតែស៊ើបអង្កេត និងចាត់វិធានការឱ្យបានសមស្របណាមួយ។
Speaking to Radio Free Asia's Khmer service about 's attempt to return to and why the recommendation should be enforced against him. Hun Sen incited violence against opponents using Facebook & must pay the price!
កាលពីចុងខែមិថុនា កន្លងទៅ ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលត្រួតពិនិត្យនៃក្រុមហ៊ុនមេតា ឬហ្វេសប៊ុក បានពិនិត្យ និងស្នើដល់ក្រុមហ៊ុននេះឱ្យបិទហ្វេសប៊ុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន រយៈពេល៦ខែ ដោយសារតែលោក ហ៊ុន សែន បានយកបណ្ដាញសង្គមមួយនេះ ធ្វើការគំរាមកំហែង ប្រើប្រាស់សម្ដីបែបហិង្សា ទៅលើដៃគូប្រកួតប្រជែង ដែលនេះគឺជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ។
លោក ហ៊ុន សែន បានបិទគណនីហ្វេសប៊ុកភ្លាមៗ ហើយលោកក៏បានគំរាមបិទខ្ទប់មិនឱ្យប្រជាពលរដ្ឋប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ទូទាំងប្រទេសទៀតផង ដោយលោកចោទថា ប្រសិនបើមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងបន្តឌឺដងជុំវិញរឿងរ៉ាវបិទហ្វេសប៊ុករបស់លោក។ ប៉ុន្តែដោយសារមានប្រតិកម្មជាច្រើនពីសំណាក់មហាជន លោក ហ៊ុន សែន បានក្រឡាស់ចិត្ត ហើយថ្លែងសារទាំងកណ្ដាលយប់ថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ដោយបញ្ជាក់ថា លោកនឹងមិនបិទខ្ទប់ការប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកនោះឡើយ ដោយលោកអះអាងថា លោកមិនមែនជាមនុស្សភ្លើនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណា នៅពាក់កណ្ដាលយប់ថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនាដដែលនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាឱ្យក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ បណ្ដេញតំណាងក្រុមហ៊ុនហ្វេសប៊ុកចេញពីកម្ពុជា ដោយអះអាងទាំងគ្មានភស្តុតាងថា ក្រុមហ៊ុនមេតាបានជ្រៀតជ្រែកចូលក្នុងកិច្ចការនយោបាយ។
លើសពីនេះ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាតាមរយៈ សេចក្ដីប្រកាសមួយនៅល្ងាចថ្ងៃទី៤ ខែកក្កដា បានចាត់ទុកសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃក្រុមហ៊ុនមេតា ដែលជាក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក (Facebook) សរុបចំនួន ២២នាក់ គឺជាបុគ្គលដែលមិនអាចទទួលយកបាន និងបណ្ដេញពួកគេឱ្យចាកចេញពីទឹកដីកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេល ៤៨ម៉ោង គិតចាប់ត្រឹមពីម៉ោង ៤ល្ងាច ថ្ងៃទី៤ ខែកក្កដា។ ក្រសួងការបរទេសលើកឡើងថា អនុសាសន៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលត្រួតពិនិត្យនៃក្រុមហ៊ុនមេតា ដែលស្នើឱ្យបិទបណ្ដោះអាសន្នទំព័រហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន គឺមានលក្ខណៈនយោបាយ និងមានចេតនារារាំងមិនឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទទួលបានព័ត៌មានពីថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បានអះអាងនៅក្នុងកម្មវិធីវិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលថ្ងៃទី២០ ខែកក្ដដា ថា លោក ហ៊ុន សែន បើកដំណើរការហ្វេសប៊ុកផេកឡើងវិញ គឺជាសិទ្ធិរបស់លោក។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក សុខ ឥសាន មិនបានលើកឡើងពីមូលហេតុដែលលោក ហ៊ុន សែន សម្រេចបើក និងប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកផេករបស់លោកវិញនោះទេ។
