ក្រុម​​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​​​ប្រារព្ធ​ទិវា​សិទ្ធិ​នារី​​ដោយ​​ជំរុញ​ឲ្យអ្នកពាក់ព័ន្ធ​ ដោះស្រាយ​​បញ្ហា​​ស្ត្រី​ដែល​ខ្វះ​ចន្លោះ​ក្នុង​​ការ​អនុវត្តសិទ្ធិ

0:00 / 0:00

អង្គការសង្គមស៊ីវិល សមាគម សហជីព បាន​​​​​​​​​​​​​​​​​​​រួម​គ្នា​ប្រារព្ធ​ទិវា​អន្តរជាតិ​៨​មីនា​​ ខួប​លើក​ទី​១១១​ ក្រោម​ប្រធាន​បទ​ «សកម្មភាព​ថ្ងៃ​នេះ​ដើម្បី​និរន្តរភាព​សមភាព​យេនឌ័រ​»។​ ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​​ បាន​លើកឡើង​ពី​បញ្ហា​របស់​ស្ត្រី​ដែល​ខ្វះ​ចន្លោះ​​​នៃ​ការ​អនុវត្តសិទ្ធិ​​របស់​​ស្ត្រី។​ ចំណែក​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ក៏​បាន​ចេញ​សារ​លិខិត​ដោយ​អះអាង​ថា​ រដ្ឋាភិបាល​​មាន​ផែនការ​ជាក់លាក់​ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់​សិទ្ធិ​ស្ត្រី​ និង​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​ការ​ចូលរួម​ទាំង​អស់​​​ដើម្បី​ផ្ដល់​ឱកាស​ដល់​ស្ត្រី​។

អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល សមាគម សហជីព១៧ស្ថាប័ន​ដែល​រួម​គ្នា​ប្រារព្ធ​ទិវា​នារី​អន្តរជាតិ​៨​មីនា​​ មានគោល​បំណង​សំខាន់​ពីរ ​គឺ​ចូលរួម​អបរអរសាទរទិវាផង និង​ផ្ញើ​សារ​ទៅ​សាធារណ​មតិ​ជាតិ អន្តរជាតិ ហើយ​ទាមទារ​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​ដោះស្រាយ​ទុក្ខ​កង្វល់​ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ប្រព័ន្ធ​គាំពារ​សង្គម​ និង​ភាព​អយុត្តិធម៌​សម្រាប់​ស្ត្រី រួមទាំង​ប្រជាពលរដ្ឋទាំង​អស់​គ្នា​។ ពិធី​នេះ​មាន​អ្នក​ចូលរួម​ជាង​៤០០នាក់​​ធ្វើ​ក្នុង​ទីតាំង​​រោង​ចក្រ​មួយ​កន្លែង​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។​

ប្រធាន​សមាគម​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឯករាជ្យ​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​( IDEA)​ លោក វន់ ពៅ ដែល​ចូលរួម​ពិធី​នេះ ឲ្យ​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ដឹង​ថា​ អាជ្ញាធរ​មិន​​បាន​ផ្ដល់​ការ​គាំទ្រ​ផ្នែក​សង្គម​ដល់ស្ត្រី​​​​​ នៅ​ក្នុង​វិស័យ​សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ពិសេស​អ្នក​លក់​ដូរ​តាម​ដង​ផ្លូវ​​​ប្រមាណ​២​លាន​នាក់ ក្នុង​នោះ​មាន​ស្ត្រី​៧៥%។ លោក​បន្ត​ថា បញ្ហា​​មួយ​ទៀត​ គឺ​ការ​រំលោភ​បំពាន​សិទ្ធិ​ស្ត្រី​ក្នុង​វិវាទ​ការងារនៅ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គាវើល «​​ រដ្ឋ​មិន​ទាន់​យក​ចិត្ត​ទុក​អំពី​កិច្ច​គាំពារ​សង្គម​ មិន​ទាន់​បង្ក​លក្ខណៈ​​ងាយ​ស្រួល​ឲ្យ​គាត់​ ( ស្ត្រី​លក់ដូរ​តាម​ចិញ្ចើម​ផ្លូវ​ ) ​​ លក់​ដូរ​សម​រម្យ​ដូច​ប្រទេស​ គេ​ជិត​ខាង​ដូច​ថៃ​​ដូច​អី​​ គេ​បង្ក​លក្ខណៈ​​ប៉ុន្តែ​ប្រទេស​យើង​មិន​ទាន់​មាន​ធ្វើ​របៀប​នេះ​នៅឡើយ​​សូម​ឲ្យ​រដ្ឋ​យើង​គិតគូរ​​​ចំណុច​ហ្នឹង​ដែរ​ ហើយ​ជាពិសេស​​ ក្នុង​ស្ថានភាព​កូវីដ១៩​សុំ​ឲ្យ​​គិត​អំពី​ការ​ឧបត្ថម្ភ​ធុន​ ឬ​ក៏​ឧបត្ថម្ភ​ស្ត្រី​ធ្វើ​ការ​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ »

