ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិបានផ្ញើលិខិតទៅក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាស្នើឱ្យមានការពន្យល់ពីមូលដ្ឋានច្បាប់នៃការចាប់ និងឃុំខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន។ អ្នកនាំពាក្យបក្សកាន់អំណាចអះអាងថា សមត្ថកិច្ចមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន។
ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ ទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បង្ហាញមូលដ្ឋានច្បាប់លើការចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន និងរបៀបដែលការចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួននេះស្របតាមនិយាម និងបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិទាក់ទងនឹងសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិចូលរួមក្នុងកិច្ចការសាធារណៈ។ ក្រុមអ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាជាតិដែលចូលរួមក្នុងការទាមទារនោះ រួមមានអ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) ក្រុមការងារស្ដីពីការឃុំខ្លួនតាមទំនើងចិត្ត អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកលើកកម្ពស់និងការពារសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិជួបជុំដោយសន្តិវិធី និងការចងក្រងជាសមាគមព្រមទាំងអ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកផ្នែកស្ថានភាពអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស។
ក្រុមអ្នកជំនាញ អ.ស.ប ទាំងនេះ ក៏បានស្នើសុំនូវព័ត៌មានបន្ថែមអំពីភាពត្រូវគ្នានៃការចាប់ខ្លួនជាមួយនឹងសិទ្ធិសេរីភាព និងសន្តិសុខបុគ្គលរាប់ទាំងការទទួលបានការជូនដំណឹងនៅពេលចាប់ខ្លួនអំពីមូលហេតុនៃការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន ផងដែរ។ ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិបានធ្វើលិខិតនេះតាំងពីថ្ងៃទី១៨ សីហា ប៉ុន្តែមិនទាន់ឃើញមានការឆ្លើយតបពីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាវិញនៅឡើយទេ គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៧ តុលា។
អាស៊ីសរីបានព្យាយាមសុំការបំភ្លឺបន្ថែមករណីនេះពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសលោក កុយ គួង សមាជិកនិងជាអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក កត្តា អ៊ន និងអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន នៅថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ប៉ុន្តែពេលទូរស័ព្ទហៅចូលគ្មានអ្នកទទួល។
រីឯអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន យល់ថា ទង្វើរបស់លោក រ៉ុង ឈុន មិនមែនជាការបញ្ចេញមតិនោះទេ ប៉ុន្តែជាអំពើញុះញង់ពលរដ្ឋនៅតំបន់ព្រំដែន។ លោកបន្តទៀតថា រដ្ឋាភិបាល ឬស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមានមូលដ្ឋានច្បាប់គ្រប់គ្រាន់ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងលិខិតរបស់ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ៖ «តុលាការលោកចោទប្រកាន់រួចហើយថា ទៅបង្កភាពវឹកវរប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខជាតិធ្ងន់ធ្ងររឿងតែប៉ុណ្ណឹងបើមិនប៉ះពាល់សន្តិសុខជាតិធ្ងន់ធ្ងរគ្មានអ្នកចាប់គាត់ ( លោក រ៉ុង ឈុន) ទេ»។
អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាព្រំដែនសិទ្ធិមនុស្សសិទ្ធិការងារលោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនកាលពីយប់ថ្ងៃទី៣១ កក្កដាពីបទ «ញុះញង់បង្កឲ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម»។ ការចាប់ខ្លួននេះ បន្ទាប់ពីលោកបាននិយាយថា អាជ្ញាធរវៀតណាមរំលោភយកដីពលរដ្ឋខ្មែរនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងលោកបានចូលរួមទាមទារជាមួយកម្មកររោងចក្រឱ្យថៅកែគោរពសិទ្ធិកម្មករនិងច្បាប់ការងារ។ ក្រោយការមានការចាប់ខ្លួននេះ សកម្មជន និងយុវជនមួយចំនួនបាននាំគ្នាចេញធ្វើបាតុកម្ម ទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន វិញ។ អាជ្ញាធរមិនត្រឹមតែមិនដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ប៉ុន្តែថែមទាំងចាប់ខ្លួនអ្នកតវ៉ាទាំងជាច្រើននាក់ដាក់ពន្ធនាគារ ចំណែកអ្នកនយោបាយសកម្មជនបរិស្ថាននិងអ្នកច្រៀងរែបរិះគន់សង្គមមួយចំនួនទៀត ក៏ត្រូវបានចាប់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ដែរ។ គិតជាសរុបក្នុងរយៈពេលជាងមួយខែក្រោយការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន អាជ្ញាធរបានចាប់ខ្លួនមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ២០នាក់ដាក់ពន្ធនាគារដោយចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់។
ប្រធានផ្នែកកម្មវិធីនៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) លោក ស ម៉ូរី យល់ថា ករណីចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន សកម្មជនបរិស្ថាន និងសកម្មជនសង្គមផ្សេងទៀត គឺមានលក្ខណៈនយោបាយ និងជាការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិរបស់អ្នកទាំងនោះ។ លោក ស ម៉ូរី បន្តទៀតថា រដ្ឋាភិបាលមានកាតព្វកិច្ចគោរពសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពនៃការជួបជុំដោយសន្តិវិធី៖ «ខ្ញុំយល់ឃើញការករណីចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន ហើយនឹងការចាប់ខ្លួនសកម្មជនកន្លងមកហាក់មិនបានអនុវត្តតាមគោលការណ៍ច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ដែលកម្ពុជាបានផ្ដល់សច្ចាប័ន»។
កាលពីខែកញ្ញា ឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងសកម្មជនបរិស្ថានទាំងអស់ ដែលត្រូវអាជ្ញាធរចាប់ និងឃុំខ្លួនដោយសារតែអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ពួកគេជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ។ ឧត្ដមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិវាយតម្លៃថា ស្ថានភាពកម្ពុជានាពេលបបច្ចុប្បន្ននេះ បង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មិនអត់ឱនចំពោះគំនិតផ្ទុយពីខ្លួនឡើយ ហើយនេះក៏ស្ដែងឱ្យឃើញពីការគាបសង្កត់ទៅលើសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិការជួបជុំដោយសន្តិវិធី និងការចងក្រងជាសមាគមផងដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។