លោក សុខ ឥសាន៖ «សេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ចង់ប្រើហ្វេសប៊ុកក៏បាន ចង់ប្រើតេឡេក្រាមក៏បាន ចង់ប្រើវ៉ាយបើ(Viber)ក៏បាន ចង់ប្រើអ៊ីនស្តាក្រាម(Instagram)ក៏បាន អាហ្នឹងជាសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ដូចខ្ញុំអ៊ីចឹង ចង់ប្រើហ្វេសប៊ុកប្រើខ្ញុំចង់ប្រើ បើមិនប្រើខ្ញុំមិនប្រើទៅ រាល់ថ្ងៃនេះខ្ញុំមិនមានប្រើហ្វេសប៊ុកឯណា»។
ទោះជាបែបនេះក្ដី មន្ត្រីអង្គការអន្តរជាតិលើកឡើងថា មូលហេតុដែលលោក ហ៊ុន សែន ប្រញាប់ប្រញាល់បើកដំណើរការហ្វេសប៊ុកផេកមកវិញ គឺដោយសារតែ លោកមិនអាចផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានទៅកាន់ប្រជាពលរដ្ឋបានច្រើននោះឡើយ តាមរយៈការប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមផ្សេងៗ រួមមានដូចជា Tik Tok Twitter និង Telegram ខណៈរដូវការឃោសនាបោះឆ្នោតនឹងត្រូវបិទបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា។ ជាក់ស្ដែង គ្រាន់តែចាប់ដំណើរការហ្វេសប៊ុកផេកឡើងវិញកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា អ្នកគ្រប់គ្រងហ្វេសប៊ុកផេកលោក ហ៊ុន សែន បានផ្សព្វផ្សាយពីការដង្ហែឃោសនាគណបក្សកាន់អំណាចទ្រង់ទ្រាយធំពីគ្រប់បណ្ដាខេត្ត និងរាជធានីភ្នំពេញ។
ជុំវិញរឿងនេះ សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាន ដែលធ្លាប់ចូលរួមវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលជាមួយក្រុមហ៊ុនមេតា ឬហ្វេសប៊ុក គឺលោក សាន ម៉ាឡា យល់ឃើញថា ការបើកដំណើរការហ្វេសប៊ុកផេក របស់លោក ហ៊ុន សែន អាចមកពីអ្នកគ្រប់គ្រងផេក បានយល់ព្រមលុបអត្ថន័យដែលល្មើសពីគោលការណ៍ហ្វេសប៊ុក។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកអះអាងថា ហ្វេសប៊ុកផេកលោក ហ៊ុន សែន នៅតែប្រឈមនឹងការបិទបណ្ដោះអាសន្ន៦ខែ ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនមេតា ឬហ្វេសប៊ុក យល់ព្រមតាមសំណើរបស់ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យ នោះ។
លោក សាន ម៉ាឡា៖ «គ្រប់បុគ្គលទាំងឡាយដែលប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍មិនសមរម្យ រូបភាពមិនសមរម្យ ឬក៏សម្ដីសំដៅត្រង់ណាមិនសមរម្យ ហ្វេសប៊ុកតែងតែចាត់វិធានការដោយមិនមានការលើកលែង នេះវាជាគោលការណ៍មួយដែលធានាឱ្យបានថា វេទិកា ឬក៏បណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គម របស់ក្រុមហ៊ុនមេតាហ្នឹង គឺជួយការពារមិនឱ្យមានការប្រមាថកាតទាន ការគំរាមកំហែង ឬក៏បង្កឱ្យមានការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមរបស់ខ្លួន»។
អ្នកវិភាគនយោបាយលើកឡើងថា ការបើកដំណើរការហ្វេសប៊ុកផេកផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក ហ៊ុន សែន នេះ គឺជាភាពអាម៉ាសរបស់លោក ព្រោះកាលពីពេលកន្លងទៅលោកបានលើកឡើងថា បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកជ្រៀតជ្រែកនយោបាយផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា និងមិនមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ តែពេលនេះលោកបែរជាក្រឡាស់ចិត្តប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកវិញ។ ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកជំនាញគ្រប់គ្រងហ្វេសប៊ុកផេកអះអាងថា ហ្វេសប៊ុកផេកលោក ហ៊ុន សែន នៅតែប្រឈមនឹងការបិទគ្រប់ពេលវេលា បើសិនលោក ហ៊ុន សែន នៅតែបន្តប្រើប្រាស់ពាក្យសម្ដីហិង្សា គំរាមកំហែង ដទៃទៀតនៅលើបណ្ដាញសង្គមមួយនេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។