ទិវា​នារី​អន្តរជាតិ​៨​មីនា​នេះ រដ្ឋាភិបាល​ក៏​បាន​​ប្រារព្ធ ក្រោម​ប្រធាន​បទ «សមភាព​យេនឌ័រ​ថ្ងៃនេះ ដើម្បី​ចីរភាព​នា​ពេល​អនាគត»។​ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន​ សែន បាន​ផ្ញើ​សារ​ក្នុង​លិខិត​ថា រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក​បាន​ដាក់​ចេញ​ផែនការ​ និង​គោល​នយោបាយ​ជាតិ​ លើក​កម្ពស់​សមភាព​យេនឌ័រ​​ និង​តួនាទី​របស់​ស្ត្រី​​រួម​ទាំង​ការ​​ទប់ស្កាត់​អំពើ​ហិង្សា​លើ​ស្ត្រី និង​កុមារ​ ជា​ដើម​។​

ក្នុង​ថ្ងៃ​អបអរ​ទិវា​នារី​អន្តរជាតិ​៨​មីនា​ដដែល​នេះ ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ប្រារព្ធ​ចប់​នៅ​ពេល​ព្រឹក ហើយ​នៅ​ពេល​រសៀល​ពួក​គេ​នាំ​គ្នា​ទៅ​មុខ​ពន្ធនាគារ​ព្រៃស​(ម២)​​ផ្នែក​​ស្ត្រី ដើម្បី​បង្ហោះ​ប៉េងប៉ោង​​ និង​ស្រែក​ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​ដោះលែង​បុគ្គលិក​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គាវើលដ៍​ទាំង​១១​នាក់​​ដែល​កំពុង​ជាប់​ឃុំ​។

ប្រធាន​សហព័ន្ធ​សហជីព​កម្មករ​ចំណីអាហារ និង​សេវាកម្ម​កម្ពុជា អ្នកស្រី អ៊ូ ទេពផល្លីន ​ឲ្យ​ដឹង​ថា​ ក្នុង​ចំណោម​បុគ្គលិក​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គាវើលដ៍​​ដែល​ត្រូវ​ក្រុមហ៊ុន​បំពាន​សិទ្ធិ​ ក្នុង​ពេល​កំពុង​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ ក្នុង​នោះ​ជាង​៨០​ភាគ​រយ​ជា​ស្ត្រី​។​ អ្នក​ស្រី​ឲ្យ​ដឹង​ថា​ សារ​ពេល​នេះ គឺ​ដើម្បី​ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​ដោះលែង​​​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​សហជីព​ បន្ទាប់​មក​ទើប​ជា​ការ​​​ជជែក​ចរចា​​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ការងារ «​​ ជំរុញ​ឲ្យ​ថៅកែ​ណាហ្គា​មាន​ជជែក​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​សហជីព​​​ក្រោយ​ពី​​មាន​ការ​ដោះលែង​​ ទាល់តែ​មាន​ការ​ដោះលែង​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​សហជីព​ពួក​គេ​ទើប​ពួក​គេ​មាន​ការ​ចរចា​ ព្រោះ​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​របស់​គេ​​ជាប់​ពន្ធនាគារ​​​ដោយ​សារ​តែ​ការពារ​សមាជិក​របស់​ខ្លួន​​ស្មោះត្រង់​ជាមួយ​សមាជិក​របស់​ខ្លួន»

