សង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ ទាមទារឱ្យតុលាការក្រុងភ្នំពេញទម្លាក់ចោលចោទប្រកាន់ទាំងឡាយប្រឆាំងនឹងអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីពីររូប។ ការទាមទារនេះ ស្របពេលសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ គ្រោងបើកសវនាការសំណុំរឿងអ្នកទាំងពីរ នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី២៦ កក្កដា។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលពិនិត្យឃើញថា អតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីទាំងពីររូប គឺលោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ ត្រូវបានចោទប្រកាន់ដោយអយុត្តិធម៌ ក្នុងសំណុំរឿងដែលមានចរិតនយោបាយ។
នាយករងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) ទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ី លោក ហ្វីល រ៉ូប៊ឺតសុន (Phil Robertson) មានប្រសាសន៍ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី២៤ កក្កដាថា បទចោទបែបប្រឌិតប្រឆាំងនឹងអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីទាំងពីររូប ធ្វើឡើងក្នុងគោលដៅវាយប្រហារប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលហ៊ានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ លោកបន្តថា ទាំងលោក ឈិន និងលោក សុធារិន្ទ មិនគួរប្រឈមនឹងបទចោទក្លែងក្លាយរឿងធ្វើចារកម្មនេះឡើយ ហើយរាល់ការរឹតត្បិតទាំងឡាយតាមផ្លូវច្បាប់លើពួកគេ ត្រូវតែត្រូវទម្លាក់ចោលទាំងអស់។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិរូបនេះថ្លែងទៀតថា កម្ពុជាបានក្លាយជារដ្ឋឯកបក្សទៅហើយ ប៉ុន្តែលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅតែចាត់ទុកអ្នកកាសែតជាចំណាប់ខ្មាំង ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មអ្នកដែលហ៊ានរិះគន់រដ្ឋាភិបាល។ លោកអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលបរទេស និងម្ចាស់ជំនួយ ចាត់ទុកសេរីភាពសារព័ត៌មានរបស់កម្ពុជាថា បានស្លាប់ដូចគ្នានឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែរ ហើយជំរុញរបបក្រុងភ្នំពេញ ឱ្យទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់មិនសមទំនងនេះលើអ្នកទាំងពីរ។
ចំណែក អង្គការគណៈកម្មាធិការការពារអ្នកកាសែត ហៅកាត់ថា ស៊ីភីជេ (CPJ) វិញ ក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដែលមានខ្លឹមសារប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ គឺទាមទារឱ្យរបបក្រុងភ្នំពេញបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់បទចោទប្រឆាំងនឹងរដ្ឋដើម្បីយាយីអ្នកកាសែតតទៅទៀត។
តំណាងជាន់ខ្ពស់ប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នៃអង្គការ CPJ លោក សន គ្រីស្ពីន (Shawn Crispin) ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរតែទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ដ៏ឆ្គាំឆ្គងលើអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីទាំងពីររូបនេះជាបន្ទាន់។ លោកថា ដរាបណាកម្ពុជានៅតែចាត់ទុកអ្នកកាសែតជាឧក្រិដ្ឋជននោះ កម្ពុជានឹងនៅតែជាប់ឈ្មោះថា ជាប្រទេសដែលបរាជ័យក្នុងការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ថ្លែងថា សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការអន្តរជាតិទាំងនេះ គឺជាសិទ្ធិយល់ឃើញរបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែលោកថា នឹងមិនមានឥទ្ធិពលដល់ការសម្រេចរបស់តុលាការកម្ពុជានោះឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា បើអង្គការទាំងនោះពិតជាចង់ជួយអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីទាំងពីររូបនេះមែន ពួកគេគួរតែផ្តល់ជំនួយផ្នែកច្បាប់ដល់អ្នកទាំងពីរវិញល្អជាង។ «»
អតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរី លោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ ត្រូវបានតុលាការរបបក្រុងភ្នំពេញចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់ចំនួនពីរបទល្មើស ដោយទីមួយបទ"ផ្តល់ឱ្យរដ្ឋបរទេសនូវព័ត៌មានជាអាទិ៍ដែលនាំឱ្យអន្តរាយដល់ការការពារជាតិ” និងទីពីរបទ“ផលិតវីដេអូអាសអាភាស” ។ អ្នកទាំងពីរត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារព្រៃសជាង ៩ខែ មុននឹងត្រូវដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំ ដោយស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ។
ទោះបីជាសាលាឧទ្ធរណ៍អះអាងថា ពួកលោកលែងស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យក៏ដោយ ក៏អ្នកទាំងពីរមិនទាន់មានសេរីភាពដើរហើរ និងប្រកបមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិតបានដោយពេញលេញនោះដែរ ពីព្រោះតុលាការក្រុងភ្នំពេញមិនបានផ្ដល់លិខិតឆ្លងដែន និងវត្ថុចាប់យកដទៃទៀត ឱ្យអ្នកទាំងពីរវិញនៅឡើយទេ។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) លោក ស៊ឹង សែនករុណា អះអាងថា អតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីទាំងពីររូបមិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសដូចការចោទប្រកាន់នោះឡើយ ដូច្នេះលោកសង្ឃឹមថា តុលាការនឹងលើកលែងបទប្រកាន់ទាំងឡាយប្រឆាំងនឹងអ្នកទាំងពីរ។ «»
សវនាការជំនុំជម្រះរឿងក្តីនេះ នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៦ កក្កដា ហើយតុលាការគ្រោងជម្រះរឿងក្តីទាំងពីររបស់អតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃតែមួយតែម្ដង។ សង្គមស៊ីវិល និងអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីបារម្ភថា សវនាការតែមួយព្រឹកនេះនឹងមិនអាចសួរដេញដោយបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយឡើយ ហើយអាចនឹងប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការរកយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដ។
អង្គការសហប្រជាជាតិបានរកឃើញថា អាជ្ញាធររបបក្រុងភ្នំពេញបានដកហូតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់លោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ ដោយបំពាន តាមរយៈការឃុំខ្លួន និងការដាក់ឱ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ។ អង្គការសហប្រជាជាតិបានស្នើឱ្យរបបក្រុងភ្នំពេញទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់នេះ និងផ្ដល់សិទ្ធិឱ្យអ្នកទាំងពីរបានទាមទារសំណងវិញ។ អង្គការសហប្រជាជាតិក៏បានជំរុញឱ្យរបបក្រុងភ្នំពេញកែប្រែក្រមព្រហ្មទណ្ឌ មាត្រា៤៤៥ ដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ប្រឆាំងនឹងអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីទាំងពីររូបនោះផងដែរ ដើម្បីឱ្យស្របទៅនឹងកាតព្វកិច្ចគោរពសិទ្ធិមនុស្សរបស់កម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។