ជុំវិញ​វិវាទ​ការងារ​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គាវើលដ៍​​ រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​មហា​ផ្ទៃ​លោក​ ស​ ខេង​ បាន​កោះ​ប្រជុំ​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ពាក់ព័ន្ធ​ គ្រោង​ប្រជុំ​ដើម្បី​​រក​ដំណោះស្រាយ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៩​ ខែ​មីនា។

ចំណែក​ អង្គការ​លីកាដូ​​វិញ បាន​ចេញ​វីឌីអូ​​ដែល​មាន​ចំណង​ជើង​ថា​ «យើងត្រូវតែ​រឹងមាំ និង​ក្លាហាន»៖ កូដករ​ជា​ស្ត្រី​លើក​ឡើង​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​រំលោភ​បំពាន។ អង្គការ​លីកាដូ​លើកឡើង​ទៀត​ថា​ សកម្មជន​សហជីព​ជា​ស្ត្រី​ ​បាន​ប្រឈម​នឹង​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​ក្នុង​ការ​ព្យាយាម​គំរាមកំហែង​ពួកគេ​ឱ្យ​បញ្ឈប់​ការ​ធ្វើ​កូដកម្ម​។​ ​

អង្គការ​លី​កា​ដូ ​កំពុង​ចេញផ្សាយ​វីឌីអូ​មួយ​ ​ដែល​បង្ហាញ​ពី​ភាព​ក្លាហាន​របស់​ស្ត្រី​មួយ​ចំនួន ក្នុង​ការ​ប្រារព្ធ​ទិវា​នារី​អន្តរជាតិ​នេះ​ដែរ។​

ស្រដៀង​គ្នា​នេះ សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ អាដហុក​ ក៏​បាន​បញ្ចេញ​របាយការណ៍​ ឆ្នាំ២០២០​ - ២០២១ ចំ​ពេល​នេះ​ដែរ។ សមាគម​អាដ​ហុក​បាន​រក​ឃើញ​ថា ​ជា​រើយៗ​ស្រ្តីនៅ​តែ​ទទួល​រង​គ្រោះ​ពី​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​តាម​រូបភាព​ផ្សេងៗ ដូច​ជា​ អំ​ពើ​រំលោភ​សេព​សន្ថវៈ​ អំពើ​ហិង្សា​ក្នុង​គ្រួសារ​ និង​ការ​ជួញ​ដូរ​មនុស្ស ​(ការ​ជួញ​ដូរ​ភេទ​ និង​កម្លាំង​ពល​កម្ម​) ជា​ដើម​។

រយៈ​ពេល​២ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ ​សមាគម​អាដ​ហុក​ ទទួល​បាន​ពាក្យ​បណ្តឹង​ចំនួន​ ២៤៣​ករណី ​ដែល​នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ករណី​ទាំង​នេះ​ភាគ​ច្រើន​គឺ​កើត​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​បាត់​ដំបង​ កំពត​ កំពង់​ធំ ​និង​ខេត្ត​បន្ទាយមានជ័យ។ ការ​ដែល​គួរ​ឲ្យ​ព្រួយ​បារម្ភ​នោះ​គឺ​ជន​ប្រព្រឹត្ត​គឺ​ជា​សាច់​ញាតិ​រស់នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​ជាមួយ​ជនរងគ្រោះ ដែល​មាន ៩%​ជា​ឪពុក​បង្កើត​ ៤%​ជា​ជីតា​បង្កើត និង​ ១២%​ជា​ឪពុក​ចុង។ ក្រៅ​ពី​នោះ​គឺ​ជា​អ្នក​ជិត​ខាង សាច់​ញាតិ និង​មិត្តភ័ក្ដិ​។

ដូច​គ្នា​នេះ​ដែរ​ ចំពោះ​ករណី​ហិង្សា​ក្នុង​គ្រួសារ​វិញ សមាគម​អាដហុក​ ទទួល​បាន​ពាក្យ​បណ្ដឹង​សុំ​អន្តរាគមន៍​ ចំនួន​ ១៧៣​ករណី​ ហើយ​ដែល​ក្នុង​នោះ​បាន​រក​ឃើញ​ថា​ ៥៨% ​ជន​ប្រព្រឹត្ត​គឺ​បុរស​ជា​ប្តី។ មូល​ហេតុ​ចំ​បង​ដែល​បណ្ដាល​ឲ្យ​មាន​អំពើ​ហិង្សា​គឺ​ដោយ​សារ​បុរស​ជា​ប្ដី​មិន​យល់ មិន​ឲ្យ​តម្លៃ​ និង​មិន​បាន​គិត​ថា​ស្ត្រី​ជា​ភេទ​ទន់​ខ្សោយ បូករួម​ទាំង​កត្តា​ជីវភាព​ក្រីក្រ​ជាដើម។

ក្រៅ​ពី​នេះ​ស្ត្រី​ក៏​កំពុង​រង​គ្រោះ​ក្នុង​ការ​ជួញ​ដូរ​ដែរ។ សមាគម​អាដហុក​ ទទួល​បាន​ពាក្យ​បណ្ដឹង​សរុប​ ១១៥​ករណី ​ដែល​ក្នុង​នោះ​ការ​ជួញ​ដូរ​ភេទ​មាន​ ៨០​ករណី ​និង​ការ​ជួញ​ដូរ​កម្លាំង​ពល​កម្ម​មាន​ ៣៥​ករណី​។ ​មូល​ហេតុ​ចំបងៗ​នោះ​គឺ​បណ្ដាល​មក​ពី ​បញ្ហា​អត់​ការងារ​ធ្វើ​ ខ្វះ​ខាត​ជីវភាព មិន​មាន​ដីធ្លី​គ្រប់​គ្រាន់​ ផលិតផល​កសិកម្ម​លក់​មិន​សូវ​បាន​ថ្លៃ គ្មាន​ទីផ្សារ ជំពាក់​បំណុល ហិង្សា​ក្នុង​គ្រួសារ​ ទស្សនៈ​សង្គម​ ភាព​ជឿន​លឿន​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា កត្តា​មេ​ខ្យល់​មាន​ល្បិចកល​ខ្ពស់​មាន​បណ្ដាញ ជា​ពិសេស​ភាព​ធូរ​លុង​នៅ​តាម​តំបន់​ព្រំដែន​ជាដើម។

សមាគម​ អាដហុក​ ជំរុញ​ទៅ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ជា​ពិសេស​អាជ្ញាធរ​ត្រូវ​ពង្រឹង​បន្ថែម ចំពោះ​កិច្ច​​គាំពារ​ដល់​ស្ត្រី និង​កុមារ​ ឆ្លើយ​តប​តម្រូវ​ការ​របស់​ស្ត្រី​ ពង្រឹង​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ ជា​ពិសេស​ការ​ស្ដែង​ចេញ​ជា​សកម្មភាព ​និង​ផែន​ការ​ជាក់ស្ដែង។ ក្រៅ​ពី​នោះ​ក៏​នឹង​ត្រូវ​ផ្ដល់​ឱកាស​ឲ្យ​ស្ត្រី បាន​ចូល​រួម​អនុវត្ត​នូវ​សិទ្ធិ​របស់​ខ្លួន​ឲ្យបាន​ពេញ​លេញ​ផង​ដែរ។ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ ស្ត្រី​ត្រូវ​ពង្រឹង​សមត្ថភាព​ ចំណេះ​ជំនាញ​ និង​ជំនឿ​ចិត្ត​លើ​ខ្លួន​ឯង​ ហើយ​ចូល​រួម​យ៉ាង​សកម្ម​នៅ​ក្នុង​កិច្ច​ការ​ងារ​នានា​គ្រប់​កម្រិត​ ត្រូវ​តែ​ហ៊ាន​លើក​ឡើង​ពី​បញ្ហា​ និង​តម្រូវ​ការ​ជាក់​លាក់​របស់​ខ្លួន​៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។